Արցախի մէջ ականազերծող կիներուն անդրադարձած է «Փոզիթիւ Նիուզ» (Positive News) բրիտանական լրատուամիջոցը:
Արցախի մէջ ականազերծման աշխատանքներով զբաղող «Հէյլօ թրասթ» (Halo Trust) միջազգային կազմակերպութեան մէջ կիներ կ՛աշխատին 2015-էն ի վեր: Այժմ Արցախի մէջ կազմակերպութեան աշխատողներէն 11-ը կիներ են, իսկ քանի մը այլ անձեր յատուկ ուսուցման ծրագիրի կը մասնակցին, որպէսզի շուտով համալրեն անոնց շարքերը, կը յայտնէ «Նիուզ»-ը:
Ականազերծող Քրիստինէ Խաչատրեանը նախապէս կ՛աշխատէր դպրոցի մը մէջ: Ան կը պատմէ, որ սկիզբը կը վախնար, սակայն դասընթացքին մասնակցելէ ետք, այժմ այնպէս կ՛աշխատի, որ իր ամուսինն ու երեխաները կրնան հպարտանալ:
Այլ ականազերծող մը` Լուսինէ Ասրեանը կը պատմէ, որ նման աշխատանքով զբաղելու համար խոր, անձնական պատճառներ ունի. Ասրեանին հօրեղբայրը զոհուած է ականի մը պայթումէն, որմէ ետք ան որոշած է ականազերծող դառնալ:
Հակառակ կարծրատիպերուն` կին ականազերծողները հպարտ են, որ տղամարդոցմէ ետ չեն մնար: Այլ ականազերծող մը` Սիրուն Օհանեանը կ՛ըսէ, որ կիները իրականութեան մէջ աւելի լաւ կրնան կատարել այս աշխատանքը, որովհետեւ անոնք առաւել բծախնդիր են, զգուշ եւ պատասխանատու:
Աշխատանքին ամենամեծ դժուարութիւնը, ըստ կիներուն, երեխաներէն հեռու ըլլալն է: Դժուար են նաեւ եղանակային պայմանները, երբ ձմրան եղանակը խիստ ցուրտ է, իսկ ամրան կիզիչ արեւուն տակ ժամերով աշխատիլը` գրեթէ անտանելի: Սակայն աշխատանքի աւարտը արդէն մօտ է: 2010-էն ի վեր ականազերծման ենթակայ տարածքին 90 տոկոսը արդէն վնասազերծուած է:
Լրատուամիջոցը կը գրէ, որ բացի ինքնահաստատուելէ` կիները կ՛երազեն ապահով ապագայ ունենալու մասին Արցախի մէջ, ուր անոնց երեխաները կրնան ազատ շրջիլ դաշտերը: «Երբ ականները վնասազերծուին, կեանքը պիտի դառնայ ապահով, եւ մարդիկ պիտի կարենան ապրիլ առանց վախի», կը յայտնէ Խաչատրեանը:
