ՍԵԴՕ ՊՈՅԱՃԵԱՆ
Հայ յեղափոխական դաշնակցութեան դէմ ստաբանութեան արշաւի զինուորագրեալները երբեք չեն պակսած հայ կեանքէն ներս: Ի վերջոյ, ասոնք զինուորագրեալներ են, թէ` ի՛նչ հաշիւներով, որո՛ւ հաշուոյն կամ ինչպիսի՛ ծառայութեան մէջ այնքան ալ կարեւոր չէ այս պահուն: Կարեւորը նման ծառայողներու գոյութեան փաստն է:
Օրուան աւարտին, իր հակադաշնակցական մոլուցքին յագուրդ տալէ եւ իր հովանաւորին պատգամը կատարելէ ետք, ստաբանողը կը մնայ իր սուտին հետ, յերիւրածինը իր յերիւրանքին հետ, զրպարտիչը իր զրպարտութեան հետ: Ու հակառակ ասոր` այս տեսակին պատկանողները կը շարունակեն չսորվիլ, կը յամառին մնալ նոյնը` յաջորդ օրը վերադառնալու համար իրենց փանջունիական նոյն առաքելութեան:
Այս տեսակը յատուկ մշակոյթի եւ իւրայատուկ աւանդութեան մը արտադրանքն է: Այսինքն պոլշեւիկեան հակադաշնակցական մշակոյթի եւ կոմսոմոլեան` Դաշնակցութեան մասին տեւաբար ստաբանելու աւանդութեան շառաւիղը պահպանողներն ասոնք: Իրենց տէրերը կրնան փոխուած ըլլալ հիմա, սակայն իրենց կոմսոմոլեան մշակոյթն ու աւանդութիւնը կը մնան անփոփոխ:
Առնենք օրինակը «դիւանագէտ, քաղաքագէտ» Արա Պապեանի: Մարդը ամբողջութեամբ իւրացուցած է Դաշնակցութեան մասին ստաբանելու պոլշեւիկեան մտայնութիւնը եւ հոգեբանութիւնը: Մեծ հաւանականութեամբ իր այս յատկութիւնը կը պարտի կոմսոմոլեան դաստիարակութեան:
Արա Պապեանը հակադաշնակցականութեան տիպար զինուորագրեալն է: Ան հերթականօրէն կը խօսի ու կը գրէ Դաշնակցութեան հասցէին: Իր խօսածին եւ գրածին մէջ կը փնտռես իր դիւանագիտական փորձառութեան ազդեցութիւնը եւ իր քաղաքական մասնագիտութեան հասունութիւնը: Սակայն` ի զուր:
Վատաբանելէ ետք Դաշնակցութեան գործունէութիւնը, մինչեւ իսկ անարգելէ ետք Լիզպոնի մեր հինգ նահատակ ընկերներու յիշատակը, այժմ Արա Պապեանը կը թուի կլանուած ըլլալ Դաշնակցութեան գաղափարական սկզբունքներով եւ կազմակերպական կեանքով:
Մայիս 17-ին «Փաստ»-ի մէջ լոյս տեսած Արմինէ Գրիգորեանին հետ ունեցած իր հարցազրոյցին մէջ Արա Պապեանը յանձնապաստան վերլուծումներով կը յաւակնի գուշակութիւններ կատարել Դաշնակցութեան ապագային ու վարկանիշին մասին, ինչպէս նաեւ` իր չքնաղ խորհուրդները տալ մեր կուսակցութեան գաղափարաբանութեան եւ կազմակերպական կառոյցին մասին:
Արա Պապեանը կը թուի խիստ մտահոգուած ըլլալ Դաշնակցութեան ներկայով եւ ապագայով: (Ի դէպ, այս մտահոգութիւնը վերջերս նորաձեւութիւն դարձած է գրեթէ բոլոր հակադաշնակցական զինուորագրեալներուն մօտ: Բոլորն ալ սրտցաւ կը թուին` ծածկելու համար իրենց կեղծաւորութիւնը):
Դաշնակցութեան քաղաքական, կառավարական, հայաստանեան եւ սփիւռքեան գործունէութեան մասին շինծու տեղեկութիւններ եւ իմաստակ հաստատումներ կատարելէ ետք, Արա Պապեանը ամենայն հեղինակութեամբ հետեւեալ վճիռը կ՛արձակէ. «ՀՅԴ-ն դաւաճանել է սեփական սոցիալական եւ ազգային գաղափարախօսութեանը»:
Պէտք է անմիջապէս հաստատել, որ Արա Պապեանը հանրածանօթ է Դաշնակցութեան մասին իր չգիտցածով: Իսկ այն, ինչ որ ինք կը կարծէ, թէ գիտէ, մէկ նախադասութիւն իսկ չի կրնար կազմել:
Առաջին, շնորհիւ իր դիւանագէտի կարողութեանց` ան կը գտնէ, որ Դաշնակցութիւնը «հեռացել է» իր ազգային գաղափարախօսութենէն: Փոխանակ այս ըսելու, եթէ Արա Պապեանը ըսէր, որ փիղը կը թռչի, աւելի հաւատալի պիտի ըլլար: Դաշնակցութեան ամբողջ էութիւնը եւ գոյութեան իմաստը կը կայանայ իր ազգային գաղափարախօսութեան մէջ: Դաշնակցութեան ռազմավարութեան ներշնչման աղբիւրն է իր ազգային գաղափարախօսութիւնը, որուն հիմնաքարերն են բովանդակ հայութեան շահերու պաշտպանութիւնը, հայրենիքի եւ Արցախի անվտանգութիւնը, հայրենական սահմաններու պահպանումն ու մինչեւ իսկ ընդարձակումը եւ սփիւռքի հայկականութեան ամրապնդումը: Ազգային գաղափարախօսութենէ հեռացող կամ, աւելի ճիշդը, միշտ հեռու եւ անհաղորդ մնացող մը եթէ կայ, այդ ալ Դաշնակցութեան դէմ օրն ի բուն ստաբանողն է:
Երկրորդ, հակառակ իր քաղաքագէտի հմտութեան` Արա Պապեանը տակաւին չէ կրցած ըմբռնել Դաշնակցութեան դերակատարութիւնը մեր ժողովուրդի տարերային շարժումի տեւողութեան: Փոխանակ իր եւ իր նմաններուն պէս երկիրը քաոսի վերածելու կոչերուն միանալու` Դաշնակցութիւնը եւ քանի մը այլ շրջանակներ ճիգ չխնայեցին, որպէսզի մեր ժողովուրդը չվնասուի, հայրենիքը չվտանգուի, եղբայրասպան կռիւ տեղի չունենայ: Աւելի՛ն. Դաշնակցութիւնը պատասխանատուութիւնը վերցուց միջամտելու ու ճնշում բանեցնելու օրուան իշխանաւորներուն վրայ, որպէսզի ընթացք տրուի մեր ժողովուրդի պահանջներուն:
Երրորդ, գաղափարախօսական մասնագէտի թեւեր առած, քաղքենիական եւ դրամատիրական ակունքներէ ջուր խմող Արա Պապեանը կը գիւտէ այն մասին, որ Դաշնակցութիւնը իր ընկերվարական գաղափարախօսութիւնը ծախու հանելով` կը գործակցի «խոշոր բուրժուազիայի» ներկայացուցիչ կուսակցութեան հետ: Հայաստանի մէջ ապրող, գործող եւ քաղաքականութեամբ զբաղող այս մարդը կրնա՞յ այնքան մը անգէտ ըլլալ, որ չկարենայ զանազանել քոալիսիոն կառավարութեան մաս կազմելը գաղափարական եւ ծրագրային զինակցութենէ: Կրնա՞յ այս տիպի մարդ մը անտեղեակ ըլլալ Դաշնակցութեան առաջադրած եւ քոալիսիոն կառավարութեան կողմէ ընդունուած այն սոցիալական ու տնտեսական ծրագիրներէն, որոնք կը բխին Դաշնակցութեան ընկերվարական աշխարհահայեացքէն: Ըստ երեւոյթին, կրնայ եւ կարող է` եթէ Արա Պապեանն է:
Վերջապէս, Արա Պապեանը իբրեւ իմաստուն մարդը Հայաստանի, խորհուրդ կու տայ, որ Դաշնակցութիւնը անմիջապէս Ընդհանուր ժողով գումարէ եւ փոխէ իր ղեկավարութիւնը, որպէսզի յոյս ունենայ իր վարկանիշը բարձրացնել մեր ժողովուրդի աչքին:
Դաշնակցութիւնը հայութեան մեծ ովկիանոսն է, որուն տարողութեան եւ ուժգնութեան մասին Արա Պապեանն ու իր նմանները դոյզն իսկ կարողութիւնը չունին ըմբռնելու: Առանց ըմբռնելու կարողութեան` խորհուրդ տալը մեծամտութիւն է, իսկ ըմբռնած ըլլալու յաւակնոտութիւն ցուցաբերելը, մեղմ ըսած, սոփեստութիւն է: Արա Պապեանը լաւագոյն թեկնածուն է երկու պարագաներուն ալ:
Դաշնակցութիւնը ընդունակ է շինիչ ու կառուցողական քննադատութիւններու ու տեւաբար ականջալուր է եւ անսացող` իր ժողուրդի եւ շարքերու պահանջներուն: Սակայն տարբեր հարց է հակադաշնակցական մոլուցքը: Հետեւաբար Դաշնակցութեան համար միեւնոյնն է որեւէ հակադաշնակցական արշաւ, կարեւոր չէ, թէ ի՛նչ աղբիւրէ, ինչպիսի՛ գունաւորումէ եւ ո՛ր մէկ տեսակի զինուորագրեալէ կու գայ: Վերջաւորութեան, ինչպէս միշտ, Դաշնակցութիւնը կ’ըսէ իր ըսելիքը, կը բացատրէ իր ընելիքը, կը դիմէ իր աշխատանքին ու կը շարունակէ իր անսակարկ ծառայութիւնը` ի սպաս Հայաստանի եւ հայութեան:
Լոս Անճելըս
18 մայիս 2018
