Հինգշաբթի, 14 մայիսին «Ազդակ»-ի «Արսէն Չաղլասեան» ժողովասենեակին մէջ տեղի ունեցաւ հարցազրոյց Համազգային հայ կրթական եւ մշակութային միութեան կեդրոնական վարչութեան ատենապետ Մկրտիչ Մկրտիչեանի հետ: Հարցազրոյցը վարեց «Ազդակ»-ի միջազգային լուրերու խմբագիր Վահրամ Էմմիեան:
Խօսելով համաշխարհայնացման ներկայ համակարգին մէջ մշակութային ընդհանուր հարցերու մասին` Մկրտիչեան ըսաւ, որ մշակոյթ ըսելով կը հասկնանք գեղարուեստը, սակայն ատիկա աւելի լայն հասկացողութիւն մըն է: Փոխադարձ ազդեցութեան ներկայ հանգրուանին կարելի չէ ըսել, թէ ի՛նչ արժէքներ գոյութիւն ունին, այդ մէկը կարելի է կատարել միայն յետադարձ ակնարկով:
Ան նշեց, որ մեր ներկայ համակարգը յատկանշուած է համաշխարհայնացմամբ եւ տնտեսութեամբ: Մշակոյթը միշտ ալ իր մէջ տնտեսական երես մը ունի, որովհետեւ եթէ պատմութեան նայինք, կը տեսնենք, որ արուեստի գործերը ապսպրանքի արդիւնք եղած են: Այսօր ժողովրդային արուեստը եւ «ապսպրուած» արժէքը նոյն պատուանդանին վրայ կը դրուին: Մկրտիչեան յայտնեց, որ ժողովրդավարութիւնն ու տնտեսութիւնը կը հունաւորեն մեր ներկայ մշակոյթը:
Անդրադառնալով արեւմտահայերէնի պաշտպանութեան հարցին` Մկրտիչեան ըսաւ, որ լեզու մը, որ իր հայրենիքին մէջ կ՛ապրի, կը խնամուի կամ ոչ, իսկ սփիւռքի մէջ կացութիւնը այլ է, եւ Համազգայինը ստեղծուած է ապահովելու համար լեզուի խնամքն ու զարգացումը: Արեւմտահայերէն խօսող սփիւռքահայութիւնը աշխարհասփիւռ է եւ ազդուած է իր բնակած երկիրներուն լեզուներէն, ուստի դժուար է ճշդել թէ արեւմտահայերէն ըսելով ճիշդ ինչ կը հասկնանք, մանաւանդ երբ նկատի առնենք խօսակցական լեզուն: Արեւմտահայերէնի, արեւելահայերէնի կամ գրաբարի պաշտպանութեան որեւէ աշխատանք պէտք է ծառայէ հայապահպանման աշխատանքին, սակայն ապագային ճիշդ ի՛նչ կրնայ պատահիլ, մենք ատոր վրայ շատ քիչ ազդեցութիւն ունինք:
Ինչ կը վերաբերի թրքական իշխանութիւններուն կողմէ վերջերս յաճախ ակնարկուող «Անատոլուի հասարակաց մշակոյթ»-ին, Մկրտիչեան ըսաւ, որ միջազգային ընտանիքը, առնուազն անոնք, որոնք իրենց երկիրներուն քաղաքականութեամբ եւ այդ ծիրին մէջ Թուրքիայով հետաքրքրուած են, ինչպէս նաեւ գիտութեան աշխարհի ներկայացուցիչները գիտեն, որ Թուրքիոյ պատմութիւնը հիմնուած է կեղծիքի վրայ: Սուտի վրայ հիմնուած պետութիւն մը չի կրնար իր ապագան լուսաւոր տեսնել: Ան նշեց, որ հասարակաց մշակոյթ մը կայ, որովհետեւ հայեր, յոյներ, թուրքեր եւ այլ ազգեր առնուազն 700 տարի միասին ապրած են եւ իրարմէ ազդուած, սակայն երբ հասարակաց պատմութիւնն ու մշակոյթը կը տարուին հազարաւոր տարիներ ետ` հարցը կը դառնայ զաւեշտալի:
Հարցազրոյցի տեսերիզը յառաջիկային պիտի տեղադրուի «Ազդակ»-ի կայքին վրայ:
