Աշխարհին Շուրջ` Արեւուն Շնորհիւ

Պատրաստեց՝ ՇՈՂԻԿ ՏԷՐ ՂՈՒԿԱՍԵԱՆ

Մարտ ամսուն «Սոլար իմփալս» օդանաւը թռիչք առաւ հանգրուաններով աշխարհին շուրջը ընելու համար: Մինչ միւս օդանաւերը իբրեւ վառելանիւթ քարիւղ կը գործածեն բանելու համար, այս արեւային օդանաւը կ՛աշխատի շնորհիւ արեւուն ուժանիւթին: Ծանօթանանք այս իւրայատուկ օդանաւին:

Աշխարհին շուրջը արեւային օդանաւով դառնալու ծրագիրը սկսած է 12 տարիներ առաջ: Զուիցերիացի գիտնական եւ արկածախնդիր Պերթրան Փիքար այս գաղափարը յղացած է օդաչուի մը` Անտրէ Պորշպըրկի հետ: Առաջին արեւային օդանաւէ մը ետք, «Սոլար իմփալս»-ը թիւ 2 օդանաւն է:

***

«Սոլար իմփալս» ծածկուած է արեւային «տախտակներով» արեւուն ուժանիւթը ամբարելու համար. այս ուժանիւթին շնորհիւ է, որ շարժակները կը բանին: Արեւուն շնորհիւ` մարտկոցները կը լեցուին օրուան ընթացքին: Իսկ իրիկունը անոնք օդանաւին կարելիութիւնը կու տան իր թռիչքը շարունակելու մինչեւ արեւուն ծագիլը յաջորդ առտու:

***

«Սոլար իմփալս»-ին թեւերը ամէնէն մեծ օդանաւերուն թեւերուն նման երկար են, սակայն անոնք հազիւ ինքնաշարժի մը ծանրութիւնը ունին: Այս օդանաւը շինուած է երկարատեւ թռիչքի համար, հետեւաբար ան ուրիշ օդանաւի մը բաղդատմամբ, շատ արագ չէ (ժամական 50-100 քմ արագութիւն), սակայն ան կրնայ թռչիլ դասական օդանաւէ մը աւելի երկար ժամանակ: Օդանաւին առջեւը գոյութիւն ունի օդաչուին համար փոքրիկ խցիկ մը:

***

Ճարտարագէտներ շատ աշխատած են այս օդանաւը մէջտեղ բերելու համար: Անոնք հարցեր ունեցած են. հետեւաբար այդ հարցերը լուծելու համար անոնք գիւտեր կատարած են: Օրինակի համար, անոնց աշխատանքը կարելիութիւն տուած է ստեղծելու կատարելագործուած եւ թեթեւ մարտկոցներ: Այս մարտկոցները կրնան գործածուիլ ելեկտրական ինքնաշարժները բանեցնելու համար:

 

 Հետաքրքրական Լուրեր

Վստահաբար նշմարած ես, թէ յաճախ կը նշուի բանի մը միջազգային օրը: Կան շատ լուրջ միջազգային օրեր, ինչպէս` Մանուկներու միջազգային օրը: Կան նաեւ ուրիշ նուազ ճանչցուած միջազգային օրեր, ինչպէս` 3 ապրիլին նշուած Բարձերու կռիւի միջազգային օրը, 3 մայիսին` Խնդուքի միջազգային օրը եւ Արեւուն միջազգային օրը, 25 մայիսին` Անձեռոցի միջազգային օրը, 26 մայիսին` Խաղերու տօնին միջազգային օրը, 13 յունիս` Հիւսքի միջազգային օրը:

* * *

Արդեօք կրնա՞ս երեւակայել, թէ ի՞նչ պիտի պատահէր, եթէ դպրոց երթայիր մարդամեքենայի մը հետ: Այս փորձառութիւնը արդէն կ՛ապրին Ֆրանսայի Փիւթօ քաղաքին կարգ մը դպրոցներու աշակերտները:

Քաղաքը որոշած է գնել Նաօ կոչուած երկու մարդամեքենաներ, որոնք խօսելու, լսելու, քալելու, եւ պատմութիւններ պատմելու կարողութիւնը ունին: Այս քայլին նպատակն է աշակերտներուն օգնել` զարգացնելու իրենց խմբային աշխատանքի կարողութիւնները եւ ծանօթացնելու գիտութիւններուն:

Իսկ դո՞ւն, ի՞նչ պիտի ընէիր 58 սմ հասակ եւ 4.8 քիլօ կշռող նման մարդամեքենայ «ընկերոջ» մը հետ:

* * *

Լոնտոնի թանգարաններէն մէկը տարօրինակ անակնկալ մը պատրաստած է իր այցելուներուն համար: «Տալուիչ Փիքչըր կալըրի»-ի 270 արուեստի գործերէն մէկ հատը փոխարինուած  է…

Կեղծ գեղանկարով մը, սակայն ոչ մէկ ցուցմունքներ տուած են զայն գտնելու համար:

Այս ձեւով թանգարանին պատասխանատուները ուզած են մղել իւրաքանչիւր այցելու` բնականէն աւելի ուշադիր դիտել գործերը եւ գտնել կեղծ գեղանկարը, որ գծել տրուած էր Չինաստանի մէջ, մօտաւորապէս 150 տոլարի:

Կեղծ գեղանկարը կախուեցաւ 10 փետրուարին: Երեք ամսուան ընթացքին մօտաւորապէս 3000 այցելուներ քուէարկեցին: Անոնցմէ միայն 10 առ հարիւրը կռահեց, թէ փոխարինուած գործը 18-րդ դարու Ժան-Հոնորէ Ֆրակոնարի «Երիտասարդ կին» գեղանկարն էր:

* * *

1969 թուականին Նիլ Արմսթրոնկ եղաւ առաջին մարդ արարածը, որ իր ոտքը դրաւ լուսինին վրայ: Այս ճամբորդութենէն վերադարձին, գաղտնապահ Արմսթրոնկ պզտիկ յիշատակներ պահած է իր ճամբորդութենէն, յատկապէս այն քամերան, որ լուսինին վրայ իջնելը նկարած է:

Օգոստոս 2012-ին պատահած անոր մահէն ետք է որ անոր կինը գտած է այդ նշանաւոր պայուսակը, ուր դրուած էին նաեւ գործիքներ, հայելի մը կամ լարեր: Իսկական գանձ մը, որ յանձնուեցաւ «Սմիցոնիան նաշընըլ էր էնտ սփէյս միւզիում»-ի, Ուաշինկթընի մէջ անջրպետագնացութեան յատուկ թանգարանին:

 

Հարցարան

Ընդհանուր Գիտելիքներ

1) Պրազիլի մէջ, Բարեկենդանին, ամէն մարդ իբրեւ հտպիտ կը ծպտուի:
ա – Ճիշդ, բ – Սխալ:

2) Հարաւային Ամերիկայի մէջ ամէնէն շատ խօսուած լեզուներն են…
ա – անգլերէն եւ ֆրանսերէն, բ – անգլերէն եւ սպաներէն, գ – սպաներէն եւ փորթուգալերէն, դ – գերմաներէն եւ ֆրանսերէն

3) Ի՞նչ նիւթով շինուած է Էյֆֆել աշտարակը:
ա – Փայտէ, բ – Երկաթէ, գ – Քարէ

4) Անգլիոյ թագուհին նաեւ ո՞ր երկրի թագուհին է:
ա – Միացեալ Նահանգներու, բ – Քենիոյ, գ – Աւստրալիոյ, դ – Հնդկաստանի

5) Մեքսիքացիները սոմպրերոներ (լայն գլխարկ) կը դնեն, երբ տխուր են:
ա – Ճիշդ, բ – Սխալ:

6) Ինչո՞ւ Զատկուան կղզին հռչակաւոր է:
ա – Հոն միայն անասուններ կ՛ապրին, բ – Անոր ծովափին վրայ հսկայ արձաններ կան, գ – Տարբեր տեսակի նապաստակներ կ՛ապրին հոն, դ – Անիկա կղզի չէ

7) Մեքսիքայի մէջ բուրգեր չկան:
ա – Ճիշդ, բ – Սխալ:

8) Ափրիկեան բազմաթիւ երկիրներու դրօշակներուն վրայ գոյութիւն ունի կանաչ գոյնը, որ կը ներկայացնէ ցամաքամասին բազմաթիւ անտառները:
ա – Ճիշդ, բ – Սխալ:

9) Որքա՞ն է Չինաստանի Մեծ պատին երկարութիւնը:
ա – Մօտաւորապէս 8,9 քմ, բ – Մօտաւորապէս 89 քմ, գ – Մօտաւորապէս 890 քմ, դ – Մօտաւորապէս 8900 քմ

10) Ո՞ր երկրէն էր դէպի անջրպետ ճամբորդած առաջին մարդը` Եուրի Կակարին:
ա – Միացեալ Նահանգներէն, – բ- Չինաստանէն, գ – Ռուսիայէն, դ – Արժանթինէն:

11) Շուն մը եւ կապիկ մը արդէն դէպի անջրպետ ճամբորդած են:
ա – Ճիշդ, բ – Սխալ:

12) Ամէնէն տարիքոտ աստղանաւորդը Ճոն Կլենն էր: Ան անջրպետ գնաց 77 տարեկանին:
ա – Ճիշդ, բ – Սխալ:

13) Եթէ կ՛ուզես երկրագունդին վրայ մէկ մեթր ցատկել, քանի՞ մեթր ցատկած կ՛ըլլաս լուսինին վրայ:
ա – 2 մեթր, բ – 4 մեթր, գ – 6 մեթր, դ – 8 մեթր

14) Ո՞ր մոլորակին վրայ օրերը ամէնէն երկարն են:
ա – Հրատ, բ – Երկրագունդ, գ , Երեւակ, դ – Լուսնթագ

15) Մոլորակները լոյսը կ՛արձակեն:
ա – Ճիշդ, բ – Սխալ:

16) Արեւը եւ լուսինը նոյն չափը ունին:
ա – Ճիշդ, բ – Սխալ:

17) Երբ աստղանաւորդ մը կը պատրաստուի քնանալու անջրպետին մէջ…
ա – Ան անկողինի մը մէջ կը պառկի, ինչպէս պիտի պառկէր երկրագունդին վրայ, բ – Ինքզինք կը կապէ քնանալու տոպրակին մէջ, որպէսզի չծփայ, գ – Անջրպետանաւի իր սենեակին մէջ կը ծփայ, մինչեւ արթննայ, դ – Այս պատասխաններէն ոչ մէկը ճիշդ է, անջրպետին մէջ քնանալու պէտք չունինք:

18) Առաջին մարդ արարածները երեւցած են հոյամողէզներուն շրջանին:
ա – Ճիշդ, բ – Սխալ:

19) Բոլոր հոյամողէզները միս կ՛ուտէին:
ա – Ճիշդ, բ – Սխալ:

20) Ոզնիները արդէն գոյութիւն ունէին հոյամողէզներուն ժամանակ:
ա – Ճիշդ, բ – Սխալ:

21) Հսկայ կրիան ընդհանրապէս մէկ հաւկիթ կ՛ածէ ամէն անգամ:
ա – Ճիշդ, բ – Սխալ:

22) Աղուէսները իրենց ուտելիքին մնացորդները կը պահեն յատուկ տեղեր, որպէսզի անոնք դարձեալ գտնեն եւ ուտեն:
ա – Ճիշդ, բ – Սխալ:

23) Բուին աչքերը կը գտնուին…
ա – Գլխուն առջեւը, բ – Գլխուն ետեւը, գ – Գլխուն երկու կողմերը, դ – Գլխուն վրայ

24) Նոր ծնած ոզնիները արդէն փուշեր ունին:
ա – Ճիշդ, բ – Սխալ:

25) Չափահաս փանտաները կրնան լողալ:
ա – Ճիշդ, բ – Սխալ:

Պատասխանները Վերջաւորութեան

 

Ժամանց

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Պատասխաններ

 

1 – բ, 2 – գ, 3 – բ, 4 – գ, 5 – բ, 6 – բ, 7 – բ, 8 – ա, 9 – դ, 10 – գ, 11 – ա, 12 – ա, 13 – գ, 14 – դ, 15 – բ, 16 – բ, 17 – բ, 18 – բ, 19 – բ, 20 – բ, 21 – բ, 22 – ա, 23 – ա, 24 – բ, 25 – բ: