Կազմակերպութեամբ Լիբանանահայ օգնութեան խաչի Շրջանային վարչութեան առողջապահական յանձնախումբին եւ «Արաքսի Պուլղուրճեան» ընկերաբժշկական կեդրոնի նախազգուշական բաժանմունքին, չորեքշաբթի, 11 փետրուար 2015-ի առաւօտեան ժամը 11:00-ին, կեդրոնի «Թնճուկեան» սրահին մէջ տեղի ունեցաւ դասախօսութիւն` «Աղբերու վերաօգտագործման կարելութիւնները» նիւթով, զոր ներկայացուց Պալամանտի համալսարանէն Պաշայեր Մատի:
Առողջապահական յանձնախումբի անունով բացման խօսքը ներկայացուց Սոնա Եափուճեան: Ան դասախօսին ուղղուած բարի գալուստի խօսքէն ետք նշեց, որ բնութիւնը ստեղծուած է այնպիսի ձեւով, որ օդը, ջուրը եւ հողը ինքնաբերաբար իրենք զիրենք կը վերանորոգեն, կը մաքրեն: Սակայն ժամանակի ընթացքին, արհեստագիտութեան յառաջդիմութեան հետ, ինչպէս նաեւ մարդուն կողմէ հնարուած զանազան սարքերու դեղերու եւ ելեկտրական գործիքներու անխնայ եւ անխոհեմ օգտագործումը պատճառ դարձած է աղբերու վտանգաւոր տեսակի եւ անհանդուրժելի քանակի կուտակումին: Անշուշտ պետութեան պարտականութիւնն է տարբեր տեսակի աղբերը զատելը, հաւաքելը եւ փճացնելը կամ վերամշակելը: Սակայն, քաղաքացիներ իրենց կարգին պատրաստ են տարբեր ձեւեր որոնելու ու զանոնք կիրարկելու, աղբերը զանազան տեսակներու բաժնելու, հաւաքելու:
Պաշայեր Մատի դասախօսութեան սկսաւ յիշեցնելով նախապէս իր կողմէ ներկայացուած այն նիւթը, թէ ինչպէ՛ս կարելի է մեր օգտագործած ջուրը պահել մաքուր ու զայն գործածել առօրեայ մեր աշխատանքներուն մէջ:
Աղբերը կրնան ըլլալ տարբեր տեսակներու` հեղուկ, կազ, ինչպէս նաեւ կարծր տեսակի: Յաճախ աղբերու կառավարման ոչ բաւարար կիրարկումը առիթ կը ստեղծէ սկիզբը փոքր, բայց հետագային մեծ կենսոլորտային հարցերու: Հետեւաբար աղբերը հաւաքելը, իրարմէ տարանջատելը եւ տարբեր բաժինով փոխադրելը, ինչպէս նաեւ յատուկ պայմաններու տակ անոնց փճացումը կամ վերաօգտագործումը կենսական են ունենալու առողջ միջավայր եւ կենսոլորտ:
Պաշայեր Մատի կարծր աղբերը բաժնեց երեք տեսակներու.
Այն աղբերը, որոնք քաղաքապետութեան կողմէ կը հաւաքուին:
Աղբեր, որոնք մարդ անհատին կողմէ են իբրեւ արտադրութիւն:
Վտանգաւոր աղբեր:
Տնային աղբերը կը կազմեն բաւական բարձր համեմատութիւնը հաւաքուած աղբերուն: Տնային աղբերուն մէջ կրնան ըլլալ, ճաշի աւելցուքներ, կերպընկալէ իրեր, թուղթ, թիթեղ, կահոյքներ:
Ներկայիս աստիճանաբար կը բարձրանայ տարբեր ելեկտրական գործիքներու համեմատութիւնը` իբրեւ անգործածելի եւ կարծր աղբ:
Իսկ առողջապահական հաստատութիւնները, դարմանատուները եւ հիւանդանոցները ունին իրենց վտանգաւոր աղբերը, զորս հաւաքելը, փոխադրելը եւ փճացնելը հիմնական բաժինը կը կազմէ ընդհանուր վտանգաւոր աղբերու կառավարման ու փճացման հոլովոյթին:
Դասախօսը յաջորդ բաժինով բացատրեց, թէ ինչպէ՛ս կարելի է կարծր աղբերու քանակը նուազեցնել:
Նախ եւ առաջ ան ներկաներուն թելադրեց զգուշ ըլլալ, որ երբ որեւէ իր, ապրանք, ուտելիք պիտի գնենք, բաւարարուինք անհրաժեշտով, յատկապէս քանակի իմաստով:
Երկրորդ, երբ կարելիութիւնը կայ ապրանքի մը կրկին օգտագործումին այլ աշխատանքի մը համար, անպայման այդ կատարել, պարզապէս նուազեցնելով աղբի քանակը:
Երրորդ` նուազեցնել նոյն ապրանքի քանակը տան մէջ, յաճախ նկատի ունենալ այնպիսի իրեր, որոնք կարելիութիւնը ունին կատարելու զանազան պաշտօններ:
Չորրորդ` օգտագործել այնպիսի իրեր, որոնք կարելի է շարունակաբար գործածել, յատկապէս ապակիէ պատրաստուած իրեր:
Հինգերորդ` վերամշակել. երբ աղբերը կը բաժնուին յստակ հաւաքուած ձեւով, կարելի է զանոնք վերամշակել եւ օգտագործել:
Աւարտին դասախօսը զանազան օրինակներով եւ բացատրութիւններով պատասխանեց ներկաներու հարցումներուն:
