ԳԷՈՐԳ ՊԵՏԻԿԵԱՆ
Յաճախ օրեր, երկար ու կարճ ժամերով օրեր կը կարծեմ, որ մոռցած եմ քեզ ու կամաց կամաց պատկերդ կը պղտորի երազներուս մէջ: Բայց չեմ սարսռար, չեմ արտասուեր, պարզապէս կը կարծեմ, որ մոռցած եմ քեզ եւ անհոգ օրերուս վերադարձած եմ:
Ու ինքնաբերաբար կ՛անցնիմ նախկին նոյն փողոցներէն, անսէր օրերու հանդարտ գնացքովս, ուր միայն ճերմակ յիշատակներս տակաւին կ՛ապրին իրենց քաղցր եւ անուշ խաղերը: Մեկնած եմ արդէն ու հասած` դէպի հորիզոններու երկայնքին փռուած նոր ճանապարհներու եզրին, հաւանաբար ալ` արկածալից, օտար երկինքներու տակ բախտս անէծքի նման կրելով շարունակ: Եւ անզգալաբար ուրախ եմ: Գրեթէ երջանիկ:
Առանց տեսիլքին յայտնութեան սպասելու` արդէն կեանքս սկսած է շուրջս երգել: Ու վայրկեանի մը համար կը կարծեմ, որ մոռացման քողը, ծածկած է արդէն ամէն հին ու անցեալ, ու ես կարծես հրաժեշտ տուած եմ նախկին երջանկութեանս:
Ազատ եմ ու ամէն վայրկեան կ՛երգեմ նոր երգս` բարձրաձայն: Անսահման հպարտութիւն մը տիրացած է սրտիս, որովհետեւ կը զգամ, որ մէջս յուշերուս կարօտը շատոնց մարած է ու նոյնիսկ` խեղդամահ եղած: Կը կարծեմ, որ դուն եւ ես իրարմէ շատոնց բաժնուած ենք, ինչպէս` լոյսն ու մութը:
Բայց, կը յիշեմ յանկարծ, այն օրերուն ուշ էր, երբ գտայ քեզ իմ երիտասարդ ու պատանի անցքիս վրայ`մտածումիս բարձունքին գագաթը նստած, քայլերուս որոտին հետ համախոհ: Դուն մէջս էիր, եւ ես անտեղեակ էի:
Չեմ յիշեր նոյնիսկ` ինչպէ՛ս դուն երգս դարձար ու ծնունդ տուիր ճառագայթի նման պայծառ իրերայաջորդ երազներու ծնունդին` հոգւոյս խորերուն մէջ, որոնք կեանքս ապրեցուցին իրենց մէջ: Գոյն տուին օրերուս եւ յուշերս ներկեցին ուրախութեան եւ պայծառութեան երանգներով:
Հիմա, երբ կը նայիմ հինցած ու աւերակ հագած պատկերիդ, անոր բազմերանգ գոյներուն ու անլոյս երազներուն, յամառօրէն յուշերս կը փնտռեմ: Ու արագօրէն շրթներուս վրայ անունդ կը փորձեմ արտասանել: Դո՛ւն, որ ինծի համար այս աշխարհի սիրուն պարիկներէն մէկն էիր, աւաղ, հիմա անունդ կը փնտռեմ:
Կ՛ուզեմ ձեւով մը այս ապերախտ աշխարհին անունդ աղաղակել: Սակայն չեմ կրնար, որովհետեւ յիշողութիւնս կանուխէն ինծի դաւաճանած է: Հոգիս թափ կու տայ կիրքերուս: Նայուածքս ի զուր կը խուզարկէ յուշատետրիս բոլոր էջերը` գտնելու համար անունդ:
Հաւատա՛, որ խոր ու անմեղ ցանկութիւն մըն է ունեցածս: Պարզապէս անունդ յանկարծ կ՛ուզեմ յիշել: Անո՛ւնդ… կը հասկնա՞ս: Ու ես ինծի հարց կու տամ, թէ արդեօ՞ք դէմքդ տակաւին նոյնն է: Արդեօ՞ք յուշերդ տակաւին թարմ եւ հաճելի ու արցունքախառն իրենց երգերը կը յիշեն:
Անշուշտ որ օր մը պիտի արթննամ կախարդական այս երազէս: Թերեւս կրկին հանդիպիմ քեզի ու կեանքս կրկին անգամ վազէ դէպի ակերը երջանկութեան:
Բայց այս բոլորէն առաջ` ի՞նչ էր անունդ: Շուարած եմ: Յիշողութիւնս` խանգարուած:
Անցկութեամբ կ՛ուզեմ յիշել անունդ, փնտռել զայն, որպէսզի ապրիմ արեանդ տաքութիւնը: Ու վստահ եղիր, որ երբ քեզ գտնեմ, պիտի թափանցեմ աչքերուդ խորը ու փնտռելով անուշ նայուածքդ` համարձակ ու երկարօրէն կրկին անգամ պիտի փորձեմ լողալ անոնց մէջ: Անուանդ հետ միատեղ, այս վայրկեանին մտքիս պաստառին վրայ կը փորձեմ յիշել նաեւ շքեղանքը հասակիդ, մարմնիդ:
Կը զգամ, որ ինքնածին հրաւէր մըն է այս մէկը: Չեմ գիտեր ինչպէ՞ս եւ ինչո՞ւ յանկարծ մէջս այս զգացումը ծնաւ: Հարազատ հրաւէր մըն է այս մէկը, կը համոզեմ ես զիս: Պարզ եւ սիրուն: Բայց, ըսէ՛ կրկին, ի՞նչ է անունդ: Հաստատ գիտեմ, որ այդ հին ու երջանիկ օրերուն բախտն էր, որ ժպտած էր մեր երկուքին ու հիմա ան ցանկութեան ճամբաներուն նստած, մեր կեանքը բռնած իր ճանկերուն մէջ` վստահաբար մեզ հեռուէն կը դիտէ:
Սակայն ինչո՞ւ յանկարծ այս նոր օրերուն սրտիս մէջ բանի մը նուաղումը կը յայտնուի: Կը զգամ, որ մեծ բան մըն է, որ կը նուաղի, ինչպէս կը նուաղի երջանիկ օրուան մը սիրոյ երազը: Անոր համար ամէն երեկոյեան, երբ արեւը ինքզինք կը ժողվէ փողոցներէն, եւ երբ մութը կ՛իջնէ սենեակիս վրայ եւ դուրսի աղմուկը կը լռէ բաց պատուհանէս, յանկարծ մտովի կը փորձեմ կեանքի մշուշին մէջէն յիշել կորսուած մեր արեւոտ աշխարհն ու անոր հետ ագուցուած անունդ:
Երգուած ու միաժամանակ կրկնուած խօսքերս կը յիշեմ: Օրերով փնտռած եմ` քեզ առանց նոյնիսկ ստուերդ գտնելու: Եւ հիմա, որ կը սոսկամ սիրտիս ամայութենէն, յանկարծ կը յիշեմ անունդ, որ ինծի կը բերէ գարնանային մեղմ հովը:
Հալէպ:
Ա՛յս էր անունդ` անկասկա՛ծ: Եւ այս նոր երջանկութիւնս ճանչնալու համար պատուհանէս ներս մտնող զեփիւռը կ’ողջունեմ:
Հիմա, որ յիշած եմ անունդ, այլեւս գտած եմ երջանկութիւնս:
