Մուսա լերան հերոսամարտի 100-ամեակի եւ Այնճարի հիմնադրութեան 75-ամեակի ձեռնարկներուն երկրորդը տեղի ունեցաւ շաբաթ, 1 օգոստոս 2015-ի երեկոյեան ժամը 8:00-ին, «Սարգիս Զէյթլեան» ժողովրդային տան «Մովսէս Տէր Գալուստեան» սրահին մէջ, Մուսա լերան հերոսամարտի նահատակ Յովհաննէս Գուճանեանի (ֆէնտ) յիշատակին:
Ձեռնարկին բացման խօսքը արտասանեց ՀՅԴ «Կարմիր լեռ» կոմիտէի դաստիարակչական-քարոզչական յանձնախումբի անդամ Խաժակ Հերկելեան: Ան ըսաւ, թէ սոյն ներկայացումը պիտի մանրամասնէ Մուսա լերան ժողովուրդի պատմութիւնը, որպէսզի ներկաները մօտէն ծանօթանան Մուսա լերան հերոսամարտի մանրամասնութիւններուն, հերոսամարտի պատմութեան ենթարկուած չարաշահումներուն եւ վերջապէս վերջին տասնամեակներուն հրատարակուած յուշագրութիւններուն:
Ան իր խօսքի աւարտին ըսաւ, թէ Մուսա լերան հերոսամարտի 100-ամեակի եւ Այնճարի հիմնադրութեան 75-ամեակի կեդրոնական մարմինի նախագահ Եսայի Հաւաթեան բծախնդրօրէն ուսումնասիրած եւ պատրաստած է սոյն ներկայացումը, որ կը յստակացնէ, թէ ինչպէ՛ս տեղի ունեցաւ Մուսա լերան հերոսամարտը:
Սահիկներու ցուցադրութեամբ ներկայացուեցաւ Մուսա լերան ժողովուրդի պատմութիւնը 1850-էն 1915 թուականներուն: Ամփոփ կերպով ներկայացուեցան «Կեանքը Մուսա լերան մէջ հայկական զարթօնքէն առաջ», «Հնչակեաններու մուտքն ու գործունէութիւնը Մուսա լերան մէջ», «1909-ի ջարդերը եւ մուսալեռցիներու դիրքը», «ՀՅ Դաշնակցութեան մուտքն ու գործունէութիւնը Մուսա լերան մէջ», «1915-ի նախօրեակի մթնոլորտը» եւ մանրամասնօրէն «Մուսա լերան ժողովուրդին ինքնապաշտպանութիւնը» գլուխները:
Ներկայացումը պատմական փաստերու հիման վրայ ցոյց տուաւ հերոսամարտի գլխաւոր ճակատամարտները, դերակատարները եւ մուսալեռցիներու փրկութիւնը ֆրանսական մարտանաւերուն կողմէ:
Հաւաթեան մէջբերումներ կատարելով տարբեր աղբիւրներէ` ցոյց տուաւ հերոսամարտը յաղթանակի առաջնորդող բոլոր այն քայլերը, որոնք առնուած էին պատասխանատուներուն կողմէ:
Ներկայացումը իր աւարտին հասաւ ժողովուրդի փրկութեան տեսարաններով, որոնք ցոյց կու տային հայ ժողովուրդին տարած փառաւոր յաղթանակը թրքական զօրքերուն դէմ, հայոց պատմութեան ամէնէն ճակատագրական ժամանակաշրջանին:
