ԱՀԱՐՈՆ ՇԽՐՏԸՄԵԱՆ
Ուրբաթ, 8 օգոստոս 2025-ի երեկոյեան Ուաշինկթընի Սպիտակ տան մէջ, Մ. Նահանգներու նախագահ Տանըլտ Թրամփի միջնորդութեամբ, տեղի ունեցաւ եռակողմ հանդիպում` Հայաստանի վարչապետ Նիկոլ Փաշինեանի եւ Ազրպէյճանի նախագահ Իլհամ Ալիեւի մասնակցութեամբ:
Հանդիպումի աւարտին հրապարակուեցաւ «խաղաղութեան» հիմքերէն մեկնող համաձայնագիր: Երեւան զայն ներկայացուց իբրեւ «պատմական յաղթանակ»: Իրականութեան մէջ տուեալ համաձայնագիրին բովանդակութիւնը կ՛ոտնակոխէ` Հայաստանի տարածքային ամբողջականութիւնը, գերիշխանութիւնը, մեր ժողովուրդին ազգային արժանապատուութիւնը, եւ ռազմաքաղաքական վտանգաւոր գօտիի կը վերածէ Հարաւային Կովկասը: Երեւան իբրեւ «յաղթանակ» կը ներկայացնէ համաձայնագիրին ստորագրութիւնը, սակայն վերլուծութիւնները ազգային պարտութիւն եւ ազգային շահերու նահանջ կը մատնանշեն:
Պատմական փորձը կը վկայէ, որ փոխադարձ արդարութեան եւ ազգային շահերու վրայ չհիմնուած համաձայնութիւններ, ուշ կամ կանուխ, նոր եւ երկարաժամկէտ հակամարտութիւններու դուռ կը բանան:
Տուեալ համաձայնագիրով Հայաստան փակուած համարեց Արցախի հարցին արդար կարգաւորումը: Այս լռութիւնը քաղաքական մակարդակի զիջումէ աւելի` պատմական իրաւունքներէ հրաժարում մըն է: Հարցում մը` «յաղթանակ» կերտող իշխանութեան ներկայացուցիչները ի՞նչ խիղճով պիտի այցելեն Եռաբլուր:
Ազրպէյճան ստացաւ միջանցք, Ուաշինկթընի հետ կնքեց քարիւղի արտահանման եւ արտածման նոր պայմանագրութիւններ, ջնջուեցաւ անոր դէմ Ներկայացուցիչներու տան ռազմական օգնութիւն ստանալու թիւ 907 յօդուածին արգելքը:
Հայաստանի իշխանութիւնները տարածքային ամբողջականութեան փոխադարձ ճանաչումով եւ հաղորդակցութեան միջանցքի համաձայնութեամբ գոհացան` առանց հաշուի առնելու Հայաստանի ազգային-անվտանգութեան շահերը: Հայաստանի հարաւային գօտիով պիտի ստեղծուի միջազգային հաղորդակցութեան ճանապարհ, որուն շահագործման եւ հսկողութեան համար Մ. Նահանգներ, «հայ-ամերիկեան» միացեալ անուան տակ, բացառիկ իրաւասութիւններ պիտի ստանան յառաջիկայ 99 տարիներուն: Փաստօրէն Հայաստանէն որոշակի տարածք մը երկարաժամկէտ կտրուածքով դուրս պիտի գայ անոր գերիշխանութենէն: Այս վտանգաւոր նախադէպ է:
Համաձայնագիրը մեծամասնութեամբ կը բաւարարէ մեր թշնամիներուն շահերը, քան` Հայաստանի երկարաժամկէտ անվտանգային նպատակները: Այս պայմաններով ստորագրուած համաձայնագիր մը աւելի պարտադրուած զիջումներ կը յիշեցնէ, քան` յաղթանակ: Փաշինեանի փայփայած «Իրական Հայաստան»-էն գրաւուած տարածութիւններուն մասին յիշատակութիւն անգամ չեղաւ:
Համաձայնագիրը, անոր ստորագրութիւնը, գործադրութիւնը տակաւին շատ ջուր կը վերցնեն…
Ազրպէյճանի նախագահին յատուկ յանձնարարականներով դեսպան Էլչին Ամիրբէկով յաղթանակով գինովցողներուն յիշեցուց` համաձայնագիրը ստորագրելու եւ վաւերացնելու համար Հայաստան անհրաժեշտ է, որ փոփոխութեան ենթարկէ իր սահմանադրութիւնը…
Սա պարզապէս յաւելեալ զիջումներ պարտադրելու պատգամ մըն է: Հասկցողին շատ բարեւ:
