ՀՅԴ Հայ դատի Մոսկուայի գրասենեակին նախաձեռնութեամբ 15 դեկտեմբերին Մոսկուայի «Փրեզիտենթըլ» պանդոկի նիստերու դահլիճին մէջ տեղի ունեցած է միջազգային համաժողով` «Հայ-ռուսական համագործակցութիւն. հեռանկարներն ու հիմնական մարտահրաւէրները» խորագիրով: Անոր կը մասնակցէին երկու երկիրներու պաշտօնական անձնաւորութիւններ, դիւանագէտներ, քաղաքագէտներ, վերլուծաբաններ, լրագրողներ եւ հասարակական-քաղաքական գործիչներ:
Համաժողովին ողջոյնի խօսքով հանդէս եկած է Ռուսիոյ մէջ Հայաստանի դեսպան Վարդան Տողանեան, Արցախի Հանրապետութեան դեսպանորդ Ռուբէն Զարգարեան, ՀՅԴ Բիւրոյի քաղաքական ներկայացուցիչ Արմէն Ռուստամեան, Ռուսիոյ պետական Տումայի պատգամաւոր, «Անմահ գունդ» շարժման համանախագահ Նիքոլայ Զեմցով, հասարակական-քաղաքական գործիչ Վիքթոր Քրիւոփուսքով, Ռուսիոյ նախագահին կից Ազգերու խորհուրդի անդամ Իսմայիլ Շապանով, Մինսքի խմբակի նախկին համանախագահ Վլատիմիր Քազիմիրով, քաղաքագէտ, թալիշական խորհրդարանի նախագահ Ֆախրատին Ապոսզոտան, Դաշնային խորհուրդի բնապահպանական յանձնաժողովի խորհրդական Կարինէ Արամեան: Մասնակիցներուն իր ողջոյնի խօսքը յղած է պետական Տումայի պատգամաւոր, Տումայի գիտութեան եւ կրթութեան մնայուն յանձնախումբի փոխնախագահ, ՌԺԴԿ կառավարման խորհուրդի անդամ Պորիս Չերնիշով: Համաժողովին կը նախագահէր Ռուսիոյ Գիտութիւններու ազգային ակադեմիայի ակադեմիկոս, Հայաստանի Գիտութիւններու ազգային ակադեմիայի արտասահմանեան անդամ Ռուբէն Գարեգինի Մելքոնեան:
Համաժողովին ներկայացուած են հետեւեալ զեկուցումները.
– «Ռուսիոյ եւ Հայաստանի միջխորհրդարանական կապերու զարգացման նոր փուլերը», զեկուցող` Արմէն Ռուստամեան, ՀՅԴ Բիւրոյի քաղաքական ներկայացուցիչ, Հայաստանի Ազգային ժողովի պատգամաւոր.
– «Հանրային դիւանագիտութիւնը եւ Հայաստանի ու Ռուսիոյ ոչ կառավարական կազմակերպութիւններուն դերը երկկողմանի յարաբերութիւններուն մէջ», զեկուցող` Վիքթոր Քրիւոփուսքով, Ռուսիոյ հասարակական-քաղաքական գործիչ, ընկերաբանական գիտութիւններու դոկտոր, Հայ-ռուսական բարեկամութեան եւ համագործակցութեան միութեան նախագահ.
– «Ռուսիա եւ Հայաստան. ժամանակակից հիմնախնդիրներ եւ ապագային ուղղուած յոյսեր», զեկուցող` Ալեքսանտր Աֆանասեւ, Ռուսիոյ արտաքին գործոց նախարարութեան առաջին կարգի խորհրդական, քաղաքագէտ, զինուորական պատմաբան.
– «Եւրասիական համարկումը` իբրեւ երկիրներու կայուն զարգացման կարեւորագոյն գործօն», զեկուցող` Կիւլնուր Ռախմաթուլինա Քալիմովնա, Եւրասիական տնտեսական միութեան տնտեսական եւ ֆինանսական քաղաքականութեան նախարարի խորհրդական.
– «Արցախի տագնապի լուծման վերաբերող բանակցութիւններուն առանձնայատկութիւնները», զեկուցող` Սթանիսլաւ Թարասով, «Ռեկնում» տեղեկատուական գործակալութեան արեւելքի խմբագրութեան գլխաւոր խմբագիր, քաղաքագէտ, վերլուծաբան.
– «Հայաստանի եւ Ռուսիոյ միջեւ գործարար համագործակցութեան եւ միջազգային գործակցութեան զարգացման գործիքակազմը», զեկուցող` Կարինէ Արամեան, Ռուսիոյ Դաշնային խորհուրդի գիտական խորհուրդի անդամ.
– «Ռուս-հայկական գործընկերութիւն. արդիւնքներ եւ հիմնական մարտահրաւէրներ», զեկուցող` Սէյրան Բաղդասարեան, քաղաքագէտ, հասարակական-քաղաքական գործիչ.
– «Ռուս-հայկական ռազմավարական դաշնակցութիւնը իբրեւ շրջանային անվտանգութեան երաշխիք», զեկուցող` Նորատ Տէր Գրիգորեանց, ռազմական-քաղաքական գործիչ, հազարապետ-զօրավար.
– «Թրքական լոպիական կառոյցներն ու անոնց ազդեցութիւնը հայ-ռուսական յարաբերութիւններուն վրայ», զեկուցող` Վիքթոր Նատէին-Ռայեւսքի, Ռուսիոյ ազգային ակադեմիայի համաշխարհային տնտեսութեան եւ միջազգային յարաբերութիւններու հիմնարկի յառաջատար մասնագէտ, Սեւծովեան եւ Կասպիցծովեան շրջանի քաղաքական-ընկերային հետազօտութիւններու հիմնարկի տնօրէն.
– «Արցախի ճանաչման հրամայականը համաշխարհային եւ շրջանային անվտանգութեան պարունակին մէջ», զեկուցող` Ռուբէն Զարգարեան, Ռուսիոյ մէջ Արցախի ներկայացուցչութեան խորհրդական, գիտութիւններու թեկնածու, Արցախի Հանրապետութեան արտաքին գործոց նախարարութեան առաջին կարգի խորհրդական.
– «Հայ-ռուսական յարաբերութիւններուն մէջ առկայ կնճիռներն ու անոնց լուծման վերաբերող ճամբու քարտէսը», զեկուցող` Նարեկ Առաքելեան, քաղաքագէտ, Ռուսիոյ արտաքին գործոց նախարարութեան դիւանագիտական ակադեմիայի մագիստրոս, հասարակական գործիչ:
Համաժողովի աւարտին կազմուեցաւ աշխատանքային խումբ, որ պիտի մշակէ եւ մասնակիցներուն վաւերացման ներկայացնէ առաջարկներու եւ ուղերձներու հռչակագիր մը` ուղղուած երկու երկիրներու կառավարութիւններուն:
