Պուլկարիոյ ամէնէն մեծ տպաքանակով օրաթերթը նկատուող «Թրուտ» պարբերականի կայքին մէջ 2 յուլիսին հրապարակուած է աղմկայարոյց հետաքննութիւն մը, որ խօսուն փաստերու եւ գաղտնազերծուած փաստաթուղթերու հիման վրայ կը բացայայտէ ազրպէյճանական պետական օղակներու ուղղակի ներգրաւուածութիւնը աշխարհի տարբեր վայրերու մէջ գործող իսլամական ահաբեկչական խումբերու զինման:
Ըստ «Արմէնփրես»-ի` յօդուածագիր Տիլեանա Կայդանճիեւայի հետաքննական նիւթին մէջ անդրադարձ կատարուած է յատկապէս Ազրպէյճանի «Սիլք Ուէյ Էրլայնզ» պետական ընկերութեան կողմէ դիւանագիտական բեռներու անուան տակ քողարկումով Սուրիա, Իրաք, Աֆղանիստան, Փաքիստան եւ Քոնկօ զէնքի անօրինական եւ լայնածաւալ արտածման ու վաճառքին:
Յօդուածը հրապարակուած է, երբ պուլկարացի կայքահէններու «Անոնիմըս Պուլկարիա» խումբը կոտրած է Սոֆիայի մէջ Ազրպէյճանի դեսպանատան ցանցը եւ փաստաթուղթերը դարձուցած հասանելի: Յօդուածագիրը կը նշէ, որ վերջին երեք տարիներուն ազրպէյճանական ընկերութիւնը քողարկուած է դիւանագիտական ծխածածկոյթով` աշխարհի տարբեր թէժ կէտեր տասնեակ թոներով զէնք եւ զինամթերք ուղարկելու համար: Այդ զինատեսակներուն մեծ մասը օգտագործուած է ահաբեկչական կազմակերպութիւններու կողմէ: Յօդուածագիրը կը նշէ նաեւ, որ Ազրպէյճանի տեղափոխած զէնքերուն մէկ մասը կրնայ օգտագործուած ըլլալ Լեռնային Ղարաբաղի մէջ: Խօսուն փաստերով կ՛ապացուցուի, որ 2016-ին Ազրպէյճանի պաշտպանութեան նախարարութեան կողմէ կատարուած յայտարարութիւնը` հայկական կողմին` սպիտակ ֆոսֆոր օգտագործելու մասին, կեղծիք է:
Իբր թէ Ազրպէյճանէն զինուորականներու կողմէ գտնուած նռնակը ամենայն հաւանականութեամբ, եղած է անօրինականօրէն տեղափոխուող զէնքերու խմբաքանակէն: Օգտագործուած է Ազրպէյճանի պաշտպանութեան նախարարութեան հասցէն` պետական ընկերութիւնը իրականացուցած է անօրինական գործունէութիւն, որ անհնար պիտի ըլլար առանց Պաքուի բարձրագոյն իշխանութեան արտօնութեան ու գիտութեան: Հասանելի դարձած փաստաթուղթերը կը վկայեն, որ Ազրպէյճանը նմանօրինակ գործելաոճ որդեգրած է ո՛չ միայն Պուլկարիոյ, այլեւ շարք մը երկիրներու պարագային, ուր գործող դեսպանատուները Ազրպէյճանի արտաքին գործոց նախարարութենէն համապատասխան կարգադրութիւններ ստացած են:
Տեղի ունեցածը ո՛չ միայն միջազգային իրաւունքի, այլ նաեւ` Օդային փոխադրամիջոցի միջազգային ընկերութեան (IATA) չափանիշները աղաղակող խախտում է, որուն համար բազմաթիւ երկիրներու պատասխանատուներ (ըստ յօդուածագիրին` Պուլկարիա, Սերպիա, Ռումանիա, Չեխիա, Հունգարիա, Սլովաքիա, Լեհաստան, Թուրքիա, Գերմանիա, Բրիտանիա, Յունաստան եւ այլն) աչք փակած են: Ազրպէյճանական թռիչուղիներու ընկերութեան կարեւոր յաճախորդներէն ու առեւտրական «դիւանագիտական զէնքի տեղափոխման» ծառայութիւններէն օգտուած են նաեւ ամերիկեան կազմակերպութիւններ, որոնք զէնք կը մատակարարեն Միացեալ Նահանգներու զինուած ուժերու տարբեր ստորաբաժանումներուն: Ըստ գնումներու դաշնային համակարգի տուեալներուն, վերջին երեք տարուան ընթացքին ամերիկեան շարք մը ընկերութիւններ ստացած են մէկ միլիառ տոլար` զէնքի արտադրութեան ու արտածման համար եւ անոնք բոլորը օգտուած են «Սիլք Ուէյ Էրլայնզ» ընկերութեան ծառայութիւններէն:
Ընկերութեան օդանաւերու գերծանրաբեռնուածութեան կամ անհասանելիութեան պարագային օգտագործուած են Ազրպէյճանի բանակի ինքնաթիռները, սակայն նշուած զէնքէն ոչ մէկը հասած է Ազրպէյճան, ինչ որ կը փաստէ զէնքի անօրինական առեւտուրին մէջ պետութեան անմիջական ներգրաւուածութիւնը: Ամերիկեան ընկերութիւններու առաքումները մեծ մասամբ կ՛անցնին Քայիտայի մասնաճիւղ հանդիսացող Նուսրային կամ կ՛ուղարկուին Աֆղանիստան: Ընկերութեան ծառայութիւններէն օգտուող այլ պետութիւններէն են Սէուտական Արաբիան եւ Արաբական Միացեալ Էմիրութիւնները, որոնցմէ առաջինը Արեւելեան Եւրոպայի մէջ ձեռք կը բերէ զինատեսակներ եւ զանոնք կ՛առաքէ Ափրիկէի տարբեր երկիրներ, նաեւ` ՏԱՀԵՇ ահաբեկչական կազմակերպութեան: Բացի 2015 մարտ-մայիս ամիսներէն ընկերութեան տեղափոխած շուրջ 202 թոն սպիտակ ֆոսֆորէն (Սերպիայէն եւ Պուլկարիայէն, վերջնական կանգառը` Քապուլ), ընկերութեան գործունէութեան իբրեւ արդիւնք լուրջ զինատեսակներ յայտնուած են Պուրքինա Ֆասոյի եւ իսլամական պետութեան զինեալներու ձեռքին:
Յատկանշական է, որ ընկերութիւնը ներգրաւուած եղած է հիւսիսային Սուրիոյ տարածքին գործող քիւրտերը եւ Թուրքիոյ դէմ պայքարող Քրտական բանուորական կուսակցութիւնը զինելու գործին: Քիւրտերուն նկատմամբ նման «բարեհաճութիւն»-ը, ըստ հեղինակի, կապուած է այն հանգամանքին, որ Ազրպէյճանի առաջնորդը ունի քրտական ծագում: Հետաքննութեան բոլոր կողմերուն պարզաբանումներու համար դիմած լրագրողը` դեռ որեւէ մեկնաբանութիւն չէ ստացած:
