Նախագահի ընտրութիւնն ու վարչապետի նշանակումը մէկ կողմէ ընդհանուր բարոյահոգեբանական առումով դրական արձագանգումներ գտան լիբանանեան հասարակութեան մօտ, միւս կողմէ նաեւ որոշ շրջանակներու կողմէ վերապահութեան, չխանդավառուելու եւ թերահաւատութեամբ մօտենալու դրսեւորումներու արժանացան:
Փոփոխութիւնը, բարեկարգումը մնայուն աշխատակարգի վերածելը վարչակառավարման առումով միայն դրական մթնոլորտի ստեղծման եւ անկէ աւելին` աշխատանքի արդիւնաւորման ազդող հզօր ազդակ են:
Եւ եթէ նախագահի ընտրութիւնն ու վարչապետի նշանակումը միաւորման ընդհանուր մթնոլորտի յառաջացման դրական առումով կը նպաստեն, ապա կառավարութեան կազմութիւնն է, որ գործնական շօշափելի անմիջական արդիւնքները զգալի կը դարձնէ ուղղակի ժողովուրդին մօտ:
Եւ այստեղ է, որ էջ դարձնելու, նոր սկիզբ ապահովելու, հինէն մնացած անլոյծ խնդիրները իրենց լուծման հունին մէջ դնելու, մէկ խօսքով` հեռանկար բանալու առիթին ծառայելու պահն է, որ կը ստեղծուի:
Այդ պահը, այդ մոմենթը, բաց չթողելու հարկադրանքին առջեւ է այսօր պետականութիւնը ամբողջ: Երկար ատեն անդամալուծուած վիճակէն դուրս գալու կամք ցոյց տալէ, միաւորուելէ, ընտրութիւն ու նշանակում յաջողցնելէ ետք, ետդարձ կատարելը պէտք է բացառել:
Կառավարութիւն կազմելու արագութիւնը, ճիշդ է, որ համաձայնական մթնոլորտի ուղղութեամբ կրնայ որոշ ցուցանիշ նկատուիլ, այսուհանդերձ առաջնակարգ իրականացնելիք կէտ պէտք չէ ըլլայ անպայման, որքան համակողմանի քննարկումներէ ետք կառավարութեան թէ՛ ձեւաչափը, թէ՛ նոր գործառոյթները ճիշդ որոշելու սկզբունքը:
Նուրբ է այս հանգրուանն ու անկէ յաջողագոյն ձեւով դուրս գալը: Անվերջ բանակցութիւններ, չափանիշներու ճշդումներ, համայնքներու իրողական ներկայացուածութեան համար դրուող պահանջներ, ստանձնելիք նախարարութիւններու համար մրցավազքեր, եւ մասամբ նորին կրնան բարդացնել ի վերջոյ կայանալիք համաձայնութիւնը:
Երբ տարբեր կողմերու միջեւ են բանակցութիւնները եւ առաջադրանքը համաձայնութիւնն է, աւելի քան անհրաժեշտ են բանակցութիւնները վարողներու ընկալելիութիւնը, առանց նախապայմաններու ներկայանալը, նախարարութիւններուն միջեւ առաջնային, երկրորդական, ուժային կամ վարչական պիտակաւորումներով տարբերութիւններ չդնելը, չափաբաժիններու արդար եւ ընդունելի տեղաբաշխումը եւ համայնքներու իրողական ներկայացուածութեան յարգումը:
Այս սկզբունքներուն առընթեր եւ գուցէ անոնցմէ առաջ նաեւ ժամանակաւոր կեանք ունեցող կառավարութեան գործառոյթներուն ընելիքներուն ճշդումը: Այս առաջնահերթութիւնը կ՛օժանդակէ նաեւ նշանակուելիք նախարարներու կերպարներու ճշդումին, մինչեւ խորհրդարանական ընտրութիւններ իրականացուելիք առաքելութիւնը նկատի ունենալով:
Այս տրամաբանութեան հետեւողութեամբ պարզ կը դառնայ, որ յառաջիկայ կառավարութիւնը, անլոյծ մնացած հրատապ խնդիրները լուծման ճանապարհին տեղադրելու գործառոյթին առընթեր իբրեւ հիմնական առաքելութիւն օրակարգ ունի ընտրական օրէնքի մշակումն ու խորհրդարանական ընտրութիւններու կայացման համար համապատասխան ենթահող պատրաստելը:
Իսկ այս հանգրուանին, ընտրական օրինագիծը շատ աւելին է, քան խորհրդարանական հերթական ընտրութիւն կայացնելը: Լիբանանեան պետական համակարգը ամբողջ միջհամայնքային համակեցութեան դրոյթին վրայ հիմնուած է: Այս համակարգը իրաւականօրէն հաստատող առաջին հաստատութիւնը օրէնսդիրն է, որուն կազմութիւնը համայնքներու իրողական ներկայացուածութիւնը յարգած ըլլալու բոլոր պատճառները ունի, բոլոր ժամանակներէն աւելի:
Լիբանանը իրաւամբ ճանչցուած է արաբական աշխարհի ամէնէն ժողովրդավարական երկիրը: Այս որակումը ամրապնդելու եւ աշխարհին համոզիչ դարձնելու կարեւոր քայլը ընտրական օրինագիծն է, խորհրդարանական ընտրութիւններու կայացումն է` համայնքներու ճշգրիտ ներկայացուածութիւնը ապահովելու առումով: Երբ խախտի այդ հիմնաքարը, կը խախտի ամբողջ համակարգը:
Հարցերը փոխկապակցուած են: Այս առաջադրանքներու իրագործման համար ընդգծուող հանգրուանը կառավարութեան կազմութիւնն է: Եւ այստեղ առաջնահերթը ոչ թէ արագութիւնն է, այլ գործառոյթներու ճշդումը, նոր կազմուելիք կառավարութեան հիմնական առաքելութեան ուղղութեամբ արդիւնաւէտ աշխատիլը:
