ՏՈՔԹ. ՎԵՀՈՒՆԻ ՄԻՆԱՍԵԱՆ
Պելկրատ (նախկին Եուկոսլաւիոյ մայրաքաղաք) մանկանց պատուաստներ արտադրող գործարան այցելող բժշկական մեր կազմին երկրորդ օրուան աւարտին, ճաշի ընթացքին երկրիս դեսպանատունը չորս անդամներուս հեռաձայնով կը տեղեկացնէր առողջապահութեան նախարարին հապճեպ վերադարձի ընդհանուր հրահանգը` դրացի երկրին հետ պատերազմ յայտարարուելուն պատճառով: Այդպէս, նոյն օրուան կէս գիշերին ինքնաթիռով ճամբորդեցինք Պոլիս, ուր հիւպատոսարանի անձնակազմը մեր ճամբան շարունակելու համար յաջողած էր մեզի ինքնաթիռի մէջ տեղ ապահովել: Առ այդ, յատուկ կարգադրութեամբ բժիշկներուս արտօնուեցաւ մինչեւ կէսօր ազատ շրջագայիլ քաղաքին մէջ:
Ընկերներս չկատարած գնումներու համար շուկաները դիմեցին, իսկ ես առանց այլեւայլի` ընտրեցի կրկին այցելել տարիներ առաջ այցելած Սկիւտարի գերեզմանատունը, ուր մեր վաղամեռիկ բանաստեղծ Մատթէոս Զարիֆեանին գեղեցիկ յուշարձանով գերեզմանը կայ Պետրոս Դուրեանի շիրիմին մերձաւորութեամբ: Խորհրդաւոր այդ պահուն
մտաբերեցի անոր ստեղծագործած բառակապակցութիւնները` «Հոգիս այսօր մութ կապո՜յտ է ծովուն պէս», «Ո՛չ մէկ ուռի ճամբուս վրայ ամայի», «Քանի՜ կ՛աճի ցաւը մարմնիս», «Մոմս տակաւ կը մարի»:
Զարիֆեանի կարճատեւ անցքը մեր գրականութեան անդաստանի մէջ մեծ ցանք ու արժանի յաւերժութիւն ունի: Անոր բանաստեղծութիւնները ինծի համար պարզ ու հաղորդական են թէ՛ իրենց լեզուով ու ոճով, թէ՛ խոհամիտ ու գունաւոր գիւտերով: Անոնք սիրոյ, քնքշանքի, կեանքին փարման, բնութեան պաշտամունքի եւ մարդկայնութեան էապէս իւրայատուկ յուզաշխարհ մը կը բանան:
Զարիֆեանի յուշարձանին քով նկարուելու ժամանակ վերյիշեցի Յակոբ Օշականին հետեւեալ խօսքը` անոր մասին. «Չեմ գիտեր` ինչո՞ւ այդ սիրտը բացուած գերեզմանի մը պէս կը ճնշէ վրաս, եւ անոր եզերքը նայելու համար մարդ բուռվար կը փնտռէ»:
Ու կը հեռանամ տարաբախտ բանաստեղծի գերեզմանին քովէն` յուզուած, լուռ մրմնջելով.
«Ցաւիս խորերէն, տե՛ս, ճակատագի՛ր,
Անսահման ծիծաղ մ՛ունիմ քեզի դէմ»…
