ԽՈՒՄԲ ՄԸ ԵՐԻՏԱՍԱՐԴՆԵՐ
Կրնայ չըլլալ, սակայն արժեչափներու խախտումի մեր օրերուն շատ բան կ՛ըլլայ ու կ՛անցնի անաղմուկ, կարծես բան պատահած չըլլայ:
Հայկական վարժարան մը տարեկան իր պազարը (իմա` Զատկուան տօնավաճառը) կը նուիրէ Հայոց ցեղասպանութեան 100-ամեակին եւ մարդիկ լուրը կը կարդան ու կ՛անցնին կատարեալ անտարբերութեամբ:
Հայկական այլ վարժարան մը իր աշակերտները կը տանի Այնթուրայի որբանոց եւ… «Տրիմ Փարք» (իմա` ժամանցի խաղերու կեդրոն) եւ մարդ չ՛առարկեր, թէ նահատակ որբերու յիշատակին յարգումը ի՞նչ կապ կրնայ ունենալ թեթեւ ժամանցի խաղավայր այցելութեան հետ: Արդեօք երկուքն ալ ազգային միեւնոյն արժէքն ու նշանակութիւնը ունի՞ն յիշեալ վարժարանի պատասխանատուներուն համար: Ինչո՞ւ այսքան անլրջութիւն նահատակներու հաշուոյն:
Հայկական միութիւն մը տարեկան իր ձեռնարկին կը պատրաստէ ու կը վաճառէ 100-ամեակի խորհրդանիշ` անմոռուկ ծաղիկի… կրկնեփներ եւ մեր մամուլը սովորական լուրի մը նման ձեռնարկին թղթակցութիւնը կը կատարէ ու կ՛անցնի:
Կը կազմակերպուի հինգ հարիւր հոգինոց ոգեկոչական ձեռնարկ մը, որուն ներկայ կը գտնուին չորս տեղացիներ, բայց ձեռնարկին երեք քառորդը կը կատարուի անգլերէն եւ արաբերէն խօսքերով, առանց որ չորս հարիւր իննսունվեց ներկաները հասկնան, թէ որո՞ւ ուղղուած են օտար լեզուով արտասանուած այդ պատգամները:
Կը տպուին տոմսեր, կը կատարուին յայտարարութիւններ, թէ ձեռնարկներ նուիրուած են Հայոց ցեղասպանութեան 100-րդ տարելիցին, եւ չի գտնուիր բանիմաց մը սրբագրելու համար, թէ Ցեղասպանութեան զոհերու հոգեհանգիստը չէ՛ որ կը կատարենք, որպէսզի տարելից նշենք, այլ` Ցեղասպանութեան զոհ գացած ժողովուրդի մը քաղաքական դատն է որ կ՛արծարծենք 100-ամեակի ձեռնարկով: Տարելիցը իր մէջ ունի սուգի արտայայտութիւն, կրօնական հնչեղութիւն, ինչ որ շատոնց շրջանցած ենք ազգովին եւ թեւակոխած ենք պայքարի եւ հատուցման հանգրուանը, ուր սուգը, թախիծն ու տխրութիւնը իրենց տեղը զիջած են իրաւատիրութեան, պահանջատիրութեան եւ քաղաքական յանձնառութեան: Մենք կը նշենք Հայոց ցեղասպանութեան 100-ամեակը եւ ո՛չ թէ տարելիցը: Տարելիցը կը նշուի եկեղեցիներու մէջ, Ս. պատարագով եւ հոգեհանգիստով, մինչդեռ 100-ամեակը կը յիշատակուի յատուկ հանդիսութիւններով:
Ու դեռ, դիմատետրի վրայ կայ աւելին: Հայորդի մը (որուն անունը կը խնայենք ընթերցողներուն) առանց ամչնալու կը ներկայացնէ անմոռուկ ծաղիկով կնոջական արուեստական եղունգներ, թաշկինակներ, հովանոցներ, կարկանդակներ, նուէրի թուղթեր եւ ինքնաշարժի զարդարանքներ… եւ չի գտնուիր մէկ հոգի, որպէսզի ենթակային հասկցնէ, թէ եղբայր ի՜նչ կ՛ընես, որո՞ւ կ՛ընես, ինչո՞ւ կ՛ընես:
Ամէն ինչ իր չափին ու սահմանին մէջ ընդունելի է եւ հասկնալի: Սակայն երբ չափն ու սահմանը կը խախտին, շատ բան կրնայ խախտիլ մեր ազգային արժէքներէն, ինքնութենէն եւ դիմագիծէն:
Կ՛արժէ լրջօրէն մտածել այս բոլորին մասին եւ հարց տալ, թէ իրապէս կրնա՞յ ըլլալ…
