ԶԵՓԻՒՌ ՊԱՊԻԿԵԱՆ-ԱՒԱԳԵԱՆ
«Ազդակ»-ի 90-ամեակին նուիրուած բացառիկը իր խմբագրականի Ա. պարբերութեամբ կը ներկայացնէր այս հրատարակութեան շարժառիթը հետաքրքրական վերնագիրով մը` «Չտպուած բաժինը», «Ազդակ»-ի առօրեային հետ առնչուող խոհանոցային բաժինը, որ տեսանելի չէ եղած տասնամեակներ շարունակ` թեքնիք բաժինը, աշխատանքային յարաբերութիւնները, խմբագրական կազմի իսկ բառերով` «շատ կարեւոր եւ սպառնալիքի տակ եղող բաժին մը», որուն պատմութեան յանձնելու գործը ստանձնած են «Ազդակ»-ի երբեմնի խմբագիրները, որոնք կազմած են «Ազդակ»-ի 90-ամեակի յոբելենական յանձնախումբը, եւ որոնց մտահոգութիւնը եղած է «ի գին ամէն ինչի թերթը տպելու եւ հայ ընտանիքին հասցնելու ամբողջ համակարգի մը իննսունամեայ յաջողութեան գաղտնիքին որոշ ծալքերը բանալ»:
90-ամեակի հատորը կը բացուի ուղերձներով` Հայաստանի նախագահ Սերժ Սարգսեանի, ապա` ԼՂՀ նախագահ Բակօ Սահակեանի, Մեծի Տանն Կիլիկիոյ կաթողիկոս Արամ Ա.-ի, Տանն Կիլիկիոյ կաթողիկէ հայոց պատրիարք Գրիգոր-Պետրոսի, որմէ ետք` սփիւռքի նախարար Հրանուշ Յակոբեանի: Հուսկ` «Երկարատեւ ընթացք եւ բարի նաւարկութիւն «Ազդակ»-ին խորագիրով ՀՅԴ Բիւրոն իր մաղթանքը կը ձօնէ «Ազդակ»-ի երթին: Իսկ ՀՅԴ Լիբանանի ԿԿ-ը կը հաստատէ, որ` ««Ազդակ»-ը եղաւ հայապահպանութեան ամրոց, «Ազդակ»-ը եղաւ Լիբանանի հայութեան ու ապա համայն սփիւռքի առօրեայ կեանքի հայելին ու պատմագիրքը»:
Ասոր կը յաջորդէ Դաւիթ Բաբայեանի` Արցախի Հանրապետութեան նախագահի աշխատակազմի տեղակալի շնորհաւորական խօսքը, որուն համաձայն` «Ազդակ»-ը «մեծ յարգանք է վայելում նաեւ Արցախում»:
ՀՅԴ Մամլոյ դիւանի պատասխանատու Արտաշէս Շահբազեան կը հաստատէ, որ` «Դաշնակցութեան ապրած ոդիսականի 90 տարում մամուլի ու քարոզչութեան ճակատի կարեւոր դերակատարներից է եղել «Ազդակ» թերթը»:
Յաջորդաբար իրենց շնորհաւորանքները կ՛արտայայտեն ի սփիւռս աշխարհի հրատարակուող ՀՅԴ պաշտօնաթերթերու, հայկական օրաթերթերու եւ պարբերականներու խմբագիրներ եւ պատասխանատուներ: Շուրջ 425 գեղեցկօրէն ձեւաւորուած, նկարներով ճոխացած էջերու վրայ տարածուելով` հատորը կը փորձէ ներկայացնել ամէն մանրուք ու փշրանք, որ կրնայ ծառայել «Ազդակ» օրաթերթի 90-ամեայ պատմութիւնը ներկայացնելու յոյժ կարեւոր գործին: Այստեղ կը յիշուի, որ «դաշնակցական խօսքի դրօշակիր»-ը ամէն տարի մարտ 5-ին կը տօնէ իր սեփական ամանորը` 1927-ի իր ծնունդը:
Լիբանանեան տարբեր քաղաքական անցուդարձերուն հետ, քաղաքացիական պատերազմի օրերուն, «Ազդակ» ապրած է վերիվայրումներ, տպագրական գործիքներու արդիականացման անհրաժեշտութիւն, որոնք առօրեայ դժուարութիւններ ըլլալով հանդերձ, միշտ ալ յայտնուած են պատասխանատու մարմիններու մտահոգութեան կիզակէտին:
«Ազդակ» նաեւ եղած է «ուղղակի կամ անուղղակի ժամադրավայրը հայ գրողներու, արուեստագէտներու, մտաւորականներու եւ կուսակցական գործիչներու, որոնք զիրար գտած են խմբագրատան մէջ», ինչպէս կը յուշէ Ս. Մահսէրէճեանի յօդուածը:
Սարգիս Մահսէրէճեանի, Ասպետ Մանճիկեանի, Շահանդուխտի, Վ. Աւագեանի, Յակոբ Եափուճեանի յօդուածները կ՛ամփոփեն «Ազդակ»-ի 90 տարիներու երթը, ուր պատմականին ընդմէջէն կ՛արտացոլայ նաեւ լիբանանահայ գաղութին եւ սփիւռքին լինելիութիւնը:
Քանի մը հարցազրոյցներու ընդմէջէն` Երուանդ Փամպուքեանի, Յակոբ Բագրատունիի, Վարանդ Փափազեանի, Յովիկ Պէրթիզլեանի, Յակոբ Խաչերեանի հետ, կը համալրուի «Ազդակ»-ի պատմութիւնը:
Այնուհետեւ, Ժաք Յակոբեան հանգամանալից կերպով կը խօսի թերթի հիմնադիր Հայկ Պալեանի անձնաւորութեան մասին: «Ազդակ»-ը վերջին տարիներուն, արաբական աշխարհի լրատուադաշտէն ներս մուտք գործելու անհրաժեշտութենէն մեկնած, ունեցաւ «Ազդակ արաբերէն»-ը: Այս բաժանմունքին կ՛անդրադառնայ «Ազդակ արաբերէնի»-ի խմբագիր Նորա Արիսեան:
Այնուհետեւ, Սիլվի Աբէլեան համառօտ կերպով կը ներկայացնէ տեղական գրախանութներու կարծիքը` «Ազդակ»ի 90-ամեակին առիթով:
Այս բաժինին կը յաջորդէ յուշագրական յօդուածներու շարք մը, որ կարծիքներու եւ ապրումներու վերբերումով կ՛արթնցնէ յուշեր եւ լուսարձակի տակ կը բերէ «Ազդակ»-ի էական դերն ու անոր յարկին տակ աշխատելու անկրկնելի հաճոյքը:
Բացառիկին մէջ յատուկ տեղ յատկացուած է «Ազդակ»ի խմբագրութեան մաս կազմած եւ թերթին մէջ զանազան պաշտօններ վարած, յօդուածներ ստորագրած, էջեր խմբագրած գործակիցներու անուանացանկին:
Հատորը կ՛աւարտի ներկայ ընտանիքը ներկայացնող պատկերազարդ էջերով:
Պատմութեան անդաստանին մէջ տեղադրուած այս կոթողը, հայ մամուլի առաջատար ներկայացուցիչին` «Ազդակ»-ին երկարամեայ ու չընդհատուող երթին վկայութիւնն է: Գովելի հրատարակութիւն մը, որ լոյսին բերուած է մասնագիտական բծախնդիր մօտեցումով:
Բարի երթ «Ազդակ»-ին` դէպի լուսաշող հարիւրամեակ: