Տարածաշրջանի լարուած իրավիճակին լոյսին տակ Ռուսիոյ նախագահ Վլատիմիր Փութին անակնկալ այցելութիւն մը տուաւ Սուրիոյ մայրաքաղաք Դամասկոս:
Սա Ռուսիոյ նախագահին երկրորդ այցելութիւնն էր Սուրիա, սակայն առաջինը` մայրաքաղաք Դամասկոս: 2015-էն ի վեր սուրիական տագնապի լուծման գլխաւոր դերակատարներէն մէկը հանդիսացող եւ երկրին մէջ զինուորական ներկայութիւն հաստատող Ռուսիոյ նախագահը 2017-ին այցելած էր Հմէյմիմ ռուսական զինուորական խարիսխ:
Ռուսիոյ նախագահին Դամասկոս այս այցելութիւնը, սակայն, ե՛ւ քաղաքական, ե՛ւ տնտեսական ուղերձներ կը պարունակէր:
Քաղաքական առումով, նախագահ Փութին տարածաշրջանի ներկայ գերլարուած իրավիճակին եւ Իրանի ուղղուած ամերիկեան սպառնալիքներուն լոյսին տակ մայրաքաղաք Դամասկոս այցելելով, բնականաբար, Միացեալ Նահանգներու` Իրանի վրայ հաւանական յարձակում գործելու պարագային Ռուսիա-Սուրիա գործակցութեան համակարգումը պիտի կատարէր: Չմոռնանք, որ նախանցեալ օր ռուսական մարտանաւ մը հասած էր Միջերկրական, Միացեալ Նահանգներու` Իրանի դէմ հաւանական զինուորական գործողութեան մը պարագային հսկելու շրջանի օդային եւ ծովային տարածքներուն:
Այցելութեան ընթացքին Ռուսիոյ նախագահը իր խօսքին մէջ հաստատեց, որ Ռուսիա կը շարունակէ զօրավիգ կանգնիլ Սուրիոյ գերիշխանութեան եւ հողային ամբողջականութեան, ինչպէս նաեւ Սուրիոյ կողքին պիտի պայքարի ահաբեկչութեան դէմ` մինչեւ երկրին ամբողջական ազատագրումը, յատկապէս Իտլիպի եւ Սուրիոյ հիւսիսարեւելեան շրջաններու պարագան լուսարձակի տակ առնելով:
Զինուորական պատասխանատուներ կը նախատեսեն Իտլիպի մօտալուտ ազատագրումը եւ Դամասկոս-Հալէպ մայր ճամբուն բացումը: Սա բնականաբար ուղերձ մըն էր նաեւ Թուրքիոյ, որ ի կատար ածէ Ասթանայի իր խոստումները, ահաբեկիչները դուրս բերէ Սուրիայէն եւ յարգէ Սուրիոյ տարածքային ամբողջականութիւնը: Այս իմաստով յատկանշական էր նախագահներուն Օմայատ մզկիթ այցելութիւնը: Այն մզկիթը, որուն ակնարկելով` Թուրքիոյ նախագահը քանի մը տարի առաջ ըսած էր, թէ պիտի հասնի Դամասկոս եւ աղօթէ այնտեղ:
Ռուսիոյ նախագահը միջազգային ընտանիքին ալ ուղերձ մը կը յղէր` շեշտելով, որ այս տարածաշրջանը ռուսական առանցքին մաս կը կազմէ, եւ թէ` նախորդ տարիներու Սուրիա-Ռուսիա զինուորական գործակցութիւնը արդիւնաւորուած է, ու Սուրիան վերագտած է իր երբեմնի բնականոն կեանքը, հետեւաբար այս այցելութեամբ նոր սկիզբ մը կը դրուի երկու երկիրներու բազմակողմանի գործակցութեան:
Բնականաբար Ռուսիոյ համար տարածաշրջանի երկիրներուն խաղաղութիւնն ու զարգացումը պիտի նպաստեն ռուսական դերակատարութեան ամրապնդման եւ տուեալ երկիրներու ժողովուրդներուն վրայ դրական տպաւորութիւն պիտի թողուն ռուսական միջնորդութեան առնչութեամբ: Այս իսկ հեռանկարով, Ռուսիոյ նախագահը կը շեշտէր, որ խաղաղութեան պայմաններուն մէջ Սուրիոյ վերականգնումի տնտեսական ենթահողը պիտի ստեղծուի, եւ վերաշինութիւնը թափ պիտի առնէ:
Սուրիական հարցին քաղաքական լուծման մանրամասնութիւնները հաւանաբար մաս կազմեցին նախագահ Փութինի Թուրքիա` այցելութեան օրակարգին նաեւ:
Տնտեսական առումով, Ռուսիոյ նախագահը ամերիկեան պատժամիջոցներուն առաջքը առած կը թուի ըլլալ` Ռուսիոյ եւ Չինաստանի տնտեսական ազդեցութիւնը ընդլայնելով, Ռուսիա, Չինաստան, Սուրիա, Իրաք, Իրան տնտեսական առանցքը ամրապնդելով եւ տարածաշրջանին մէջ ամերիկեան ազդեցութիւնը սահմանափակելով: Այս ծրագիրին մաս կը կազմէ նաեւ նախագահ Փութինի Սուրիայէն մեկնումը Թուրքիա, բացումը կատարելու Թուրքիոյ ճամբով ռուսական կազը Եւրոպա հասցնող կազատար խողովակներուն:
Քաղաքական վերլուծաբաններ կը նախատեսեն նաեւ ռուսական միջնորդութեամբ Դամասկոս-Անգարա յարաբերութիւններու ոչ մօտալուտ, սակայն հաւանական վերականգնումը:
«Գ.»
