Իւրաքանչիւր Քայլափոխի Մտածում Եմ Ապագայ Սերնդի Գնահատականի Մասին. Սերգէյ Շահվերդեան

Զրուցեց` ԼՈՒՍԻՆԷ ԹԵՒՈՍԵԱՆԸ

«Ապառաժ»-ը զրուցեց մշակոյթի, երիտասարդութեան հարցերի եւ զբօսաշրջութեան նորանշանակ նախարար, «Ապառաժ»-ի նախկին խմբագիր, դաշնակցական Սերգէյ Շահվերդեանին հետ:

Հ.- Ձեզ մշակոյթի նախարարի պաշտօնում նշանակելը, շատերի կարծիքով, նախագահ Բակօ Սահակեանի ընդունած որոշումներից ամենաճիշդն է: Համակարծի՞ք էք այդ տեսակէտին:

Պ.- Դժուար հարց էք տալիս: Ես չէ, որ պէտք է գնահատականներ տամ նախագահի որոշումներին: Վստահ եմ` պարոն նախագահը բազմաթիւ հանգամանքներ է հաշուի առել եւ յետոյ  կատարել նշանակումները:

Հ.- Մշակոյթի նախկին նախարար Նարինէ Աղաբալեանը մշակութային միջոցառումների կազմակերպման հարցում յաջողութիւններ է գրանցել: Հե՞շտ է արդեօք ստանձնել կառավարութեան մակարդակով ամենաաշխատատար ոլորտներից մէկի ղեկավարման պատասխանատուութիւնը:

Պ.- Ամէն դէպքում որեւէ բնագաւառի պատասխանատուութիւն ստանձնելը հեշտ չէ, գոնէ` նրանց համար, ովքեր գիտակցում են, թէ ի՛նչ է նշանակում պատասխանատուութիւն ընդհանրապէս: Այն պատասխանատուութիւնը, որը մենք ունենք, էականօրէն չի տարբերւում որեւէ այլ պատասխանատուութիւնից: Դա պատասխանատուութիւն է երկրի, ժողովրդի, մեր երեխաների եւ քեզ նշանակողի առջեւ:

Հ.- Ի՞նչ է մշակոյթը ձեզ համար:

Պ.- Մշակոյթը մեր շուրջն է` մեր ճարտարապետութիւնը, մեր փողոցների վիճակը, մեր երեխաների կողմից ընթերցուող գիրքը, հարսանիքների ծէսը, մեր հանրութեան կողմից լսուող երաժշտութիւնը, մեր դպրոցներում ստացած կրթութիւնը, իմ հագ ու կապը, ձեր հագ ու կապը: Ի հարկէ, պատկերացնել մշակոյթն առանց թատրոնի, երաժշտարուեստի եւ արուեստի միւս ճիւղերի` անհնար է, եւ իմ պատկերացմամբ, դրանք առաւելապէս ազդեցիկ միջոց են մշակոյթի փոխանցման համար:

Հ.- Ո՞րն է լինելու Արցախի մշակոյթի զարգացման ձեր ռազմավարութիւնը:

Պ.- Կարծում եմ` հարցադրումն այնքան էլ ճիշդ չէ. դա իմ ռազմավարութիւնը չէ, դա Արցախի Հանրապետութեան ռազմավարութիւնն է:

Թերեւս ամենակարեւորն այս պահին ոլորտի համընդհանուր քաղաքականութեան մշակումն է: Այս փուլում փորձում ենք հասկանալ արդի իրավիճակի պատկերը եւ մշակում ենք քաղաքականութիւն, որպէսզի բաւարարենք հանրութեան բոլոր խաւերի մշակութային պահանջները, զուգահեռաբար` աշխատանքներ տանում այդ պահանջների մակարդակը բարձրացնելու նպատակով:

Ակնյայտ է արդէն, որ մշակոյթի ապակենտրոնացման քաղաքականութիւնը պէտք է աւելի խորացնել: Մշակոյթը պէտք է հասանելի լինի բնակչութեան բոլոր խաւերին ու մեր հանրապետութեան ողջ տարածքում, մասնաւորապէս սահմանամերձ բնակավայրերում: Դա մեր առաջնային խնդիրներից է:

Հ.- Աշխատանքի ընդունման հարցում կարեւորում էք օտար լեզուների իմացութիւնը եւ նորարարական ու ստեղծագործական լինելու հանգամանքը: Մշակութային ոլորտում զգացւո՞ւմ է նման մարդկանց սակաւութիւն:

Պ.- Ցաւօք, նման մարդկանց պակաս զգացւում է մեր երկրի բոլոր բնագաւառներում: Մենք պէտք է փորձենք եղած մարդուժով շարունակել մեր ծրագրերի իրականացումը, բայց` միշտ փնտռելով մեր ուզած պատրաստուածութիւնն ունեցող մարդկանց: Երիտասարդութեան առումով, դա մեր առաջնահերթ խնդիրներից մէկն է: Մեր երիտասարդները պէտք է աւելի աչքաբաց ու տեղեկացուած լինեն, իսկ դրա համար անհրաժեշտ է օտար լեզուների իմացութիւն, ինչն այսօր օրախնդիր է շատերի համար: Այսօր արդիական արհեստագիտութիւններն այնքան են զարգացած, որ լեզու չիմանալով` չես կարող համահունչ քայլել աշխարհի զարգացումների հետ:

Հ.-  Հե՞շտ է արդեօք աշխատել Սերգէյ Շահվերդեանի հետ:

Պ.- Ասում են` հեշտ չէ (ժպտում է):

Հ.- Ունէ՞ք բանաձեւ, որով գնահատելու էք սեփական աշխատանքի արդիւնաւէտութիւնը:

Պ.- Ամենաամօթալի, ամենաանընդունելի բանն ինձ համար կը լինի այն, որ իմ երեխաները տարիներ յետոյ հարց տան` ինչո՞ւ էք նման երկիր կառուցել: Իւրաքանչիւր քայլափոխս անում եմ այդ միտքն ունենալով` թէ ի՛նչ գնահատական կը տայ իմ աշխատանքին ապագայ սերունդը: Հէնց այդ պատասխանատուութեամբ եմ փորձում շարժուել իմ աշխատանքային պարտականութիւնները կատարելիս:

Հ.- Որպէս նախկին լրագրող եւ «Ապառաժ»-ի խմբագիր` համամի՞տ էք այն մտքի հետ, որ Արցախի լրագրողները եւս պէտք է վերահսկեն իշխանութիւններին:

Պ.- Ցանկացած իշխանութիւն գործում է հանրային պահանջարկի առկայութեան դէպքում, իսկ հանրային պահանջարկը դրսեւորւում է քաղաքացիական հասարակութեան միջոցով: Լրատուական դաշտն ու լրագրողները իշխանութիւններին ու հասարակութեանը կապող օղակն են ու միջանկեալ դաշտը: Որքան բաց ու առարկայական լինի տեղեկատուական դաշտը, այնքան արդիւնաւէտ կը լինի իշխանութիւններ-հասարակութիւն փոխյարաբերութեան կառուցումը, փոխադարձ պարտականութիւնների իրականացումն ու իրաւունքների գիտակցումը:

Հ.- Հայկական հանրապետութեան մշակոյթի նախարար հանդիսանալով հանդերձ, ձեր դիմատետրեան գրառումները հիմնականում ռուսերէն են: Ինչո՞ւ:

Պ.- Դիմատետրն այսօր քարոզչական միջոց է, ու տարիներ շարունակ լինելով զբօսաշրջութեան բնագաւառի պատասխանատու` իմ առջեւ խնդիր էի դրել առաւել լայն շրջանակների ներկայացնել իմ գրառումները: Առաւել լայն շրջանակ` նշանակում է ոչ այնքան հայկական շրջանակ, այլ օտարազգիներ` նրանց ուշադրութիւնը դէպի Արցախ սեւեռելու նպատակով: Եթէ ես պէտք եղածի չափով տիրապետէի անգլերէնին, իմ բոլոր գրառումները կ՛անէի անգլերէն, որովհետեւ այդ գրառումներն ինքնանպատակ չեն, լսարանն էլ հայախօս չէ: Թէեւ հայերէնի արդիւնաւէտութիւնը քիչ է տուեալ դէպքում, սակայն եթէ կայ հայերէն գրելու հանրային պահանջարկ, այսուհետ կը գրեմ ե՛ւ ռուսերէն, ե՛ւ հայերէն:

Հ.- Հետաքրքիր է` ի՞նչ է կարդում մշակոյթի նորանշանակ նախարարը:

Պ.- Զբօսաշրջութեան վարչութեան պետ նշանակուելուց յետոյ գրեթէ կէս տարի զբաղուած էի միայն այդ բնագաւառի ուսումնասիրմամբ: Նոր պաշտօն ստանձնելով` կարդում եմ մշակութային քաղաքականութեանը վերաբերող գրականութիւն` աւելի արդիւնաւէտ աշխատելու նպատակով:

Ինչ վերաբերում է ամէնօրեայ ընթերցանութեանը, ապա նախընտրում եմ դասական գրականութիւն: Կարծում եմ` 19-րդ դարի գրականութիւնը ուսանելի է եւ լուսաւորող:

Հ.- Անդրադառնանք մշակոյթի միւս ոլորտին` երաժշտութեանը. ո՞ր ժանրն էք նախընտրում:

Պ.- Ես մեծացել եմ երաժշտի ընտանիքում, մայրս երաժիշտ էր, եւ իմ նախասիրութիւնները շատ լայն են` հայկական ազգային, աւանդական երաժշտութիւն, էսդրատային, սիմֆոնիկ երաժշտութիւն եւ, ի հարկէ, ճազ: Տաթեւիկ Յովհաննիսեանի կատարումներն են տարիներ շարունակում ինձ ոգեշնչում, գուցէ այն պատճառով, որ պատանեկութեան տարիներին ճազի հետ ծանօթութիւնս սկսել է հէնց նրա կատարումներով: Ինձ համար անփոխարինելի է Կոմիտասը: Իմ աշխատանքային համակարգչի երգացանկը կազմուած է հէնց նրա կատարումներից:

Հ.- Բազմազաւակ հայր էք` ունէք 4 երեխայ: Երեխաների դաստիարակութեան հարցում ի՞նչ սկզբունքներով էք առաջնորդւում:

Պ.- Բազմազաւակ ծնողն իրականում իմ կինն է, ոչ թէ ես: Ցաւօք, շատ քիչ ժամանակ եմ կարողանում տրամադրել երեխաներիս, բայց փորձում եմ օգնել նրանց լինել առաւել աչքաբաց, տեղեկացուած, ինչքան հնարաւոր է` շատ կարդան:

Համոզուած եմ` երեխան դաստիարակւում է հիմնականում ծնողների օրինակով: Հետեւաբար, եթէ ուզում ենք, որ մեր երեխաներն անթերի  լինեն, մենք` ծնողներս, պէտք է լինենք այդպիսին: