Գաղութէ Գաղութ

Պատրաստեց՝ ՄԱՐԱԼ ՄԽՍԵԱՆ

Սուրիա

Հալէպահայ Պատանիներու
Քերմես

Կազմակերպութեամբ Ազգային Քարէն Եփփէ Ճեմարանի Շրջանաւարտից միութեան վարչութեան, մասնակցութեամբ ճեմարանաւարտներու, 20, 21, 22 եւ 23 օգոստոսին ՀՄԸՄ-ի դաշտին մէջ տեղի ունեցաւ աւանդական քերմեսը:

Այս տարի քերմեսին մաս կը կազմէին 33 տաղաւարներ, իսկ այցելուներուն թիւը հասաւ շուրջ 1700-ի: Իւրաքանչիւր շրջանաւարտ ստանձնած էր տաղաւար մը եւ այցելուները կը քաջալերէր խաղի եւ հաճելի ժամանցի: Խաղերը բաժնուած էին տարիքային դրութեամբ (մանկական եւ երիտասարդական), կային նաեւ վաճառքի եւ ուտեստեղէնի տաղաւարներ:

Թեհրան

Թ. Հ. Թեմի Թեմական Խորհրդի
Հանդիպումը` ԿՕՄ-ի Դիւանի Հետ

Վերջերս Թ. Հ. թեմի առաջնորդ  Սեպուհ արք. Սարգիսեան եւ Թեմական խորհուրդի անդամները հանդիպում ունեցան Կարիքաւորներուն օժանդակող մարմնի (ԿՕՄ) դիւանին հետ:

Հանդիպումի ընթացքին դիւանը ընդհանուր տեղեկութիւններ տուաւ իր կատարած աշխատանքներուն մասին, ապա արծարծուեցաւ «Սահակեան» կեդրոնին մէջ բնակող ընտանիքներուն, ինչպէս նաեւ` մարմինի աշխատանքներուն վերաբերեալ դժուարութիւններու մասին:

Հարցերուն լուծում գտնելու  համար սրբազան հայրը եւ Թեմական խորհուրդի անդամները փոխանցեցին իրենց տեսակէտներն ու խորհուրդները: Որոշուեցաւ նաեւ,  որ Թեմական խորհուրդի հերթական նիստի ընթացքին օրակարգի նիւթ դառնան վերոյիշեալ հարցերը, որպէսզի արմատական լուծումներ գտնուին անոնց:

Սպահան

Լեռնային Ղարաբաղի Հանրապետութեան
24-Ամեակի Առթիւ Ժողովրդային
Տօնախմբութիւն

Նախաձեռնութեամբ Հայ դատի «Արձագանգ» քարոզչական յանձնախումբին, 4 սեպտեմբերին Սպահանի մէջ Հայ Մշակութային «Արարատ» միութեան շրջափակին մէջ նշուեցաւ Լեռնային Ղարաբաղի Հանրապետութեան անկախութեան 24-ամեակը` մասնակցութեամբ Նոր Ջուղայի եւ Շահինշահրի հայ համայնքներուն:

Օրուան հանդիսավար Մանիա Ղուկասեան տեղեկութիւններ տուաւ Արցախի պատմութեան, Լեռնային Ղարաբաղի Հանրապետութեան ձեւաւորման, արցախեան ազատամարտի եւ անկախութեան վերաբերեալ: Ասոնց զուգահեռ, ցուցադրուեցան վաւերագրական ժապաւէններէ հատուածներ:

Միութեան շրջափակին մէջ կազմակերպուած էր նաեւ լուսանկարներու ցուցահանդէսը, ուր լուսարձակի տակ առնուած էին արցախեան պատերազմը եւ ազատամարտիկները, տեսարժան վայրերը եւ ժողովուրդի կենցաղն ու մշակոյթը: «Ռուբէն» երիտասարդական միութեան համագործակցութեամբ նախատեսուած էր նկարչութեան կրպակ, ուր մանուկները առիթ ունեցան թուղթի վրայ նկարելու իրենց յուշերն ու երեւակայութիւնները` հայրենիքի եւ հայրենի Արցախի մասին, իսկ Ս. Ամենափրկիչ վանքի «Ներսէս Շնորհալի» գրադարանի պատասխանատու Վերգինէ Միրզախանեանի համագործակցութեամբ, առանձին տաղաւարի մէջ տեղի ունեցաւ Արցախին առնչուող թեմաներով գիրքերու ծանօթացում, ինչպէս` հանրագիտարաններ, արուեստի եւ աշխարհագրութեան մասին գրականութիւն, պատերազմէն յուշագրութիւններ եւ այլն:  Գործադրուեցաւ նաեւ գեղարուեստական յայտագիր:

Յունաստան

Արցախի Պատանիները Սիրոսի Մէջ

Յունաստանի Սիրոս կղզիի մէջ Արցախէն ամէն ամառ իրենց արձակուրդը անցընող պատանիներու հիւրասիրութեան ծրագիրը բոլորեց իր 20-ամեակը:

Առ այդ, նախաձեռնութեամբ եւ կազմակերպութեամբ ՀՅԴ Յունաստանի Հայ դատի յանձնախումբին, համադրաբար Անօ Սիրոսի քաղաքապետութեան ու Արցախի պետութեան, այս տարի Ստեփանակերտի Մանկապատանեկան ստեղծագործական կեդրոնի աշակերտներէն 25 պատանիներ 18-27 օգոստոսին հիւրասիրուեցան Սիրոսի քաղաքապետութեան կողմէ, Քինի շրջանի Ֆրերներու ամառնային բանակավայրին մէջ:

Օգոստոս 22-ին անոնք այցելութիւն մը տուին Զաֆիրիս Ափոսթոլոփուլոսի զօրանոցը, որ 1922-էն ետք գործած է որպէս որբանոց: Հոն տեղի կ՛ունենար  նկարներու եւ զանազան առարկաներու ցուցադրութիւն` հնագէտ Լեֆթերիս Զորզոսի մշակումով:

Տեղի ունեցաւ հոգեհանգստեան արարողութիւն` Հայոց ցեղասպանութեան զոհերու յիշատակին, կազմակերպութեամբ ՀՅԴ Հայ դատի յանձնախումբի եւ Սիրոսի Պոնտոսցիներու միութեան: Աւարտին, տեղի ունեցաւ ծաղկեպսակներու զետեղում:

Օգոստոս 24-ին գեղարուեստական երեկոյով մը նշուեցաւ սոյն նախաձեռնութեան 20-ամեակը, որուն ընթացքին ելոյթ ունեցան Արցախի պատանիները, նաեւ ներկայացուեցան Արցախի մշակոյթն ու պատմութիւնը:

Քաղաքապետ Եորղոս Մարակոս  յայտարարեց, թէ նպատակ ունի դարձեալ կազմակերպելու նման երեկոյ մը` յառաջիկայ տարի:

Նշենք, որ Արցախի փոքրիկները հիւրասիրուեցան նաեւ Փիրէայի «Խածիքիրիաքիօ» հաստատութեան կողմէ եւ այցելեցին թանգարաններ, դաստիարակչական կեդրոններ, զուարճութեան վայրեր:

Օգոստոս 29-ին Նէա Զմիռնիի պուրակին մէջ անոնք ունեցան փայլուն ելոյթ մը` Նէա Զմիռնիի քաղաքապետութեան կազմակերպած «Իոնիքես Եորթես» մշակութային փառատօնի ծիրէն ներս, որ նուիրուած էր Հայոց ցեղասպանութեան 100-ամեակին:

Ժողովրդային Եւ Յեղափոխական
Երգերու Երեկոյ

Օգոստոս 31-ին, Ֆիքսի «Արամ Մանուկեան» ակումբին մէջ տեղի ունեցաւ հայկական ժողովրդային եւ յեղափոխական երգերու երեկոյ:

Վերջին 20 տարիներու ընթացքին Յունաստանի Հայ դատի յանձնախումբի եւ Սիրոս կղզիի քաղաքապետութեան գործակցութեամբ աւանդութիւն դարձած սոյն ձեռնարկին իրենց մասնակցութիւնը կը բերեն Արցախէն Յունաստան արձակուրդի հրաւիրուած պատանիներ:

ՀՅԴ «Արամ Մանուկեան» կոմիտէի ներկայացուցիչ Սերգօ Գույումճեան իր ելոյթին մէջ ամփոփ ձեւով ներկայացուց ակումբին մէջ գործող բոլոր միութիւններն ու անոնց առաքելութիւնը: Նէա Զմիռնիի փոխքաղաքապետ եւ քաղաքապետութեան մշակութային բաժնի տնօրէն Վանկելիս Խաչատուրեան շնորհաւորեց մասնակիցներն ու անոնց ընկերացող պատասխանատուները, մշակութային փառատօնի բացման օրուան իրենց երգախառն պարային ներկայացումին համար: Խաչատուրեան Արցախի Ազգային ժողովի պատգամաւոր Լուտմիլա Բարսեղեանին եւ ամբողջ ներկայացուցչութեան նուիրեց իր վերջին հրատարակութիւնը` Ցեղասպանութեան 100-ամեակին առթիւ «Նահատակներու յուշակոթողներ» ալպոմը, ինչպէս նաեւ` Ղարաբաղի մասին իր պատրաստած գիրքը:

Յաջորդաբար խօսք առին Լուտմիլա Բարսեղեան, թեմի առաջնորդ Խորէն արք. Տողրամաճեան եւ կաթողիկէ համայնքի առաջնորդ  Յովսէփ թ. ծ. վրդ. Պեզեզեան:

Իրաք

Իրաքահայ Վաստակաւոր Գեղանկարիչ
Անդրանիկ Օհաննէսեանի 100 Նկարներու
Ցուցահանդէսը` Նուիրուած
Հայոց Ցեղասպանութեան 100-րդ Տարելիցին

Հովանաւորութեամբ իրաքահայ թեմի առաջնորդ Աւագ արքեպիսկոպոսի, Հայոց ցեղասպանութեան 100-րդ տարելիցի տօնակատարութիւններու ծիրին մէջ, նախաձեռնութեամբ իրաքահայ թեմի 100-րդ տարելիցի կազմակերպիչ յանձնախումբին, օգոստոս 22-ին Պաղտատի առաջնորդանիստ Ս. Գրիգոր Լուսաւորիչ եկեղեցւոյ համալիրի նորակառոյց շէնքի դահլիճին մէջ տեղի ունեցաւ իրաքահայ վաստակաւոր գեղանկարիչ Անդրանիկ Օհաննէսեանի նկարներու 10-րդ անհատական ցուցահանդէսը, որ կը ներկայացնէ Ցեղասպանութիւնը խորհրդանշող կտաւի վրայ գծուած հարիւր  իւղանկար:

Ձեռնարկին ներկայ էին դեսպան Կարէն Գրիգորեան, նաեւ` իրաքահայ գաղութի պատկան մարմիններու ներկայացուցիչներ:

Ձեռնարկի աւարտին, համալիրին մէջ գտնուող ազգային վարժարանի «Կիւլպէնկեան» սրահին մէջ հայ եւ օտար քանի մը անձնաւորութիւններու բաժնուեցան օրուան համար պատրաստուած յատուկ յուշանուէրներ:

Քանատա

Գրիգոր Դերձակեանի Դասախօսութիւնը
Հայաստանի Անտառներու Մասին

Օգոստոս 27-ին, «Պուա տը լիսէ» զբօսայգիի «Մեզոն Փիթֆիլտ» հիւրասրահին մէջ տեղի ունեցաւ Համազգային հայ կրթական եւ մշակութային միութեան «Թէյ, սուրճ եւ կարծիքներ» ակումբին կազմակերպած հաւաքը:

Բացման խօսքը կատարեց ակումբի ընդհանուր պատասխանատու Տիրուկ Մանճիկեան: Ան ներկայացուց օրուան դասախօս  Գրիգոր Դերձակեանի կենսագրական տուեալները, ինչպէս նաեւ` օրուան յայտագիրը: Այնուհետեւ ներկայացուեցաւ գեղարուեստական յայտագիր:

Գրիգոր Դերձակեանի դասախօսութեան խորագիրն էր`  «Հայաստանի անտառներն ու հայ երիտասարդութիւնը» նիւթը: Ան «փաուըր փոյնթ»-ի միջոցով ներկայացուց Հայաստանի անտառներուն եւ կենսոլորտի մասին իր հետազօտած նիւթն ու մանաւանդ` մտահոգութիւնները: Ան շեշտեց ցաւալի իրականութիւններն ու անոնց տուն տուող պատճառները, ժողովուրդին անգիտակից մօտեցումը երկրին հարազատ ծառերուն եւ անասուններուն եւ առհասարակ` բնութեան հանդէպ, ինչպէս նաեւ ներկայ իշխանութիւններուն կեցուածքն ու քաղաքականութիւնը` Հայաստանի անտառներու եւ ընդհանուր բնապահպանութեան հանդէպ: Ան նաեւ անդրադարձաւ սփիւռքի կազմակերպութիւններու եւ անհատներու կողմէ ծառերու վերատնկումի համար կատարուած շինիչ, շարունակական եւ կենսական աշխատանքին:

Ֆրանսա

Հայոց Ցեղասպանութենէն Ճողոպրած
Որբերուն Նուիրուած Ցուցահանդէս

Հայոց ցեղասպանութեան 100-ամեակի նախաձեռնութիւններու ծիրին մէջ Ֆրանսայի Վալանս քաղաքին մէջ 8 սեպտեմբերին տեղի ունեցաւ «Մենք ենք ապագան» խորագիրով ցուցահանդէս` նուիրուած Հայոց ցեղասպանութենէն փրկուած եւ Ֆրանսա ապաստան գտած հայ որբերու ճակատագիրին:

Ցուցահանդէսին ներկայացուած էին 1918-1923 թուականներուն Ֆրանսա գաղթած հայ որբերուն փաստաթուղթերը, լուսանկարները, անոնց կենսագրականներն ու կատարած աշխատանքները: Ներկայացուեցաւ նաեւ հայ որբերու նուաճումները Ֆրանսայի մէջ: Այսպիսով, ֆրանսահայ գաղութը իր երախտագիտութիւնը յայտնեց Ֆրանսայի` անոր ցուցաբերած աջակցութեան համար:

Ցուցահանդէսը պիտի տեւէ մինչեւ 20 սեպտեմբեր:

Մահացաւ «Նուվել Տ՛Արմենի»-ի
Գլխաւոր Խմբագիրը

Ոչ եւս է Ֆրանսայի մէջ լոյս տեսնող «Նուվել տ’Արմենի» թերթի գլխաւոր խմբագիր Ժաք Թորանեան:

Ժաք Թորանեան յարատեւօրէն հետեւած է հայութեան վերաբերող խնդիրներուն եւ եղած է Ֆրանսայի ամենաազդեցիկ հայկական թերթերէն մէկուն հիմնադիրներէն մէկը:

Ժաք Թորանեան Ֆրանսայի հայ համայնքի նշանաւոր գործիչ Արա Թորանեանի հայրն էր:

Ժաք Թորանեանի վերջին հրաժեշտը տեղի ունեցաւ 1 սեպտեմբերին, Փարիզի Ս. Յովհաննէս Մկրտիչ հայկական եկեղեցւոյ մէջ:

Միացեալ Նահանգներ

Հիմնադրութիւն` Շարլոթի
ՀՄԸՄ-ի Միաւորին

Օգոստոս 30-ին, յաւարտ Սուրբ պատարագի, Նորթ Քարոլայնա նահանգի Սուրբ Սարգիս եկեղեցւոյ սրահին մէջ, ՀՄԸՄ-ի Արեւելեան Միացեալ Նահանգներու Շրջանային վարչութիւնը, ընդառաջելով տեղւոյն համայնքի դիմումին, հիմը դրաւ ՀՄԸՄ-ի Շարլոթ քաղաքի միաւորին:

Րաֆֆի Շամուն իր բացման խօսքին մէջ բարի գալուստ մաղթեց բոլոր այն ծնողներուն, որոնք ընդառաջեցին կոչին ու իրենց զաւակներով ներկայ եղան միաւորի հիմնադրութեան արարողութեան:

Ապա յաջորդաբար խօսք առին շրջանայինի ատենապետ Վահէ Թանաշեան, անդամներ` Արա Իշխանեան, Մարք Թորոսեան եւ Արամ Գայսերեան, որոնք մանրամասն տեղեկութիւններ տուին ՀՄԸՄ-ի պատմականին, կառոյցին եւ գործունէութեան մասին:

Յայտարարուեցաւ նորակազմ միաւորին Վարիչ մարմինին անունները. Րաֆֆի Շամուն, Անուշ Ճանեան եւ Թալին Շամուն:

Շրջանային վարչութիւնը յայտարարեց, որ ՀՄԸՄ-ի որդեգրած ռազմավարական ծրագրի միաւորներ հիմնելու առաջին արդիւնաւէտ քայլն էր այս մէկը, որուն համար իր երախտագիտութիւնը յայտնեց ծնողներուն եւ նորանշանակ միաւորի անդամներուն, որոնց ժրաջան աշխատանքի արդիւնքն էր սոյն միաւորի հիմնադրութիւնը:

Շուէտ

Արմին Վեկների Լուսանկարներու
Ցուցահանդէսի Բացում

Կազմակերպութեամբ Շուէտի մէջ Հայաստանի դեսպանութեան, Ռազմական թանգարանի եւ «armenica.org» կազմակերպութեան,  Հայոց ցեղասպանութեան 100-ամեակի նուիրուած ձեռնարկներու ծիրէն ներս  25 օգոստոսին Սթոքհոլմի Ռազմական թանգարանին մէջ տեղի ունեցաւ «Արմին Վեկներ. Հայոց ցեղասպանութեան ականատեսը» խորագրով ցուցահանդէսի բացում,  ուր ներկայացուած էին Վեկների շուրջ երեք տասնեակ լուսանկարները:

Բացման հանդիսութեան խօսք առին Ռազմական թանգարանի տնօրէն Եւա-Սոֆի Էռնստել եւ պատմաբան Վահագն Աւետեան:

Ցուցահանդէսը պիտի տեւէ երեք ամիս:

Նշենք, որ տարուան ընթացքին Շուէտի մէջ  հայկական միութիւններու համադրող կեդրոնի ջանքերով լոյս տեսաւ նաեւ Արմին Վեկների «Հայերի արտաքսումը դէպի անապատ» գիրքի շուէտերէն ծանօթագրուած հրատարակութիւնը: