Նախագահ Սերժ Սարգսեան 29 սեպտեմբերին Նիւ Եորքի մէջ մասնակցած է ՄԱԿ-ի Ընդհանուր ժողովի 70-րդ նստաշրջանին, ուր հանդէս եկած է ելոյթով, որուն ընթացքին խստիւ քննադատած է Ազրպէյճանը` վերջին օրերուն զինուորական լարուածութեան աճին համար: Ստորեւ կու տանք հանրապետութեան նախագահին խօսքը:
Յարգելի՛ նախագահ Լիկետոֆտ,
Շնորհաւորում եմ ձեզ Միաւորուած ազգերի կազմակերպութեան Գլխաւոր վեհաժողովի 70-րդ նստաշրջանի նախագահի պատուաւոր պաշտօնում ընտրուելու կապակցութեամբ: Վստահ եմ, որ ձեր ղեկավարութեամբ յոբելեանական այս նստաշրջանը կ՛արդարացնի բոլորիս ակնկալիքները:
Յարգելի՛ պատուիրակներ,
Տիկնա՛յք եւ պարոնա՛յք,
Շնորհաւորում եմ նաեւ մեզ բոլորիս Միաւորուած ազգերի կազմակերպութեան 70-րդ տարեդարձի կապակցութեամբ: Այս կազմակերպութեան ստեղծումը մարդկութեան մեծագոյն նուաճումներից է, որը ժողովուրդներին համախմբել է` միաւորելով ընդհանուր իղձերի եւ սկզբունքների շուրջ: Անցած 70 տարիները բնորոշուեցին կարեւորագոյն դրական զարգացումներով` վերջ դրուեց գաղութատիրութեանը եւ ցեղային խտրականութեանը: Աշխարհի ժողովուրդներին հնարաւորութիւն տրուեց ինքնորոշուելու, պետականութիւն կերտելու եւ իրենց ճակատագիրը տնօրինելու իրենց իսկ ստեղծած պետութիւնում` ՄԱԿ-ի անդամների թիւը 51-ից հասցնելով 193-ի:
Այս բոլոր նուաճումներով հանդերձ` պէտք է խոստովանենք, որ ներկայում աշխարհը կանգնած է նոր մարտահրաւէրների առջեւ` ահաբեկչութիւն, ծայրայեղականութիւն, անհանդուրժողականութիւն, տնտեսական ճգնաժամեր, կլիմայի փոփոխութիւն, թմրամիջոցների, զէնքի եւ մարդկանց ու մարդկային օրկանների մաքսանենգում, արտագաղթի ճգնաժամ եւ այլն: Այս մարտահրաւէրների շարքը երկար է: Եւ հէնց դրանց դէմ պայքարելու անհրաժեշտութիւնն է, որ մեզ պարտաւորեցնում է վճռականօրէն վերահաստատել մեր համատեղ յանձնառութիւնն այս կազմակերպութեան առաքելութեանն ու նրա կանոնադրութեանը:
Տիկնա՛յք եւ պարոնա՛յք,
Անցեալ տարի` Հայոց ցեղասպանութեան 100-րդ տարելիցի նախաշեմին, ես այս ամպիոնից անուն առ անուն շնորհակալութիւն յայտնեցի Հայոց ցեղասպանութիւնը ճանաչած երկրներին` կոչ անելով ողջ միջազգային հանրութեանը ճանաչման ու դատապարտման միջոցով ցեղասպանութիւնների կրկնութեան դէմ պայքարին նոր թափ հաղորդել:
Այսօր նոյն այս ամպիոնից շնորհակալութիւն եմ յայտնում Հռոմի պապ Ֆրանչիսկոսին եւ յիշատակում նրա կողմից մատուցուած պատմական պատարագը, Եւրոպայի խորհրդարանին եւ մատնանշում նրա ընդունած բանաձեւը, Գերմանիայի նախագահին եւ վստահեցնում, որ նրա յայտնի ելոյթն այսուհետ լինելու է մեր ժողովրդի պատմութեան էջերում, Աւստրիայի, Պոլիվիայի, Պրազիլիայի, Լիւքսամբուրգի, Հոլանտայի, Չիլիի օրէնսդիր մարմիններին, բազմաթիւ երկրների նահանգային եւ քաղաքային խորհուրդներին, ինչպէս նաեւ տասնեակ ու հարիւրաւոր հասարակական-քաղաքական կառոյցներին:
Շնորհակալութիւն եմ յայտնում Ռուսաստանի, Ֆրանսայի, Կիպրոսի, Սերպիայի նախագահներին, ինչպէս նաեւ բազմաթիւ երկրների պատուիրակութիւններին` ապրիլի 24-ին Երեւանում Ցեղասպանութեան զոհերի ոգեկոչման արարողութեանը մասնակցելու համար:
Ցեղասպանութիւնների կանխարգիլումը միջազգային օրակարգում պահելու մեր հաստատակամութեան մասին են վկայում Մարդու իրաւունքների խորհրդում մեր կողմից պարբերաբար առաջադրուող բանաձեւերը, որոնցից վերջինն ընդունուել է այս տարի: Դրա հիման վրայ էլ օրեր առաջ այս վեհաժողովը դեկտեմբերի 9-ը հռչակեց «ցեղասպանութեան յանցագործութեան զոհերի յիշատակի ու արժանապատուութեան եւ այդ յանցագործութեան կանխարգելման միջազգային օր»:
Յարգելի՛ ներկաներ,
Լեռնային Ղարաբաղի հիմնահարցի խաղաղ կարգաւորումը շարունակում է մնալ կարեւորագոյն խնդիրներից մէկը մեր տարածաշրջանում: Պէտք է նշեմ, որ Ազրպէյճանի վարած յարձակողապաշտ քաղաքականութեան արդիւնքում այսօր ոչ միայն էական առաջընթաց չկայ խնդրի կարգաւորման բանակցային գործընթացում, այլեւ արձանագրուել է լարուածութեան աճի միտում: Նաւթի վրայ կառուցուած տնտեսութեան սասանման պայմաններում հասունացող ժողովրդական ցասումը խեղդելու համար այդ երկրի բռնակալ վարչակարգը խայտառակ ճնշումները գործիք է դարձրել, ինչը, սակայն, այլեւս անբաւարար է համարում: Հիմա նրան սեփական հասարակութեան ուշադրութիւնը շեղող պատկերներ են պէտք շփման գծից: Ցանկանում եմ վեհաժողովի ուշադրութիւնը հրաւիրել այն փաստի վրայ, որ Ազրպէյճանը, ի լրումն տարատեսակ սադրիչ գործողութիւնների, արդէն սկսել է կիրառել խոշոր տրամաչափի հրետանի` կրակի տակ պահելով ինչպէս Հայաստանի Հանրապետութեան, այնպէս էլ Լեռնային Ղարաբաղի Հանրապետութեան սահմանամերձ շրջանների խաղաղ բնակավայրերը: Ընդամէնը մի քանի օր առաջ Հայաստանի սահմանամերձ գօտում Ազրպէյճանական ռմբահարման զոհ դարձան երեք կին` իրենց տանը, իրենց այգում խաղաղ աշխատող հայ կանայք: Հարց` կա՞յ որեւէ բանական արարած, ով կարող է որեւէ չխեղուած տրամաբանութիւն ցոյց տալ նման վայրագութեան մէջ: Մեզ համար արդէն ակնյայտ է` Ազրպէյճանի ղեկավարութիւնը անդառնալիօրէն կորցրել է ոչ միայն իրականութեան զգացողութիւնը, այլեւ մարդկային բոլոր չափանիշները:
Միացեալ Նահանգների, Ռուսաստանի եւ Ֆրանսայի նախագահների համատեղ 5 յայտարարութիւններն ու ԵԱՀԿ-ի Մինսքի խմբի ջանքերը լիովին արհամարhող Ազրպէյճանի` նման յարձակողապաշտ քաղաքականութեան շարունակուելու դէպքում Հայաստանին այլ ընտրութիւն չի մնում. մենք կ՛իրականացնենք անհրաժեշտ իրաւական եւ ռազմաքաղաքական քայլերը` ապահովելու Հայաստանի Հանրապետութեան եւ Լեռնային Ղարաբաղի Հանրապետութեան անվտանգութիւնն ու խաղաղ զարգացումը:
Թէեւ բոլորի համար էլ վաղուց ակնյայտ է, թէ ո՛ր կողմն է հրահրում հրադադարի խախտումները, նշեմ սոսկ մի քանի փաստ:
Տարօրինակ չէ՞ արդեօք, որ Ազրպէյճանը տարիներ շարունակ յամառօրէն հրաժարւում է դիպուկահարներին յետ քաշելու եւ հրադադարի խախտումների հետաքննման մեքանիզմ ստեղծելու` ԵԱՀԿ Մինսքի խմբի համանախագահների առաջարկից: Հարց է առաջանում` ինչի՞ց է վախենում Ազրպէյճանը:
Տարօրինակ չէ՞, որ Ազրպէյճանում հիւրընկալուած Եւրոպական խաղերի ընթացքում, երբ նրանց անհրաժեշտ էր կայունութեան պատկեր, գրեթէ ոչ մի կրակոց չի հնչել սահմանին, մինչդեռ խաղերից անմիջապէս յետոյ, դրանք լայնօրէն վերսկսուեցին: Չեմ ակնկալում, որ հաւատաք որեւէ կողմի պնդումներին, ընդամէնն ակնկալում եմ, որ ապաւինէք տրամաբանութեանը:
Տարօրինակ չէ՞, որ 21-րդ դարում մեր հարեւանն ամէն օր, առանց յոգնելու, հպարտանում է սպառազինութիւնների գերկուտակմամբ եւ ռազմական պիւտճէի բազմապատկմամբ, որ յամառօրէն շարունակում է հանդէս գալ պատերազմը վերսկսելու սպառնալիքով, ընդ որում դա անում է պետութեան ղեկավարի մակարդակով:
Կարծում եմ` այժմ բոլորի համար է ակնյայտ, թէ ինչու էր Հայաստանը տարիներ շարունակ հետեւողականօրէն յորդորում միջազգային հանրութեանը ոչ թէ ընդհանրական, այլ հասցէական յայտարարութիւններ անել հրադադարի խախտումների վերաբերեալ: Մենք պէտք է հասկանանք, որ խաղաղութեանը եւ անվտանգութեանը սպառնացող նախանշանները քողարկելու փորձերը կարող են աղէտալի հետեւանքներ ունենալ:
Յարգելի՛ գործընկերներ,
Այսօր մենք ականատեսն ենք Մերձաւոր Արեւելքում տեղի ունեցող անմարդկային դաժանութիւնների: Կրօնական անհանդուրժողականութիւնը յանգեցրել է անդառնալի հետեւանքների: Մենք ամենաուղղակի կերպով ենք զգում տեղի ունեցող վայրագութիւնները, քանզի դրանց հետեւանքով ոչ միայն ոչնչացւում են հայկական հոգեւոր եւ մշակութային ժառանգութեան նմուշները, այլեւ սպանւում եւ փախստական են դառնում Իրաքում եւ Սիրիայում բնակուող բազմաթիւ հայեր: Սիրիացի ժողովրդի համար ծանր ժամանակաշրջանում դժուարութիւնները կիսում է նաեւ դարերով այդ տարածքներում ապրող հայութիւնը: Մենք մեր ուժերի ներածին չափով փորձում ենք օժանդակել փախստականներին. մինչ օրս Հայաստանն ընդունել է աւելի քան 16 հազար փախստական Սիրիայից: Նրանց ընդունման թուով Հայաստանն առաջիններից մէկն է Եւրոպայում:
Հայերը լաւ գիտեն փախստականի տարագիր ճակատագիրը: Հայոց ցեղասպանութեան զոհերի թիւն անհամեմատ մեծ կը լինէր, իսկ վերապրածների ճակատագիրը` շատ աւելի դաժան, եթէ այդ ծանր շրջանում մեր ժողովրդի կողքին չկանգնէին մեր բարեկամ երկրները: Այսօր հարկ է արժանին մատուցել Գերմանիային, Շուէտին եւ միւս երկրներին` ցուցաբերուող մարդասիրութեան համար: Ապաստան տալով հարիւր հազարաւոր փախստականների` նրանք վերահաստատեցին, որ օգնութիւնը պարտադիր է թէ՛ իրաւական, թէ՛ մարդասիրական տեսանկիւնից:
Յարգելի՛ գործընկերներ,
Այս տարի բոլորս ականատես եղանք, թէ ինչպէս միասնական եւ համարժէք գործողութիւնների արդիւնքում հնարաւոր դարձաւ հարթել միջազգային նշանակութեան կնճռոտ խնդիրներից մէկը: Մեր անմիջական հարեւանի` Իրանի միջուկային ծրագրի շուրջ ձեռք բերուեց պատմական նշանակութեան համաձայնութիւն: Շրջադարձային այդ պայմանաւորուածութիւնն անխօս նպաստելու է համաշխարհային մակարդակով ճգնաժամային իրավիճակների հանգուցալուծմանն ու փոխադարձ վստահութեան ամրապնդմանը, ինչը հնարաւոր եղաւ երկարատեւ ու հետեւողական քաղաքական եւ դիւանագիտական ջանքերի շնորհիւ:
Այս ամէնը վկայում է, որ համապատասխան կամքի առկայութեան, հակասութիւնների հարթեցման եւ համագործակցային ոգու շեշտադրման պարագայում իսկապէս կարելի է բարդագոյն խնդիրների համար լուծումներ գտնել: Այս ամպիոնից ցանկանում եմ եւս մէկ անգամ շեշտել դիւանագիտական ջանքերի կիրառման կարեւորութիւնը` յատկապէս փակ սահմանների բացառման նպատակով: Հայաստանը, որի հարեւանները անօրինական շրջափակում են իրականացնում, անթոյլատրելի է համարում 21-րդ դարում միջմշակութային, մարդկային շփումները խաթարող եւ առեւտրային կապերի համար արհեստական խոչընդոտներ ստեղծող անհեռատես քաղաքականութիւնը: Այս համաթեքսթում կարեւորում ենք դէպի ծով ելք չունեցող զարգացող երկրների հարցերով ՄԱԿ-ի համաժողովների պարբերաբար անցկացումը: Մենք պատրաստակամ ենք ներդնելու մեր ջանքերը այս գործում, այդ թւում նաեւ թեմայի շուրջ միջանկեալ աշխատաժողովներ հիւրընկալելով մեր երկրում:
Պարո՛ն նախագահ,
Աւարտելով խօսքս` ուզում եմ միանալ բոլոր այն ելոյթ ունեցողներին, ովքեր միահամուռ պայքարի կոչ են անում ընդդէմ խաւարի, վանտալիզմի եւ ատելութեան: Այս պայքարում չկան մեծ եւ փոքր երկրներ, իւրաքանչիւրն ունի իր դերը: Հայաստանը պատրաստ է իր մասնակցութիւնը բերել մեր ընդհանուր պայքարին:
Շնորհակալութիւն:
Նախագահ Սարգսեան Առանձնազրոյց Ունեցած Է
Նախագահ Օպամայի Հետ
Հայաստանի Հանրապետութեան նախագահ Սերժ Սարգսեան 28 սեպտեմբերի երեկոյեան Նիւ Եորքի մէջ մասնակցած է Միացեալ Նահանգներու նախագահ Պարաք Օպամայի անունով, ի պատիւ ՄԱԿ-ի Ընդհանուր ժողովի 70-րդ նստաշրջանին մասնակցող երկիրներու պատուիրակութիւններու ղեկավարներու տրուած ընդունելութեան:
Ընդունելութեան ընթացքին նախագահներ Պարաք Օպամա եւ Սերժ Սարգսեան կարճ զրոյց մը ունեցած են, որուն ընթացքին քննարկած են համահայկական նշանակութեան հարցեր:
Նախագահ Սարգսեան Հանդիպում Ունեցած Է
Պան Քի Մունի Հետ
ՄԱԿ-ի Ընդհանուր ժողովի 70-րդ նստաշրջանին մասնակցելու նպատակով Միացեալ Նահանգներ գտնուող նախագահ Սերժ Սարգսեան 29 սեպտեմբերին հանդիպում մը ունեցաւ ՄԱԿ-ի ընդհանուր քարտուղար Պան Քի Մունի հետ: Այս մասին կը յայտնեն նախագահի աշխատակազմի հասարակութեան եւ տեղեկատուութեան միջոցներու հետ կապերու վարչութենէն:
Նախագահը նախ շնորհաւորած է ընդհանուր քարտուղարին կազմակերպութեան 70-ամեայ յոբելեանին առիթով` ընդգծելով, որ Հայաստանը 23 տարի առաջ դառնալով ՄԱԿ-ի անդամ, առաջին իսկ օրուընէ զգացած է կազմակերպութեան աջակցութիւնը պետականութեան կերտման գործին մէջ: Նախագահ Սերժ Սարգսեան իր գոհունակութիւնը յայտնած է օրեր առաջ «Վերափոխենք աշխարհը. կայուն զարգացման օրակարգ 2030» ծրագիրի եզրափակիչ վեհաժողովի յաջող աւարտին առիթով, ուր ՄԱԿ-ի ընդհանուր քարտուղարը ունեցած է իր ներդրումը: Հանրապետութեան նախագահը յոյս յայտնած է, որ նոր, համապարփակ ծրագիրը պիտի նպաստէ մոլորակի բնակիչներու կեանքի որակի բարելաւման:
Հանդիպումին ընթացքին անդրադարձ կատարուած է ղարաբաղեան տագնապի խաղաղ լուծման բանակցային հոլովոյթին: Նախագահը Պան Քի Մունին տեղեկացուցած է հոլովոյթի ներկայ հանգրուանին, գոյութիւն ունեցող խնդիրներուն եւ Ազրպէյճանի կողմէ յատկապէս վերջին օրերուն զինադադարի խախտման հետեւանքով հայ-ազրպէյճանական սահմանին եւ Լեռնային Ղարաբաղի հետ շփման գիծին վրայ յառաջացած լարուածութեան մասին, որուն անդրադարձած է նաեւ ՄԱԿ-ի 70-րդ Ընդհանուր ժողովի նստաշրջանի ընթացքին: ՄԱԿ-ի ընդհանուր քարտուղարը մտահոգութիւն յայտնած է ստեղծուած լարուած իրավիճակին առնչութեամբ` կարեւոր նկատելով ԵԱՀԿ-ի Մինսքի խմբակի համանախագահներու միջնորդութեամբ տագնապին կարգաւորումը:
Զրուցակիցները մտքեր փոխանակած են նաեւ միջազգային արդի խնդիրներու, աշխարհի մէջ տեղի ունեցող մտահոգիչ իրադարձութիւններու` նորանոր տագնապներու, տարածուող ահաբեկչութեան եւ ծայրայեղականութեան, Միջին Արեւելքի մէջ աճող լարուածութեան շուրջ: Պան Քի Մուն ողջունած եւ շնորհակալութիւն յայտնած է մեր երկրին` Հիւսիսային Իրաքէն եւ Սուրիայէն գաղթականներուն Հայաստանի մէջ ապաստան տալու քայլերուն համար: ՄԱԿ-ի ընդհանուր քարտուղարը կարեւոր նկատած է յառաջիկային Երեւանի մէջ տեղի ունենալիք խաղաղապահութեան համաշխարհային մարտահրաւէրներուն նուիրուած համաժողովը:
Նախագահ Սարգսեան Համանախագահներուն Հետ
Քննարկած Է Զինադադարի Խախտման Հետեւանքով
Յառաջացած Լարուածութիւնը
Նախագահ Սերժ Սարգսեան 29 սեպտեմբերին Նիւ Եորքի մէջ հանդիպում ունեցած է ԵԱՀԿ-ի Մինսքի խմբակի համանախագահներ Իկոր Փոփովի (Ռուսիա), Ճէյմս Ուորլիքի (Միացեալ Նահանգներ), Փիեռ Անտրիոյի (Ֆրանսա) եւ ԵԱՀԿ-ի գործող նախագահի անձնական ներկայացուցիչ Անճէյ Քասփրչիքի հետ:
Հանդիպումին ընթացքին զրուցակիցները քննարկած են ԵԱՀԿ-ի Մինսքի խմբակի աշխատանքներու ծիրին մէջ ղարաբաղեան տագնապի խաղաղ լուծման բանակցային հոլովոյթը եւ այս հանգրուանին գոյութիւն ունեցող մտահոգութիւնները, մասնաւորապէս` վերջին օրերուն զինադադարի խախտման հետեւանքով յառաջացած լարուածութիւնը:
Ուորլիք Նախագահ Սարգսեանի Հետ Հանդիպումը
Կը Գնահատէ Դրական
ԵԱՀԿ-ի Մինսքի խմբակի ամերիկացի համանախագահ Ճէյմս Ուորլիք «Ինսթակրամ»ի իր էջին վրայ գրառում մը կատարելով յայտնած է, որ Նիւ Եորքի մէջ Հայաստանի Հանրապետութեան նախագահ Սերժ Սարգսեանի հետ հանդիպումը արդիւնաւէտ էր:
«Երէկ Նիւ Եորքի մէջ լաւ հանդիպում ունեցանք Հայաստանի նախագահ Սերժ Սարգսեանի հետ` քննարկելով Լեռնային Ղարաբաղի տագնապի խաղաղ լուծման հարցը», գրած է Ուորլիք:
Նախագահ Սարգսեան 29 սեպտեմբերին Նիւ Եորքի մէջ հանդիպում ունեցած էր ԵԱՀԿ-ի Մինսքի խմբակի համանախագահներուն եւ ԵԱՀԿ-ի գործող նախագահի անձնական ներկայացուցիչ Անճէյ Քասփրչիքի հետ:
Հանդիպումին ընթացքին զրուցակիցները քննարկած են ԵԱՀԿ-ի Մինսքի խմբակի ծիրին մէջ ղարաբաղեան հիմնախնդիրի խաղաղ լուծման բանակցային հոլովոյթը եւ այս հանգրուանին մէջ գոյութիւն ունեցող մտահոգութիւնները, մասնաւորաբար վերջին օրերուն զինադադարի խախտման հետեւանքով յառաջացած լարուածութիւնը: