ՀՅԴ աշխարհասփիւռ կառոյցները իւրաքանչիւր տարուայ աւարտին տօնակատարական ձեւաչափով եւս հարազատ ժողովրդի հետ առնչուելու պարտաւորութեան գիտակցումով են առաջնորդւում: Տօնախմբութեան ընդմիջից, սակայն, ՀՅԴ կառոյցները, տարբեր մակարդակներով անխտիր, սեփական ժողովրդին հաշուետուութեան բարոյական պարտքի զգացումով են օժտւում` շիտակօրէն ու անաչառ զեկուցելով իրենց արածի, չարածի, սայթաքումի, ձեռքբերումների եւ, ինչո՞ւ ոչ, բացերի ու բացթողումների մասին: Ու այդպէս են եղել տուեալ կառոյցները արդէն 126 տարի շարունակ, հիմնադրութիւնից ի վեր…
ՀՅԴ-ի կազմակերպական-աշխարհագրական սթաթիւսը (աշխարհասփիւռ եւ ապակենտրոն լինելու հանգամանքը) նրան որպէս համահայկական կազմակերպութիւն հանդէս գալու ծանրակշիռ հնարաւորութիւն է ընձեռել, ու այդ իսկ պատճառով, ի հեճուկս որոշ թիւրըմբռնումների, իր մօտ բացառուել է լոկ կուսակցական-հատուածական միաւորի կարգավիճակը: Դեռ աւելի՛ն. կազմակերպական դրուածքից առաւել, ՀՅ Դաշնակցութիւնը իր գաղափարա-քաղաքական արժեհամակարգի մշտանորոգ կանխադրոյթներից ելնելով իսկ, հետապնդել ու գործունէութիւն է ծաւալել գերազանցապէս համահայկական նպատակների կենսագործման շրջագծերում, երբ դեռեւս նախորդ դարասկզբում Արեւելահայաստանի ու Արեւմտահայաստանի ազատագրական պայքար էր մղում, եւ երբ դրանից յետոյ տասնամեակներ շարունակ, ընդհուպ մինչեւ 21-րդ դար թեւակոխած` վերանկախացած Հայաստան-Արցախում, Ջաւախքում ու արտերկրի սփիւռքեան գաղթօճախներում, սեփական ժողովրդի բարօրութեան ու բազմոլորտ իրաւունքների ձեռքբերման համար պահանջատէր կեցուածքով է ասպարէզ իջնում:
…Ու շնորհիւ պետականութեամբ խարսխուած` 25-ամեայ վերանկախացած հայրենիքի, ՀՅԴ-ի թէ՛ կազմակերպական եւ թէ՛ գաղափարա-քաղաքական 126-ամեայ ժողովրդանուէր վաստակը աւելիով կոփուելու, կենսունակ դառնալու եւ ժամանակի հետ վերանորոգուելու ուղի է հարթում, դարձեալ համահայկական ու համազգային եւ այսօր, առաւել քան երբեւէ, հայոց պետականութիւնը հզօրացնող շահերին ու նպատակներին ի խնդիր:
Իսկ ՀՅԴ-ի առջեւ դրուած նպատակները, ինչպէս 126 տարի առաջ, այսօր էլ, սիամանթոյական բնութագրով` «տկարութիւն չեն ճանաչում…»:
