Պատրաստեց՝ ՇՈՂԻԿ ՏԷՐ ՂՈՒԿԱՍԵԱՆ
Ասիոյ մէջ գտնուող Պանկլատէշ երկիրը ամէն տարի զոհ կը դառնայ տեղատարափ անձրեւներուն: Կարգ մը գիւղերու մէջ մանուկները դպրոց չեն կրնար երթալ, հետեւաբար դպրոցը անոնց քով կու գայ:
Ամէն տարի վիճակը կը ծանրանայ Պանկլատէշի մէջ: Մեծ քանակութեամբ եկող տեղատարափ անձրեւները կ՛ողողեն Պանկլատէշէն ընդարձակ տարածքներ: Երկրէն մեծ բաժին մը ամբողջովին կը մնայ ջուրին տակ:
Մեկուսացած գիւղերէ դուրս ելլելու միակ միջոցը նաւակն է:
Այդ գիւղերուն մէջ ապրող մանուկներուն համար, ասիկա կը նշանակէ, թէ անոնք դպրոց չեն կրնար երթալ: Այս ձեւով անոնք կը կորսնցնեն շաբաթներու արժէքաւոր ուսում: Իրենց դասերը շարունակելու համար առիթ տալու նպատակով: «Շիտհոսլայ Սվանիրվար Սանկդա» կազմակերպութիւնը շինած է նաւակ-դպրոցներ: Ասոնք կը նաւարկեն գիւղերուն մօտ եւ կանգ կ՛առնեն աշակերտները հաւաքելու համար: Երբ դասարան մը կ՛ամբողջանայ, նաւակը գետին եզերքին կը կենայ, եւ դասերուն կրնան սկսիլ:
Մէկ ուսուցիչ կը դասաւանդէ բոլոր նիւթերը` պէնկալի լեզու, անգլերէն, թուաբանութիւն, գիտութիւն… Առտուն, ամէնէն փոքրերը դասի կ՛երթան: Կէսօրին նաւակ-դպրոցը զանոնք տուն կը վերադարձնէ եւ կ՛երթայ հաւաքելու, աւելի մեծ տարիքով աշակերտները յետմիջօրէի դասերուն համար: Պանկլատէշի մէջ ծնողները յատկապէս մտահոգ են իրենց աղջիկներով, որոնք յաճախ յարձակումներու կ՛ենթարկուին: Եթէ այս նաւակ-դպրոցները գոյութիւն չունենային, անոնցմէ շատեր դպրոց պիտի չերթային, հետեւաբար չէինք կրնար յուսալ, որ լաւ ապագայ ունենան:
***
Կազմակերպութիւնը ունի 23 նաւակ եւ ամէն տարի կ՛ընդունի 2070 աշակերտներ: Գոյութիւն ունի նաեւ դաստիարակչական խաղերու յատուկ երկու յարկանի նաւակ մը, որ կրնայ ընդունիլ 270 մանուկ ու պատանի:
Այժմ այս նաւակները, որոնք կը գործածուին 14 տարիներէ ի վեր եւ փճացած են տարիներու ընթացքին, ամբողջովին կը նորոգուին, նոյն ժամանակ հին համակարգիչները պիտի փոխանակուին աւելի արդի համակարգիչներով եւ ելեկտրականութիւն հայթայթող մեքենաները պիտի փոխանակուին արեւուն ուժանիւթը օգտագործող տախտակներով:
Անձրեւներու եղանակին Պանկլատէշի մէկ հինգերորդը կը գտնուի ջուրերուն տակ: Հազարաւոր դպրոցներ ստիպուած կ՛ըլլան իրենց դռները փակել: Հետեւաբար այս կազմակերպութեան պատասխանատուն այս գաղափարը յղացած է 2002-ին. իրարու միացնել դպրոցական փոխադրակառքն ու դպրոցը` գործածելով տեղւոյն վրայ գտնուող նաւակները ստեղծելու համար այս ծփացող վայրը: Այս ձեւով, ամբողջ տարին դպրոց յաճախելու կարելիութիւնը միշտ կը մնայ, եւ ասիկա գրեթէ իւրաքանչիւրի տունին առջեւ:
Ուտուելիք Շալէ Մը
Այս շալէն հեքիաթներու մէջ եղող, անուշեղէններէ եւ կարկանդակներէ շինուած, անտառին մէջ գտնուող չար վհուկին տունը չէ, այլ իսկական տուրմէ փոքրիկ տուն մը:
Զայն գծած եւ շինած է տուրմի նշանաւոր մասնագէտ Ժան-Լիւք Տէքլուզօ, եւ ան հաստատուած է Սէվրի մանիֆաքթիւրի պարտէզներուն մէջ: Այս տնակին շինութիւնը եւ անոր բոլոր զարդարանքներու ստեղծումը կարօտած է 1,5 թոն տուրմի:
***
18 մեթր քառակուսի մեծութեամբ «Շօքօ Քոթէյճ» կոչուած այս տնակը վարձու էր 5-6 հոկտեմբերի գիշերները եւ կրնար ընդունիլ մինչեւ 4 հոգի: Այցելուները պիտի կարենային նաեւ զմայլիլ, սակայն նաեւ համտեսել տուրմէ պատերը, տանիքը, կրակարանը, սեղանը, ժամացոյցը, գաւաթները, գիրքերը կամ նոյնիսկ մոմակալը, որոնք բոլորը տուրմէ շինուած են:
Սակայն տնակը միայն ներսէն տուրմով կազմուած չէ, այլ նոյնիսկ անոր շրջապատող բաժինը տուրմով ներկայացուած է, բադիկներու լճակը ճերմակ տուրմէ է, տուրմէ են նաեւ ջաղացքը, պզտիկ նապաստակները եւ գետինը ծածկող ծաղիկները:
Ինչո՞ւ
… Արեւը Ամէն Օր Չի Փայլիր
Արեւը ամէն օր կը փայլի, սակայն երբեմն ամպերը այնքան հաստ կ՛ըլլան, որ անոնք ամբողջովին կը ծածկեն արեւը: Առանց արեւին երկրին վրայ կեանք գոյութիւն չի կրնար ունենալ, որովհետեւ անոր ճառագայթները մեզի կը հայթայթեն լոյս եւ տաքութիւն, որոնք անհրաժեշտ են կենդանի էակներուն:
Կրնաս կատարել հետեւեալ փորձը: Պզտիկ թաղարի մը մէջ հատիկներ ցանէ, եւ թաղարը մութին մէջ ձգէ. հատիկները պիտի չբուսնին:
… Կարգ Մը Գեղանկարչութիւններ Բանի Մը Չեն Նմանիր
Այն գեղանկարչութիւնները, որոնք անձեր կամ տեսարաններ չեն ներկայացներ, իմաստ մը ունին զանոնք դիտողին համար: Անոնք զգացումներ կը հայթայթեն շնորհիւ իրենց գոյներուն կամ զարդարանքներուն, կամ գաղափար մը կ՛արտայայտեն: Գոյութիւն ունի նոյնիսկ ամբողջովին կապոյտ կամ ճերմակ գեղանկարչութիւն:
… Մենք Իրարմէ Տարբեր Ենք
Մենք իրարմէ տարբեր ենք, որովհետեւ մեր կեանքին մէջ ամէն ինչ տարբեր է` մեր ծնողքը, մեր երկիրը, մեր ընկերները, մեր դպրոցը, մեր ժամանցները: Մեզմէ իւրաքանչիւրը ունի իր դէմքը, իր բնաւորութիւնը, իր ճաշակը, իր գաղափարները, իր երազները… Եթէ մենք բոլորս իրարու նման ըլլայինք, առիթը պիտի չունենայինք նոր անձերու ծանօթանալու: Կեանքը բաւական ձանձրացուցիչ պիտի ըլլար:
… Կարգ Մը Հոյամողէսներ Շատ Մեծ Էին
Կարգ մը խոտակեր հոյամողէսներ շատ մեծ էին, որպէսզի անոնք կարենան հասնիլ ծառերուն գագաթը բուսած տերեւներուն: Անոնց հասակը անոնց կը ծառայէր նաեւ պահպանուելու մսակեր հոյամողէսներէ, որոնք յաճախ աւելի փոքր ըլլալով կը տպաւորուէին միւսներուն մեծութենէն եւ կը վարանէին անոնց վրայ յարձակելէ:
… Երկրաշարժներ Տեղի Կ՛ունենան
Երկրագունդին մակերեսը կազմուած է հսկայական խաւերէ, որոնք իրարու քով դրուած են մակմային (հեղուկ եւ այրող ժայռեր), մեծ փազզըլի մը վրայ: Երբ ցնցումներ տեղի կ՛ունենան երկրագունդին կեդրոնը, այս խաւերը իրարու կը քսուին կամ իրարմէ կը հեռանան. երկրաշարժներ տեղի կ՛ունենան:
… Մենք Մազեր Ունինք
Նախապատմական շրջանին մարդ արարածին մարմինը ծածկուած էր շատ հաստ մազերով, որոնք զայն պաղէն կը պահպանէին: Ժամանակի ընթացքին, այս մազերը աւելի բարակ դարձան: Միայն մեր գլխուն վրայի մազերը հաստ մնացին` մեր գլուխը պաշտպանելու համար եւ զայն տաք պահելու համար:
Ժամանց
