«Եթէ Մենք Իսկապէս Ոչինչ Ենք, Վերջացած, Հեղինակազրկուած, Ում Է Հետաքրքիր` Քոալիսիոնում Ենք, Թէ Ոչ»

Հարցազրոյց ՀՅԴ Բիւրոյի
Ներկայացուցիչ Հրանդ Մարգարեանի Հետ

Իշխանութիւններուն հետ վարուող Հայ յեղափոխական դաշնակցութեան բանակցութիւնները նախնական են, որոնց ընթացքին համագործակցելու մասին զրոյց մը ընթացք առած է: Tert.am-ին հետ ունեցած հարցազրոյցի մը ընթացքին ըսաւ ՀՅԴ Բիւրոյի ներկայացուցիչ Հրանդ Մարգարեան` նշելով, թէ համագործակցութեան ձեւաչափը տակաւին քննարկուելիք հարց է, բայց անշուշտ, համախմբական (քոալիսիոն) կառավարութեան անհաւանական չէ:

Հ. Մարգարեան վստահեցուց, որ համագործակցութեան կամ համախմբական (քոալիսիոն) կառավարութիւն կազմելու արդիւնքին մէջ ՀՅԴ-ին տրուելիք պաշտօններուն շուրջ քննարկումներ չեն ծաւալած` չհերքելով, որ անոնք արժէք ունին ՀՅԴ-ին համար:

Ինչ կը վերաբերի լուրերուն, թէ իր յայտարարութենէն ետք ՀՅԴ-ի շարքերը կը նօսրանան, դժգոհութիւններ կան ՀՅԴ կառոյցներուն մէջ, որովհետեւ տեղեակ չեն եղած իշխանութիւններուն հետ վարուող բանակցութիւններուն մասին, Հրանդ Մարգարեանը հերքեց` ըսելով, թէ ՀՅԴ-ի մէջ նման երեւոյթներ չկան:

Հարցում-պատասխանի ձեւով կու տանք Tert.am-ի հարցազրոյցին ամբողջութիւնը:

ՀԱՐՑՈՒՄ.- Օրերս յայտարարեցիք, որ Դաշնակցութիւնը «սկզբունքօրէն» ընդունել է իշխող համախմբական (քոալիսիոն) կառավարութեան մաս կազմելու ՀՀԿ առաջարկը: Մինչդեռ, ՀՀԿ-ից խուսափում են քոալիսիոն բառից` օգտագործելով համագործակցութիւն եզրոյթը: Դուք շտապե՞լ էք` յայտարարելով, որ քոալիսիոնի առաջարկութիւն կայ:

ՊԱՏԱՍԽԱՆ.- Ես էլ խօսել եմ համագործակցութեան մասին` ասելով, որ համագործակցութեան ձեւաչափը դեռ ճշդուած չէ: Անշուշտ, անհաւանական չէ քոալիսիոնը, դա էլ է քննարկուել վարուող բանակցութիւնների ժամանակ: Բայց, առհասարակ, խօսք է գնացել համագործակցութեան մասին, եղել է նախնական զրոյց: Ժամանակ է պէտք, որ ամէն ինչ յստակեցուի: Պարզապէս լրագրողները, իմ նախորդ հարցազրոյցը, մի փոքր այլ կերպ են մեկնաբանել:

Հ.- Այսինքն` Դուք էլ դեռ չգիտէք` բանակցութիւնների արդիւնքում համախմբական (քոալիսիոն) կառավարութիւն կը կազմուի, թէ՞ կը լինի զուտ համագործակցութիւն:

Պ.- Այո, ոչինչ ինքնանպատակ չէ: Ցանկացած որոշում կայացւում է որեւէ նպատակի հասնելու համար: Դեռ սկիզբն է, ժամանակը ցոյց կը տայ:

Հ.- Իսկ ինչի՞ց է կախուած` քոալիսիոն կը կազմուի, թէ համագործակցութիւն կը լինի:

Պ.- Մի շարք գործօններից. տուեալ համագործակցութեան մէջ մեր դերակատարութեան ձեւից, չափից…

Հ.- Ինչպիսի՞ դերակատարութիւն է ակնկալում Դաշնակցութիւնը:

Պ.- Դա ներքին զրոյցի թեմա է, եկէք հարցը թողնենք բանակցութիւնների քննարկմանը:

Հ.- Պարո՛ն Մարգարեան, «Ռէւոլուցիա» հաղորդման շրջանակներում դուք յայտարարել էիք. «Մենք եօթ օրակարգային կէտ ենք դրել, ով ընդունի կը համագործակցենք: Դրանցից 3 կէտն այս սահմանադրութեամբ լուծւում են: Բայց 4 կէտը դեռ մնում է»: Ինչպէ՞ս էք գնում քոալիսիոն կազմելու ճանապարհով, երբ 7 կէտերից 4-ը լուծուած չէ:

Պ.- Իրականութեան մէջ այդ 4 կէտերն անլուծելի չեն մնում: Դա գործընթաց է, այդ կէտերը մէկ քայլով լուծելի չեն: Ամէն դէպքում, կարծում եմ, որ նոր սահմանադրութիւնը դրել է հիմք` լուծելու այդ հարցերը: Կան փոքր խնդիրներ, որոնք, անշուշտ, եւս իշխանութիւնների հետ զրոյցի թեման պէտք է դառնան:

Հ.- ՀՀԿ-ից յայտարարեցին, որ հայ-թուրքական արձանագրութիւններից Հայաստանի ստորագրութիւնը հետ կանչելու վերաբերեալ ՀՅԴ-ի ներկայացրած կէտն այս պահին, օրինակ` հնարաւոր չէ իրականացնել:

Պ.- Դրանք մասնաւոր տեսակէտներ են: Եկէք չշտապենք: Սարերի հետեւում չեն արդիւնքները, կ՛իմանաք:

Հ.- ՀՅԴ-ից պարզապէս միշտ ասել են, որ սկզբունքային է 7 կէտերն ամբողջութեամբ ընդունելը: Եթէ այս կէտերից որեւէ մէկը չընդունուի իշխանութիւնների կողմից, դուք կը կազմէ՞ք համախմբական (քոալիսիոն) կառավարութիւն:

Պ.- Չեմ կարծում, որ որեւէ կէտ կայ, որ իշխանութիւնները չեն ընդունի: Նոր սահմանադրութեան ընդունմամբ հիմնական հարցերը լուծուած են: Մնացած բոլոր խնդիրները լուծելի են ընթացքում, մէկ քայլով ու մէկ հարուածով լուծուելիք խնդիրներ չեն: Իսկ նոր սահմանադրութիւնը հիմք է ստեղծում, որ այդ կէտերի իրականացման ընթացքը մեկնարկի:

Հ.- Այս օրերին մամուլը գրում է այն մասին, որ ՀՅԴ-ի բանակցութիւնները իշխանութիւնների հետ կոալիցիա կազմելու շուրջ համաձայնեցուած չեն եղել ՀՅԴ կառոյցների հետ, ուստի Դաշնակցութեան ներսում դժգոհութիւն կայ: Այդպէ՞ս է:

Պ.- Զարմանալի է` որտեղից են նման լուրեր գրւում, ինչպէս են նման ենթադրութիւններ արւում: Բնականաբար, մենք կենդանի օրգանիզմ ենք, չի կարելի պատկերացնել, որ Դաշնակցութեան պէս հսկայ կազմակերպութիւնը միանման է մտածում: Բայց ես, որպէս այս կազմակերպութեան ղեկավար, չեմ հանդիպել նման երեւոյթի: Այդ ի՞նչ փաստի են հանդիպել, որ նման եզրակացութեան են եկել: Սա պարզապէս իրենց ցանկութիւնն է, իրենք ուզում են, որ ՀՅԴ-ում նման երեւոյթներ լինեն: Մենք նոր ենք աւարտել հիմնական ժողովները եւ առաջնորդւում ենք այդ ժողովներում կայացրած որոշումներով: Ձեր կողմից նշուած խնդիրը` ՀՅԴ-ում չկայ:

Հ.- Խօսակցութիւններ կան, որ ՀՅԴ-ն ընդհուպ անդամներ են լքում:

Պ.- Ոչ մի անդամի մասին, ով լքում է Դաշնակցութիւնը, ես տեղեակ չեմ: Մէկ հոգի Ղարաբաղից խօսել էր, այն էլ` ՀՅԴ-ից վաղուց էր հեռացել: Կրկնում եմ, այդ լուրերը ոչ թէ իրականութիւն են, այլ` ցանկութիւն: Մարդկանց աւելի քիչ հետաքրքրում է իրենց կազմակերպութիւնը, քան` ՀՅԴ-ն:

Հ.- Երբ նախկինում ՀՅԴ-ն լքեց իշխող քոալիսիոնը, եղան յայտարարութիւններ, որ հիմնական պատճառներից բացի, Դաշնակցութիւնը դիմել է այդ քայլին, որովհետեւ ձեր դիրքորոշումը չի ազդել ընդունուող որոշումների վրայ: Իշխանութիւնները չեն փոխուել, ղեկավարում են նոյն մարդիկ: Քոալիսիոն ձեւական բնոյթի չի՞ լինելու:

Պ.- Իրական քոալիսիոն, եթէ այն ստեղծուի, կը լինի 2017 թուականի ընտրութիւններից յետոյ, երբ կազմակերպութիւնները իսկապէս անհրաժեշտ լինեն միմեանց` պայմանաւորուած ձայների քանակով: Եթէ որեւէ կուսակցութիւն չկարողանայ ապահովել անհրաժեշտ 50+1 ձայները, այդ ժամանակ իրական հիմք կը ստեղծուի քոալիսիոն կազմելու: Մենք սա գիտակցում ենք: Բայց մեր մղումը համագործակցելու` սահմանադրութիւնն է, երկրի դրութիւնը, տարածաշրջանում տիրող իրավիճակը, սպառնալիքները, վտանգները, որոնք ծառացած են ժողովրդի առաջ: Մեզ համար համագործակցելու, քոալիսիոն կազմելու հիմնական մղումը Հայաստանն է` հայ ժողովուրդը: Մենք սահմանադրութիւն ենք ընդունել, որով կարող ենք լաւ սկիզբ դնել երկրի համար: Ամէն ճիգ կը գործադրենք, որ այդպէս լինի: Եւ եթէ սրա համար համագործակցութիւն է պէտք, ուրեմն կը գնանք համագործակցութեան` հասկանալով, որ սա այն իտէալական համագործակցութեան պայմանները չեն, որոնք կարող են ստեղծուել 2017 թուականից յետոյ: Մենք չենք առաջնորդւում անձնական կամ կուսակցական շահերով, թայֆայական մօտեցմամբ, մենք երկրի ու ժողովրդի պայմաններով ենք մտահոգուած: Ի տարբերութիւն շատ ու շատ կազմակերպութիւնների մեզ համար կարեւորը Հայաստանն ու հայ ժողովուրդն են, որից դուրս այլ նպատակ չենք հետապնդում:

Հ.- Եւ նպատակի համար, որը հետապնդում է ՀՅԴ-ն, Դուք փաստօրէն պատրաստ էք վտանգել Դաշնակցութեան հեղինակութի՞ւնը: Այս օրերին ՀՅԴ հասցէին արուեցին մի շարք քննադատութիւններ, կասկածի տակ դրուեց` ՀՅԴ վարկանիշը, ասուեց, որ լինելով ընդդիմութիւն մէկ մտնում, մէկ դուրս էք գալիս իշխող քոալիսիոնից:

Պ.- Մէկ մի անգամ մտել ենք քոալիսիոն, մէկ անգամ` դուրս եկել, հիմա էլ համագործակցութիւն ենք փնտռում: Ես չգիտեմ` ինչպէս են չափում, որ վարկանիշը, հեղինակութիւնը ընկնում են: Որո՞նք են հեղինակութեան չափանիշները: Այդ ու՞մ վարկանիշն է մեզանից բարձր, այդ ո՞ր կուսակցութիւնը մեզանից մեծ վարկանիշ ունի: Եթէ մենք իսկապէս ոչինչ ենք, վերջացած, սպառուած, հեղինակազրկուած, ու՞մ պէտք է հետաքրքրի` այս կողմն ենք, թէ այն: Իսկ եթէ այս կամ այն կողմ լինելը մի բան է նշանակում, ուրեմն դու ազդեցիկ ես, հեղինակութիւն ունես, քեզնից բան ես ներկայացնում: Եթէ մենք ոչինչ լինէինք, որեւէ մէկին չէր հետաքրքրի` որ կողմը կը լինենք:

Հ.- Կարծիքներ կան, որ ՀՅԴ-ն իր կեցուածքով կասկածի տակ է դնում առհասարակ ընդդիմութեան հաստատութիւնը: Համաձայն չէ՞ք:

Պ.- Ցաւօք, ընդդիմութիւնը յաջողութիւն գրանցեց միայն, երբ կազմուեց Քառեակը, երբ միասին աշխատեցինք: Այս երկրում վարչապետ փոխուեց: Բայց անգամ այդ ժամանակ ընդդիմութիւնը չմնաց հաւատարիմ ճշդուած ուղուն: Ամէն վայրկեան անյապաղ իշխանափոխութիւն պահանջելը այն մարդու խնդիրն է, ով զգում է, որ ծայրայեղութեան չգնալու դէպքում իշխանութեան չի գայ, որովհետեւ ամէն ինչի հիմքը իր անձն է: Մեր դէպքում այդպէս չէ: Մենք որ Քառեակից դուրս եկանք` զարգացա՞ն, բարգաւաճեցի՞ն: Քանի տարի է` այդ կուսակցութիւններն անյապաղ իշխանափոխութիւն են պահանջում, իրենք յաջողե՞լ են: Գուցէ, վերջապէս, հասկանան, որ իրենց ընտրած ուղին սխալ է: Հանրահաւաք են հրաւիրում, բայց հազար հոգի էլ չի հաւաքւում, իրենք հեղինակազրկուած չե՞ն: Ամէն մէկն իր արած գործի արդիւնքով պէտք է գնահատի: Ձախողելն ու գոռալը, որ միւսներն են ձախողուել` ամէնից հեշտ տարբերակն է:

Հ.- Ձեր նպատակին հասնելու համար, որքան էլ հերքէք, անհրաժեշտ են պաշտօններ: Համագործակցութիւնից, կոալիցիայից` ի՞նչ ակնկալիքներ ունէք այս առումով:

Պ.- Ես չեմ ասի, որ մեզ համար դա արժէք չունի: Բնականաբար, ինչպէս ցանկացած կազմակերպութեան համար, այնպէս էլ մեզ համար, դա արժէք ունի: Բայց դա մեզ համար նպատակ չէ: Ամենակարեւորը սկզբունքների շուրջ համաձայնելն է: Մնացածը` երկրորդական է: Այո, կարող ես չլինել գործադիրի անդամ, բայց համագործակցել: Արտաքին քաղաքականութեան մէջ այս իշխանութիւնների հետ մենք համագործակցել ենք` Հայոց ցեղասպանութեան ճանաչման, Ղարաբաղի հարցերում, բայց պաշտօն չենք ունեցել: Որովհետեւ դա չէր կարեւոր:

Հ.- Դա նպատակ չէ, բայց միջոց է` նպատակին հասնելու համար:

Պ.- Այո: Չեմ հերքի:

Հ.- Ո՞ր ոլորտներում էք տեսնում` պաշտօնները: Նախորդ հարցազրոյցներից մէկում ասել էիք, որ ՀՅԴ-ն ընդդիմադիր է ընկերային-տնտեսական քաղաքականութեանը: Հնարաւո՞ր է, որ պաշտօնները հէնց այս բնագաւառում լինեն:

Պ.- Երկրի համար ամենակարեւորը տնտեսական, ընկերային քաղաքականութիւնն է: Կարեւորն այն է, որ կառավարութիւնը դառնայ ոչ թէ պաշտօնեաների կառավարութիւն, այլ` երկիրը ղեկավարող մարմին, որտեղ հարցեր կը քննարկուեն, որ պետական համակարգը դիւանակալաթափուի, թեթեւանայ: Ուստի յստակ որեւէ բան ասել չեմ կարող: Երբ ամէն ինչ յստակեցուի, մենք տեղեակ կը պահենք: Մենք էլ չգիտենք, բայց թերթերը գիտեն: Ծիծաղելի է®