Արցախի համապետական ընտրութիւններուն քաղաքական այլ ուժերու հետ նախագահի համաձայնեցուած թեկնածուով հանդէս գալու` 3-ամսեայ քննարկումներէն ետք, ՀՅԴ Արցախի արտակարգ Շրջանային ժողովը` ՀՅԴ Բիւրոյի ներկայացուցչի մասնակցութեամբ, որոշեց Արցախի 2020-ի նախագահական ընտրութիւններուն մասնակցիլ սեփական թեկնածուով, որ պիտի ըլլայ ՀՅԴ Արցախի Կեդրոնական կոմիտէի ներկայացուցիչ Դաւիթ Իշխանեանը, իսկ խորհրդարանական ընտրութիւններուն ներկայանալ առանձին ցանկով:
Որոշումէն անմիջապէս ետք ՀՅԴ նախագահի ապագայ թեկնածու Դաւիթ Իշխանեանը «Երկիր»-ին հետ հարցազրոյցին ընթացքին, զոր կատարեց Աննա Բալեան, խօսեցաւ յառաջիկայ ընտրութիւններուն ՀՅԴ նախընտրական ծրագրի դրոյթներուն մասին, որոնք եւս հաստատած է Արցախի արտակարգ Շրջանային ժողովը:
Առանցքային դրոյթներէն է ղարաբաղեան հիմնախնդրի կարգաւորումը` Արցախի սահմանադրութեան 175-րդ յօդուածի անվերապահ իրագործմամբ: Այս յօդուածը կը սահմանէ. «Մինչեւ Արցախի Հանրապետութեան տարածքային ամբողջականութեան վերականգնումը եւ սահմանների ճշգրտումը, հանրային իշխանութիւնը իրականացւում է այն տարածքում, որը փաստացի գտնւում է Արցախի Հանրապետութեան իրաւազօրութեան ներքոյ»:
Դաւիթ Իշխանեանը այս դրոյթը մեկնաբանեց «Զարգանալ` չզիջելով» սկզբունքով, որ Դաշնակցութեան հայեցակարգային մօտեցումներէն է. «Մեր մօտեցումների հիմնաքարն է, բնականաբար, դրանով պայմանաւորուած է լինելու մեր զարգացումը», ըսաւ ան:
Յաջորդ նպատակը Հայաստան-Արցախ ռազմավարական դաշինքը իրաւապայմանագրօրէն ամրագրելն է: Ի՞նչ ժամկէտով` հարցումին, Դաւիթ Իշխանեանը պատասխանեց, որ Դաշնակցութիւնը այդ ուղղութեամբ բաւական աշխատանք տարած է, նոյնիսկ Ստեփանակերտի մէջ հոկտեմբերին կազմակերպած է համաժողով, ուր լուրջ քննարկումներու դաշտ բացուած է. «Մասնակցում էին Հայաստանի ներկայ եւ նախկին իշխանութիւնների, քաղաքական տարբեր ուժերի ներկայացուցիչներ եւ այդ համաժողովի նպատակն էր ի մի բերել եւ ճշգրտումներ անել մեր ընդհանուր մօտեցումների մէջ: Կարծում եմ, ժամկէտի մասին խօսելիս, կարող ենք նոյնիսկ ասել, որ ուշացել ենք, թերեւս այդ իրաւապայմանագրային փաստը պէտք է անցեալում կայացած լինէր: Ցաւօք սրտի, այսօր միայն խօսում ենք եւ գործնական քայլերը իրականութիւն չեն դառնում: Հայկական երկու հանրապետութիւնների միջեւ ռազմաքաղաքական դաշինքի ստորագրումը առաջիկայում եւս լինելու է մեր օրակարգային հարցերից»:
Յառաջիկայ համապետական ընտրութիւններուն ՀՅԴ նախընտրական ծրագրի յաջորդ դրոյթը Արցախի Հանրապետութեան նոր սահմանադրութեան ընդունումն է: Դաւիթ Իշխանեանը ըսաւ, որ շարք մը կէտեր ՀՅԴ-ը մղած էին 2017-ին դէմ քուէարկել գործող սահմանադրութեան նախագիծին: Իրենք կ՛առաջարկեն` ներդնել ամբողջական խորհրդարանական կառավարման համակարգ, համաժամանակեայ ընտրութիւններ, կառավարութեան կազմի առաջադրումը վերապահել խորհրդարանին, ոչ թէ` նախագահին եւ այլն:
«Յամենայն դէպս այդ բոլոր լիազօրութիւնները մէկ անձի վրայ կեդրոնացնելը բաւականին լուրջ խնդիրներ առաջացրեց եւ մենք դէմ քուէարկեցինք սահմանադրութեան այդ նախագծին: Այնուհանդերձ, մենք կարծում ենք, որ 2020-ի համապետական ընտրութիւններից յետոյ պէտք է որոշակի նոր մօտեցումներ ցուցաբերուեն, ընդհուպ` մինչեւ սահմանադրութեան փոփոխութիւն: Այդ հարցը մենք քննարկել ենք Արցախի խորհրդարանական եւ արտախորհրդարանական մի շարք կուսակցութիւների հետ: Որոշների համար դա ընդունելի է, որոշները գտնում են, որ, անհրաժեշտութեան դէպքում, դա կարող ենք դարձնել օրակարգային հարց: Բայց մեր տեսակէտն այն է, որ կայ սահմանադրական փոփոխութիւնների անհրաժեշտութիւն, եւ 2020-ին համապետական ընտրութիւններից յետոյ պէտք է անդրադարձ լինի սահմանադրութեան փոփոխութեանը», ըսաւ Դաւիթ Իշխանեանը:
«Ազգ-բանակ» հասկացողութիւնը եւս Դաշնակցութիւնը ներառած է նախընտրական հիմնադրոյթներու մէջ: Արդեօ՞ք ասով քաղաքական ուժը չ՛առնչուիր նախկին իշխանութիւններուն հետ` հարցումին, Դաւիթ Իշխանեանը հակադարձեց` պէտք չէ «նախկին-ներկայ իշխանութիւններ» հասկացողութիւնը մէջտեղ բերել, քանի որ ՀՅԴ-ն այդ սկզբունքի մասին կը խօսէր դեռ 1990-ական թուականներէն. «Դեռ 90-ականներին մեր յաջողութիւնները պայմանաւորուած էին հէնց համաժողովրդական զինուորագրումով եւ բանակային կառոյցների մէջ ներգրաւումով: Այդ սկզբունքը տարբեր ժամանակներում բարձրաձայնել ենք, պարզապէս վերջին տարիներին Հայաստանի Հանրապետութեան նախկին իշխանութիւների կողմից այդ սկզբունքը որդեգրուեց եւ փորձեցին, որոշ առումով, դնել օրէնսդրական մակարդակի վրայ: Դաշնակցութեան համար այդ սկզբունքը տասնամեակների, անգամ հարիւրամեակների պատմութիւն ունի. եկէք` յիշենք 20-րդ դարասկզբին Նիկոլ Դումանի եւ այլոց գաղափարական հիմնաւորումները»:
ՀՅԴ Արցախի արտակարգ Շրջանային ժողովի հրապարակած սկզբունքները, Դաւիթ Իշխանեանի խօսքով, միասնական օրակարգի այն հարցերն էին, որոնց շուրջ փորձեցին ներքաղաքական համախմբում ապահովել եւ Արցախի նախագահի` համաձայնեցուած թեկնածու ունենալ: Բայց քննարկումներու եւ խորհրդակցութիւններու հիման վրայ որոշեցին սեփական թեկնածու առաջադրել:
«Ժամանակին նաեւ յայտարարել էինք, որ եթէ այդ բոլորը յաջողութիւն չունենան, բնականաբար Դաշնակցութիւնը անճարակ չէ եւ իր մէջ ունի այդ վճռակամութիւնը եւ պատրաստակամութիւնը` հանդէս գալու սեփական թեկնածուով եւ ամբողջական պատասխանատուութեան յայտ ներկայացնելու ապագայ համապետական ընտրութիւններին: Մեր ջանքերը ամբողջական արդիւնք չտուեցին: Թերեւս մենք չենք ափսոսում այդ կորցրած ժամանակի համար, բայց ափսոսանք ենք ապրում, որ չյաջողուեց այդ համախմբումը իրականութիւն դարձնել: Վերջապէս, Դաշնակցութեան որոշումները կայանում են ընդհանուր քննարկումների արդիւնքում: Այսօրուան մեր արտակարգ ժողովում ՀՅԴ Արցախի Կեդրոնական կոմիտէի ներկայացրած զեկոյցի հիման վրայ տեղի ունեցաւ շատ անկաշկանդ եւ բազմակողմանի քննարկում, որի արդիւնքում ժողովը կայացրեց այդ որոշումը», ըսաւ Դաւիթ Իշխանեանը:
Ան նաեւ նշեց, որ ներկայացուած սկզբունքները ոչ միայն նախընտրական փուլի, այլեւ 2020-ի համապետական ընտրութիւններէն ետք Արցախի զարգացման հիմնական ուղղութիւններն են` քաղաքական, տնտեսական, ընկերային, կրթամշակութային եւ այլ ոլորտներուն մէջ:
