Պատրաստեց` ՄԻՒՌՈՆ ՔՀՆՅ. ԱՒԵՏԻՍԵԱՆ
Սոյն տօնը յիշատակումն է Ս. Գրիգոր Լուսաւորիչի տեսիլքին, զոր արժանաւորապէս կը նկարագրէ հինգերորդ դարու պատմագիր` Ագաթանգեղոսը, թէ ինչպէ՛ս սուրբին Խոր Վիրապէն ելքին երեսուներրորդ օրը, ահաւոր ձայներ կը լսուին, երկինքը կը բացուի, լուսաւոր կերպարանքով Աստուածորդին կ՛իջնէ հայոց աշխարհի` Վաղարշապատ քաղաքը, ոսկիէ մուրճը ձեռքին, եւ այնտեղ, ուր երկինքէն «կաթած» էր աստուածային շողը, լուսեղէն տեսքով կը գծագրէ եկեղեցւոյ շինարարական ձեւը: Այս պատճառով, Տիրոջ իջեւանած վայրը ցայսօր կը կոչուի` Էջմիածին:
Աստուծոյ հրամանն էր Գրիգորին, որ արի ու քաջ ըլլայ, կառուցէ տաճարը ճշդուած տեղը, ինչպէս նաեւ` նահատակներուն համար վկայարաններ, որպէսզի հիւանդները բժշկուին, Աւետարանը քարոզուի եւ ժողովուրդը աճի իր հաւատքին մէջ: Այս ձեւով աւարտեցաւ տեսիլքը:
Շողակաթ կը նշանակէ, աստուածային լուսարձակումը` «շողին կաթիլը»: Շողակաթ կոչուած է նաեւ Ս. Գրիգորի կառուցած երեք տաճարներէն մէկը, որուն վրայ առաջին անգամ կիզակէտ ունեցած էր հրաշալի լոյսը:
Ս. Աստուածածնի Վերափոխման տօնի կիրակիին նախորդող շաբաթ օրը կը տօնակատարուի Շողակաթը, հանդիսանալով Վերափոխման տօնի նաւակատիքը:
Ս. Գրիգոր Էջմիածին տաճարի մայր խորանը «Աստուածածին» կը կոչէ, այս պատճառով հայ եկեղեցւոյ կեդրոնի բոլոր խորաններու սուրբ սեղաններուն վրայ Աստուածամօր պատերը կը գտնենք:
Հայ եկեղեցին տարուան ընթացքին հաստատած է եկեղեցւոյ նուիրուած տօներ, որոնցմէ երկուքը նուիրուած է միածնաէջ տաճարին` Կաթողիկէ Սուրբ Էջմիածին եւ Շողակաթի տօն, իսկ միւս տօները` ընդհանրական եկեղեցւոյ` Նոր Կիրակի, Աշխարհամատրան Կիրակի, Յիշատակ հին տապանի եւ Նոր եկեղեցւոյ:
