ՄԱՐԻԱՆԱ ՊԵՐԹԻԶԼԵԱՆ-ՂԱԶԱՐԵԱՆ
Քաղաքին սահմանները փոքրացած են, սեղմուած է այսօր բոլոր օրերէն աւելի, քաղաքը մէկ հոգի ու սիրտ դարձած` ծածուկ հեկեկանքով մը կը տօնէ իր իւրայատուկ Մայրերու տօնը: Այլ վայրերու մէջ 21 մարտը տարբեր տօներ կը խորհրդանշէ` գարնան առաջին օր, քիւրտերու Նովրուզ, Բանաստեղծութեան համաշխարհային օր եւ այլն:
Հալէպի բոլոր անուշավաճառներուն խանութները կը խայտան կլոր, տօնական կարկանդակներով:
Կը մօտենամ մօտակայ անուշավաճառի սեղանին, քով-քովի զետեղուած իրերանման զարդարանքներով անհամար կարկանդակներ` վրան գրուած «Ումի ալ հապիպէ»` սիրելի մայրս:
Սկզբնական հիացմունքս եւ ուրախութիւնս կը չքանայ, զայրոյթի կը վերածուի, երբ կ՛իմանամ, թէ բոլոր կարկանդակներն ալ իրենց տէրերը ունին: Երբ աւելի մօտէն կը զննեմ, յստակօրէն կը տեսնեմ իւրաքանչիւրին վրայ փոքրիկ թղթիկի մը վրայ գրուած գնողին անունը: Ուրեմն նախապէս ապսպրուած կարկանդակներ են… յոյսս կտրած` խանութէն կը հեռանամ: Յաջորդ փողոցին անկիւնը ուրիշ անուշավաճառի մը սեղանին վրայ կրկին նոյն երեւոյթը կը պարզուի առջեւս…
Գնուած` ապսպրանք կարկանդակներ…
Քաղաքի կեդրոնական փողոցները բոլորն ալ սեղմուած, հսկայ տան մը վերածուած ըլլային կարծէք:
Վերջապէս քանի մը թաղ անդին կը հասնիմ ինծի ծանօթ խանութ մը, ուր մեծաթիւ կարկանդակներ կը նկատեմ, մաս մը գնուած, մաս մը` ոչ: Կայծակի արագութեամբ կը դիմեմ ամենամօտ վաճառողին: Մինչ կը փորձեմ վճարել, ականջալուր կը դառնամ կարճ զրոյցի մը: Աչքիս ծայրով կը նշմարեմ, թէ երիտասարդ կին մը կը հետեւի շարժումներուս, միեւնոյն ատեն կը զննէ որմնադարաններուն վրայ զետեղուած անուշեղէնները: Խանութպանը նախ կնկան կը դիմէ, որ ինձմէ առաջ եկած ըլլալու է այնտեղ եւ բնականաբար իր գնելու հերթը ինձմէ առաջ հասած:
Վաճառողը արաբ կնկան կը հարցնէ.
– Քեզի համար ալ կարկանդակ մը զետեղե՞մ տուփին մէջ:
Կինը ապշած կը նայի ու կը պատասխանէ.
– Ես մայր չունիմ: Մայրս մահացած է:
Կը շրջի ետեւ, քողարկելով դէմքի արտայայտութիւնը, շարունակելով պրպտումը…
Խանութպանին տրամադրութիւնը զգալիօրէն վայրէջք կ՛արձանագրէ. կը դիմէ ինծի:
Իսկ ես… որ մէկ հոգի ու սիրտ եղած քաղաքին մէկ մասնիկը դարձած կը կարծէի ինքզինքս, յանկարծ յաղթական ձեռքբերումս` կարկանդակ գտնելս մոռցած, որ անհրաժեշտութիւն մըն էր երկար փնտռտուքէ ետք, տարտամ զգացողութեամբ մը կը համակուէի…
Սրտակցի՞լ հարեւանութեամբս կանգնած կնկան, թէ՞ արագ մը առնել կարկանդակը ու հեռանալ…
Քաղաքը կրկին կը տրոփէ ցաւով, միաժամանակ` տօնական կշռոյթով…
Սովորականէն աւելի կանուխ կը փակուին խանութները, այս յատուկ` միայն Սուրիոյ մայրերուն պատկանող Մայրերու օրուան աւարտին: Անցորդները կը շտապեն դէպի իրենց տուները` տօնական տրամադրութեամբ կամ սգաւոր: Հալէպը Մայրերու օրը կը նշէ մէկ աչքը լացի, միւսը ուրախութեան արցունքով…
Նոր տարին արդէն հինգ տարի առաջ վռնտուած էր քաղաքէն, իսկ մայրերու արաբական այս օրը, իր դիրքը ամրապնդած, կը շարունակէ մէկտեղել, ներշնչել բոլորը` հայ թէ արաբ, միեւնոյն զգացումներով, վշտահար, որդեկորոյս ծնողներու եւ ծնողազուրկ երեխաներու հայեացքներով…
Այս օրը` Հալէպի Մայրերու օրը բոլոր գոյատեւողներուն օրն է…
