Արցախի Ազգային ժողովի «Դաշնակցութիւն» խմբակցութեան անդամ Ալեոշա Գաբրիէլեանը յունիս 28-ին կայացած Արցախի Ազգային ժողովի 7-րդ նստաշրջանի վերջին լիագումար նիստին ընթացքին ներկայացուցած է խմբակցութեան տեսակէտը` 2017 թուականի պետական պիւտճէի կատարման մասին:
Ստորեւ կը ներկայացնենք անոր ելոյթը:
«Դաշնակցութիւն» խմբակցութիւնը` ուսումնասիրելով Արցախի 2017 թուականի պետական պիւտճէի կատարման մասին հաշուետուութիւնը, գտնում է, որ իրօք վերջին տարիներին Արցախի կառավարութիւնը նպատակային աշխատանքներ է կատարել տնտեսական զարգացմանը նպաստող բարեփոխումների իրականացման ուղղութեամբ: Մասնաւորապէս իրական քայլ է կատարել գործարարների եւ սպառողների իրաւունքների ու շահերի պաշտպանուածութեան, հարկային վարչարարութեան մեղմացման, գիւղին եւ գիւղատնտեսութեանը պետական աջակցութեան ուղղութեամբ:
«Դաշնակցութիւն» խմբակցութիւնը կարեւոր է համարում նաեւ Արցախի Հանրապետութիւնում տնտեսական աճի տինամիք զարգացումը, մասնաւորապէս վերջին 10 տարիներին ապահովուած համախառն ներքին արդիւնքի 9-10 տոկոսի տնտեսական աճը: Ունենալով ընկերային-տնտեսական ուղղուածութեան պիւտճէ` կարող ենք արձանագրել, որ 2017-ի պիւտճէն եւս չի առանձնանում իր ընկերային-տնտեսական ուղղուածութիւնից:
Ողջունելի է 2017-ի պիւտճէի հարկային եկամուտների աճը` 2016-ի համեմատ:
«Կատարողականի հաշուետուութեամբ տնտեսութեան ընդհանուր բնութագրութիւնը խմբակցութիւնը գնահատում է կայուն եւ տոկոսային համեմատութեամբ զարգացող:
«Նշուած ներկայացուած ֆինանսական փաստերի հետ միասին խմբակցութիւնը ուշադրութիւն է դարձնում հետեւեալ հանգամանքներին`
«1. Երկրի գլխաւոր ֆինանսական փաստաթղթում կարեւոր է` որպէս տինամիք զարգացող երկրի փաստաթուղթ, բացի անուանական համախառն ներքին արդիւնքի եւ դրա ֆինանսական իրական ծաւալների արտացոլումից, ներառուած լինի նաեւ տնտեսական աշխուժութեան տարեկան ցուցանիշները:
«Հաշուի առնելով, որ վերջին տարիներին իշխանութիւնների կողմից մշտապէս կարեւորուել է նաեւ առողջապահութեան, կրթութեան եւ մշակոյթի ոլորտների զարգացումը, գտնում ենք, որ անհրաժեշտ է նաեւ ներառել մարդկային զարգացման ինտեքսի, մասնաւորապէս կեանքի սպասուող տեւողութեան, կրթութեան մակարդակի եւ մարդկանց կենսամակարդակի վերաբերեալ ցուցանիշներ` թոյլ տալով նաեւ բնութագրել երկրի տնտեսութեան որակական կողմերը:
«2. Տեսանելի է, որ պիւտճէի կատարողականի հաշուետուութեան վերլուծութիւնը մեծամասամբ արտացոլում է եկամուտներն ու ծախսերը: Բացակայում է համախառն ներքին արդիւնքում արտացոլուած ճիւղերի ենթաճիւղերի դասակարգման վերլուծութիւնը, մասնաւորապէս ճիւղերի ենթաճիւղերի աճին նպաստող գործօններն ու անկում ունեցած ենթաճիւղերի պատճառները:
«3. Ուսումնասիրելով պահուստային ֆոնտի ծախսերը, եկել ենք այն եզրայանգման, որ պահուստային ֆոնտի ծախսերի մի մասը ցոյց են տալիս տարուայ գլխաւոր ֆինանսական փաստաթղթի ծրագրաւորման աշխատանքներում գործադիրի գերատեսչութիւնների առաւել մասնագիտական եւ խորը պիւտճէային ծրագրաւորման անհրաժեշտութիւնը:
«Բացի դրանից, անհրաժեշտ ենք համարում պահուստային ֆոնտի ծախսերի համար նախապէս սահմանել առաջնահերթ ուղղութիւններ, որոնք կը կազմեն պահուստային ֆոնտի ոչ պակաս քան 80 տոկոսը: Նկատենք նաեւ, որ հիմնադրամին յատկացուած գումարներից ֆինանսաւորուել է ընդամէնը գիւղաբնակ երիտասարդների 40 ընտանիք:
«4. Տնտեսական աճի 15,6 տոկոսը, որի էական մասը ապահովուել է հանքարդիւնաբերութեան ոլորտի զարգացման շնորհիւ, մարտահրաւէր է նետում երկրի կառավարութեանը առաւել մեծ ջանքեր եւ առաւել արագ կշռոյթ ապահովել տնտեսութեան բազմազանեցման աշխատանքներում:
«5. Կառավարութեան յարգելի ներկայացուցիչներ, ուշադրութիւն ենք դարձրել նաեւ այն հանգամանքին, որ ծախսումների մասով արտացոլուած մի շարք ծրագրերում անգամ հակիրճ նկարագրուած չէ դրանց ֆինանսաւորման շնորհիւ արձանագրուած փաստացի արդիւնք ներկայացնող տուեալները: Գտնում ենք, որ ծախսերը պէտք է կատարուեն շատ արդիւնաւէտ` առաջնայինի եւ երկրորդականի դասակարգմամբ: Օրինակ` գոյքի գնման մի շարք ծախսերի փոխարէն կարելի էր առաւել հրատապ հարցեր լուծել:
Մենք` որպէս կուսակցութիւն եւ խմբակցութիւն, կարեւորում ենք սեփական ուժանիւթի ներուժ ունենալու հանգամանքը: Սակայն կարծում ենք, որ վերջին տարիներին կառավարութիւնը չափից աւելի է հրապուրուել մանր եւ միջին ջրելեկտրակայանների շինարարութիւնում, մանաւանդ, որ անզէն աչքով էլ տեսանելի է բնապահպանական փորձագիտութեան բացակայութեան հանգամանքը:
«Հաշուետուութեան մէջ տեսանելի է նաեւ որոշ տեքլարաթիւ յայտարարութիւնների կտրուածքի մօտեցումները: Օրինակ` խօսւում է Եւրոպական կրթական համակարգին համարկուելու եւ արտասահմանեան բարձրագոյն ուսումնական հաստատութիւնների հետ կապերի ընդլայնման մասին: Ինչպէ՞ս է դա արտայայտուել` իրականում չի մանրամասնւում:
«Վստահ ենք, որ մեր առաջարկները տեղ կը գտնեն 2018 թուականի տարեկան հաշուետուութեան մէջ:
«Յարգելի՛ գործընկերներ, ելնելով վերոնշեալից, «Դաշնակցութիւն» խմբակցութիւնը Արցախի Հանրապետութեան 2017 թուականի պետական պիւտճէի կատարման մասին հաշուետուութիւնը գնահատում է դրական»:
