Շահան Նաթալի (1884-1983թթ). Հայ Ազգը Ոչ Միայն Խօսքով, Այլ Մանաւանդ Գործով Պէտք Է Տիրանայ Ապրելու Իր Իրաւունքին

Շահան Նաթալի (Յակոբ Տէր Յակոբեան) ծնուել է 1884թ. Արեւմտեան Հայաստանի Խարբերդ նահանգի Հիւսէյնիկ գիւղում: Որբացել է սուլթանական Թուրքիայում իրականացուած հայկական կոտորածների ժամանակ:

Փոքր տարիքից ուխտել է ուղղել իր ընտանիքի եւ իր ժողովրդի հանդէպ կատարուած մեծ անիրաւութիւնը:

Սովորել է Կ. Պոլսի Պէրպէրեան Վարժարանում, բախտ ունենալով աշակերտելու ժամանակի լաւագոյն մանկավարժներից Ռեթէոս Պէրպէրէանին:

1904 թ. Մեկնել է Ամերիկայի Միացեալ Նահանգներ, ուսանել Boston University College of Liberal Artsում՝ ուսումնասիրել օրէնք եւ իրաւունք եւ այսպէս է գրել. «Օրէնքները անբարոյութեան ծնողն են, անբարոյութիինն իսկ են»:

Գրող, պատմաբան ու վերլուծաբան, Նաթալի 1904-1914թ.թ. հրատարակել է մի շարք գործեր «Շանթեր», «Ամպեր», «Սիրոյ ըւ Ատելութեան երգեր», «Քաւութեան երգեր», «Վրէժի Աւետարան», եղել խմբագիր ու աշխատակցել բազմաթիւ հանդէսների, ինչպէս «Պայքար», «Փիւնիկ», «Շանթ», «Արծիւ», «Հայրենիք» եւ այլն:

Մաս է կազմել Հայ բարեգործական ընդհանուր միութեան, անդամակցել է Հայ Յեղափոխական Դաշնակցութեան, մասնակցել «Նեմեսիս» (յունական դիցաբանութեան մէջ Հատուցման եւ Արդարութեան աստուածուհի, Ցեղասպանութեան հեղինակները ահաբեկելու ծրագիր) գործողութեան:

Հայ ժողովրդի մեծ ողբերգութիւնից ծնուած, հայութեան վերապրումի ուղիների անհանգիստ որոնող, Շահան Նաթալի հաստատել է, թէ հայ ազգը ոչ միայն խօսքով, այլ մանաւանդ գործով պէտք է տիրանայ ապրելու իր իրաւունքին: Իր մի շարք աշխատութիւններով, «Թուրքիզմը Անկարայէն Պաքու եւ թուրքական օրիանթասիոն», «Թուրքերը եւ մենք», հարստացրել է հայ քաղաքական մտքի պատմութիւնը:

Շահան Նաթալին մահացել է 1983թ.ապրիլ 18-ին Բոստոնում: