«Պատասխան` 100 տարի անց. անցեալը ներկայում». Հայոց ցեղասպանութեան վաւերագրերի շուրջ գեղանկարչական, կրաֆիքական աշխատանքների եւ քանդակի մրցոյթի ամփոփում:
Հայոց ցեղասպանութեան 100-րդ տարելիցին ընդառաջ Ե. Չարենցի անուան գրականութեան եւ արուեստի թանգարանը Հայաստանի մշակոյթի նախարարութեան եւ Վիվասել-Էմ.Թի.Էս. ընկերութեան աջակցութեամբ իրականացնում է «Պատասխան` 100 տարի անց» խորագրով համալիր ծրագիրը: Ծրագիրն անդրադարձ է 1894-1923 թթ. գրուած, Հայոց ցեղասպանութիւնը փաստող անպատասխան նամակներին ու այլ վկայութիւններին:
Ե. Չարենցի անուան գրականութեան եւ արուեստի թանգարանում կայացել է մամուլի ասուլիս, որի բանախօսներն էին` Հայաստանի մշակոյթի նախարարի տեղակալ Ներսէս Տէր Վարդանեանը, Ե. Չարենցի անուան գրականութեան եւ արուեստի թանգարանի տնօրէն Կարօ Վարդանեանը, Վիվասել-Էմ.Թի.Էս. ընկերութեան գլխաւոր տնօրէն Ռալֆ Եիրիկեանը, «Պատասխան` 100 տարի անց. անցեալը ներկայում» մրցոյթի պատասխանատու, արուեստաբան Արմէն Գասպարեանը, «Պատասխան` 100 տարի անցէ նախագծի համակարգող Յասմիկ Հախվերդեանը, Հայաստանի Ազգային պատկերասրահի տնօրէնի տեղակալ Անուշ Յակոբեանը:
Պատասխան` 100 տարի անց. անցեալը ներկայում» նախագիծը հայութեան պահանջն արուեստի լեզուով ներկայացնելու արդիւնաւէտ միջոց է: Արուեստի գործերում Մեծ եղեռնի արտացոլումը աշխարհին մեր պահանջը լսելի դարձնելու եւ մէկուկէս միլիոն զոհերի յիշատակը ոգեկոչելու արժանապատիւ ճանապարհ է: Ցեղասպանութեան ճանաչման պահանջն ուղղուած է ոչ միայն Թուրքիային, այլեւ` ամբողջ քաղաքակիրթ աշխարհին: Չյիշելով, չպատմելով, դատապարտում չպահանջելով` մենք կը կորցնենք մեր ինքնութիւնը, կը դաւաճանենք մեր էութեանը ու նաեւ ազնիւ չենք լինի աշխարհի` ցեղասպանութեան զոհ դարձած կամ այդ վտանգի առջեւ կանգնած այլ ազգերի նկատմամբ», նշել է Վիվասել-Էմ.Թի.Էս գլխաւոր տնօրէն Ռալֆ Եիրիկեանը:
Մինչեւ 2015 թ. յունիսի 1-ը նախագծի շրջանակում կ՛իրականացուի 2 ենթածրագիր, ինչի արդիւնքում կը հրատարակուի «պատասխան` 100 տարի անց» պատկերագիրքը:
1.- 1894-1923 թթ. գրուած, Հայոց ցեղասպանութիւնը փաստող արխիւային 11 նամակների ընտրութիւն` հայ եւ օտարազգի անուանի գործիչներին ծանուցելու եւ նրանց պատասխան-արձագանգները հաւաքագրելու նպատակով:
2.- Հայոց ցեղասպանութիւնը փաստող արխիւային 11 վաւերագրերի թեմաներով գեղանկարչական, կրաֆիքական աշխատանքների եւ քանդակի մրցոյթ` Հայաստանի Ազգային պատկերասրահում թեմաթիք ցուցադրութիւն կազմակերպելու նպատակով:
Ս. թ. փետրուարի 24-ին եւ 25-ին Է. Չարենցի անուան գրականութեան եւ արուեստի թանգարանում կայացաւ «Պատասխան` 100 տարի անց. անցեալը ներկայում» խորագրով փակ մրցոյթ-ցուցադրութիւնը: Ցուցադրութեանն այցելեցին եւ աշխատանքները գնահատեցին մտաւորականութեան` 20-ից աւելի ակնառու ներկայացուցիչներ` առաւելապէս կերպարուեստի գործիչներ.
Բագրատ եպս. Գալստանեան, Արեւ Սամուէլեան, Կարէն Աղամեան, Արմէն Գասպարեան, Կարօ Վարդանեան, Անուշ Յակոբեան, Գագիկ Ղազարեան, Ռուբէն Արուտչեան, Երանուհի Մարգարեան, Հրանդ Թադեւոսեան (Թաթոս), Սվետլանա Պետրիկովա, Լուսիկ Ագուլեցի, Եղիշէ Խերանեան, Տիգրան Արզումանեան, Հայկ Աղաբեկեան, Վերժինէ Սվազլեան, Յակոբ Չոլակեան, Ջուլիետա Յակոբեան, Ռոբերտ Էլիբեկեան, Աննա Մնացականեան, Շահէն Խաչատրեան
Աշխատանքները գնահատուեցին 1-5 միաւորի սահմանում` համաձայն մրցութային յանձնաժողովի կողմից հաստատուած աշխատանքների գնահատման չափորոշիչների.
1.- Տրուած վաւերագրերին համապատասխանութիւնը:
2.- Աշխատանքի գեղարուեստական արժէքը (կառուցուածք, գունային համադրութիւն, նիւթի օգտագործման թեքնիք):
3.- Ստեղծագործութեան համոզչականութիւնը:
Այս փուլում ներկայացուած լաւագոյն 20 աշխատանքները կը ներառուեն «Պատասխան` 100 տարի անց» պատկերագրքում, որոնցից լաւագոյն 15-ը կը ցուցադրուեն Հայաստանի ազգային պատկերասրահում` «Պատասխան` 100 տարի անց. անցեալը ներկայում» խորագրով ցուցադրութեան մէջ: Մէկ աշխատանք էլ` Նարեկ Կնեազեանի «Վերջինը» քանդակը, ստացաւ «Յատուկ» կարգավիճակ: Հեղինակը կը պարգեւատրուի Հայաստանի մշակոյթի նախարարութեան եւ Վիվասել-Էմ.Թի.Էս.-ի կողմից:
