Պատմական մեր արժէքներուն նկատմամբ առեւտրային հոգեբանութեան դրսեւորումը, հայրենակերտ մեր հերոսները յարգելու եւ մեծարելու փոխարէն, անոնց յիշատակը մոռացութեան մատնելու հեղգամտութիւնը, ազգային գիտակցութեան նահանջի ամենավտանգաւոր դրսեւորումներէն է, որ անընդունելի է, յատկապէս` հերոսածին ժողովուրդներու համար:
Անհասկնալի էր ու զարմանալի մշակոյթի մեր բնօրրանը հանդիսացող Երեւանի սրտին մէջ տարիներ առաջ տեսնել Հայաստանի Ա. Հանրապետութեան կառավարութեան շէնքի պատմական կառոյցին վրայ պատուած նոր յարկերը` ոչ թէ լոկ ճարտարապետական ծայրաստիճան տգեղ երեւցող անոր պատկերին համար, այլեւ` պատմական այդ կառոյցը արժեզրկող անընդունելի վերաբերումին համար: Այն շէնքին, որուն պատշգամէն առաջին անգամ կարդացուած էր Հայաստանի անկախութեան հռչակագիրը, եւ ուրկէ առաջին անգամ բարձրացուած էր անկախ Հայաստանի դրօշը:
Կառոյցին արտաքին աղաւաղումը բաւարար չէ՞ր միթէ, որ ի գործ կը դրուէր աւելին ու մեր առաջին հանրապետութեան կառավարութեան շէնքը կը դառնար փիցցայի սպասարկման ճաշարան` արտաքին իր ճակատին զետեղուած մեծ ցուցանակով:
Յառաջադէմ ո՞ր երկրին մէջ նման պատեհապաշտ մօտեցում կը ցուցաբերուի պատմական արժէքներ կայացնող այսօրինակ ժառանգութեան նկատմամբ: Ազգեր պէտք է հպարտանան իրենց պատմութեամբ ու սերունդներուն փոխանցեն հպարտութեան այդ ապրումը զանազան միջոցներով, յատկապէս ազգային խորհրդանիշներու պահպանումով:
Ու տակաւին, օրեր առաջ լրատուական աղբիւրներէ կ’իմանանք, թէ Արամ Մանուկեանի տան հողատարածքը վաճառուած է` իր լքուած բնակարանի կանգուն մնացած քանի մը պատերով: Այն վայրը, ուր Հայաստանի Հանրապետութեան կերտիչը ապրած էր 1917 թուականէն` Երեւան իր տեղափոխուած օրէն մինչեւ իր մահը:
Եթէ Արամ Մանուկեանի տունը թանգարանի վերածելու ծրագիր մը նախատեսուած է, ապա սա ողջունելի քայլ է: Մեր սերունդները շատ բան ունին սորվելու Արամին օրինակէն` հայրենիք պահելու, հողին կառչելու, օտարամոլութեան ախտով չտառապելու ու ազգային մեր արժէքները վառ պահելու համար:
Պատմական մեր կառոյցները պէտք է օգտագործել որպէս ազգային ինքնութեան պահպանման ներշնչարան եւ ոչ թէ առեւտրական նպատակներու ծառայող սովորական շէնք կամ ճաշարան:
Պահ մը ձեր նայուածքը ուղղեցէ՛ք մեր ոսոխին, ու պիտի տեսնէք, թէ ինչպէ՛ս ան վերջին տարիներուն ձեռնարկած է Արեւմտեան Հայաստանի հայկական պատմական կարգ մը կոթողներու իբր թէ «վերանորոգման» աշխատանքին` զբօսաշրջիկներ գրաւելու, լայիք ձեւանալու եւ այդ իսկ հանգամանքով մեր կերտած պատմութիւնը շահագործելու յստակ նենգամտութեամբ:
Տէր կանգնինք մեր արժէքներուն:
Զ. Պ.
