ՇԱՀԱՆ ԳԱՆՏԱՀԱՐԵԱՆ
ԱՆԻ ԵՓՐԵՄԵԱՆ
ՍԵՒԱԿ ՅԱԿՈԲԵԱՆ
Այսօր հայկական աշխարհը կը նշէ 20-րդ դարու առաջին ցեղասպանութեան 100-րդ տարելիցը: Նշումներու բովանդակութիւնն ու տարողութիւնը բոլորովին այլ բնոյթ ստացած կ՛ըլլային, եթէ Ցեղասպանութեան պատասխանատու պետութեան իրաւաժառանգորդը ի՛նք հաշուի նստած ըլլար իր իսկ սեփական պատմութեան հետ, ոչ միայն ճանչցած, այլ նաեւ դատապարտած ըլլար Օսմանեան կայսրութեան կազմակերպած սպանդը, տեղահանութիւնն ու ամբողջ ազգաբնակչութիւն մը իր հարազատ բնօրրանէն զրկելու ծրագիրը, բայց մանաւանդ հատուցած ըլլար այդ բոլորին համար եւ վերականգնած` հայ ժողովուրդի պատմական բոլո՛ր իրաւունքները:
Միայն նման ընթացքն ու քաղաքական պահուածքը կրնային առաջնորդել երկու պետութիւններն ու երկու ժողովուրդները բնականոն յարաբերութիւններու, ինչ որ նաեւ դրական ուղղուածութիւն կ՛ապահովէր ընդհանրապէս տարածաշրջանի մէջ խաղաղութեան հաստատելու եւ տարբեր ոլորտներու համագործակցութեան ծրագիրներուն:
Անգարան, սակայն, գլխաւոր խոչընդոտն է այդ առաջադրանքներու իրականացման: Շարունակելով ուրացման եւ ժխտումի քաղաքականութիւնը, շրջափակումը` Հայաստանի Հանրապետութեան, գործնական քաջալերանքը` Պաքուի ռազմատենչ գործողութիւններուն, եւ, տակաւին, նախապայմանային մօտեցումները` քաղաքական գործընթացները արգելակելու, վճռորոշ հանգամանքներ եւ որեւէ յառաջընթաց չարձանագրելու:
Յառաջընթացի արգելակման կը միտին նաեւ Հայոց ցեղասպանութեան 100-ամեակի նշումներու չէզոքացման նպատակով, միեւնոյն օրը` ապրիլ 24-ին Կալիփոլիի յոբելենական հաւաքներ կազմակերպելը եւ միջազգային հանրութեան կարծիքը ապակողմնորոշելը:
Հայկական կողմը երկու հանրապետութիւններով եւ սփիւռքով Ցեղասպանութենէն բխած հետեւանքներու յաղթահարման համար ներազգային համաձայնութեան կարեւոր հանգրուան իրագործած է արդէն եւ ազգովին անցած` ճանաչումէն դէպի հատուցում կարեւորագոյն փուլին:
Համահայկական աննախընթաց հռչակագիրը պատմական համարուելու բոլոր տուեալները ամբողջացուցած է եւ իբրեւ ազգի բոլոր հատուածներու համաձայնութիւնը ունեցող փաստաթուղթ` առաջնային նշանակութիւն ունի մեր հետագայ աշխատանքները ուղենշելու եւ հունաւորելու առումով:
Նման համահայկական տարողունակութիւն ունեցող գերխնդիրներ եւ անոնց հայեցակարգերը ճշդող բանաձեւեր կ՛ընդգծեն անհրաժեշտութիւնը նոյնքան համահայկական ներկայացուցչութեամբ գործող մեքենականութիւններու: Ժամանակն է, որ անյապաղ համահայկական եւ համագաղութային մարմիններ, յանձնաժողովներ կեանքի կոչուին, հռչակագրին ճշդած առաջադրանքներուն եւ յատկապէս մեր իրաւական պահանջատիրութեան ուղղութեամբ գործնական աշխատանքներ կազմակերպելու համար:
Համահայկական հարցերը, համահայկական ներուժի համախմբում եւ համահայկական ձեւաչափով մարմիններու արհեստավարժ գործելաձեւ կ՛ենթադրեն:
Լիբանանահայ գաղութը, յետցեղասպանական սփիւռքի կարեւորագոյն միջավայրերէն կը նկատուի, այս ուղղութեամբ նախաքայլեր առած է: Շուրջ չորս տարիէ ի վեր կը գործէ գաղութի յարանուանական, կուսակցական եւ միութենական ներկայացուցիչներէ բաղկացած կեդրոնական մարմին, որ յաջողած է շրջել կարեւոր կարծրատիպեր եւ փաստել, որ համայնքի ներկայացուցչական համակարգը ոչ միայն ապրիլ 24-է ապրիլ 24 կը հաւաքուի, ապա կը ցրուի, այլ մնայուն հետեւողականութեամբ եւ իրեն կից գործող նոյնքան ներկայացուցչական տարբեր ոլորտներու յանձնախումբերով կը կազմակերպէ քննարկումներ, գիտաժողովներ, ցուցահանդէսներ, համերգներ եւ պահանջատիրական բնոյթի ձեռնարկներ. մինչ քաղաքական կուսակցութիւնները քաղաքական եւ պահանջատիրական առումներով լծուած են միասնական հետեւողական աշխատանքի:
Հայկական դաշտը ընդհանրապէս 100-ամեակի առիթով եւ մանաւանդ այդ եզրագիծէն անմիջապէս ետք պէտք ունի նոր կառուցակարգերու, ուր համախմբուած պիտի ըլլայ համահայկական ներուժը, որ իր կարգին պիտի աշխատի կեանքի կոչելու 100-ամեակի հռչակագրին բանաձեւած առաջադրանքները:
Լիբանանահայ գաղութը ունի նախադրեալները նոր կառուցակարգերու ստեղծման ընդառաջ առաջին օրինակը դառնալու:
Երեք խմբագիրներու խմբագրականը…
Աննախնդաց երեւոյթ…
հռչակագիրը իբրեւ հիմնաքար նկատուած…
Կը մնայ շարքերը կրթել եւ անբոյթ ու անտեղի լոզունգներով մթնոթորտը չապականացնել…
Յառաջ դէպի գործնական…
Յակոբ Ադամեան
Լաթաքիա
Երեք խմբագիրներու խմբագրականը…
Աննախնթաց երեւոյթ…
Հռչակագիրը իբրեւ հիմնաքար նկատուած…
Կը մնայ շարքերը կրթել եւ անբոյթ ու անտեղի լոզունգներով մթնոթորտը չապականեցնել…
Յառաջ դէպի գործնական…
Յակոբ Ադամեան
Լաթաքիա
Շնորհակալութիւն Պրն. Ադամեան։ Ձեր քաջալերանքը մեծ նշանակութիւն ունի մեզի համար։