Հայ Դատ

Բազմիցս խօսուած ու նշուած է, թէ Միջին Արեւելքի ներկայ պայթուցիկ կացութիւնը իր տարբեր տեսակի ազդեցութիւնը ունի կովկասեան բարձրաւանդակի ռազմաքաղաքական իրավիճակին վրայ: Շատեր կը հաստատէին, թէ ՏԱՀԵՇ-ի դէմ ծայր առած ներկայ պատերազմը, լուսանցքի տակ առած պիտի ըլլայ շրջանէն ներս գոյութիւն ունեցող այլ թնճուկներ, որոնց կարգին` յատկապէս Արցախի հիմնահարցը: Սակայն, ըստ երեւոյթին, այդ քաղաքական վերլուծաբաններն ու դէտերը նկատի չեն առած այլ գործելաձեւ,...

ՅԻՍՆԱՊԵՏ ԲԱԳՐԱՏ ՄՈՎՍԷՍԵԱՆ Հայկական զինուորական ղեկավարութեանը վարկաբեկելով, ինչպէս նաեւ հայ-ազրպէյճանական շփման գծից ապատեղեկատուութիւն տարածելով` ալիեւեան վարչակարգը փորձում է թիւրիմացութեան մէջ գցել միջազգային հանրութեանը` նպաստելով Մերձաւոր Արեւելքում նոր հակամարտութիւն ստեղծելուն ուղղուած Անգարայի ստոր ծրագրերի իրականացմանը: Ծառայելով «աւագ եղբօրը»` Ազրպէյճանը միաժամանակ փորձում է ինչ-որ կերպ իրեն ապահովել կործանումից` օգտագործելով քարոզչութեան եւ զրպարտութեան հնացած մեթոտները: Այսօր ալիեւեան վարչակազմի առջեւ կանգնած է մի հրամայական`...

«ՆՈՐ ՄԱՐՄԱՐԱ» Մեր պատուակալ աշխատակից Հրանդ Գասպարեան «Տեմոքրաթ Հապեր» կայքէջի վրայ կը գրէ.- Ժողովուրդներու ժողովրդավար համագումարը (ԺԺՀ), ՄԱԿ-ի Ընդհանուր ժողովին մէջ ընդունուած 9 դեկտեմբեր Միջազգային ցեղասպանութեան զոհերը յիշատակելու եւ ցեղասպանութեան յանցագործութիւնները կանխարգիլելու օրուան առթիւ կոչ մը հրատարակեց: ԺԺՀ-ի համաբանբեր Սեպահաթ Թունճել եւ Էրթուղրուլ Քիւրքճիւի ստորագրութեամբ հրատարակուած կոչին մէջ ըսուեցաւ, որ` «Թուրքիա, որպէսզի աշխարհի եւ ներկայ ժողովուրդներուն հետ խաղաղութեան եւ հաւասարութեան...

«ՆՈՐ ՄԱՐՄԱՐԱ» Այս տարի բաւական խօսուեցաւ թուրք նկարիչ-բեմադրիչ Ֆաթիհ Աքընի «Տը քաթ» ժապաւէնին մասին, որ Հայոց ցեղասպանութեան կ՛առնչուէր: Այս շաբաթ հրապարակ կ՛իջնէ երկրորդ ժապաւէն մը, որ կ՛առնչուի Ցեղասպանութեան, իսկ անոր բեմադրիչն է համշէնահայ Էօզճան Ալփեր: «Հովուն յուշերը» անունը կրող սոյն ժապաւէնին հերոսն է Արամ անունով ընդդիմադիր հայ լրագրող մտաւորական մը: Արամ 1940 թուականներուն կը տարուի 1915-ի Մեծ եղեռնի ողբերգութեան յիշողութիւններով...

Թուրքիայում կայացած արտահերթ խորհրդարանական ընտրութիւնների մասին «Երկիր»-ի թղթակից Արազ Գայմագամեանը  զրուցել է պոլսահայ յայտնի լրագրող Արիս Նալճըի հետ: ՀԱՐՑՈՒՄ.- Ակնկալո՞ւմ էիք ընտրութիւնների այս արդիւնքները: Եթէ կարող ենք Էրտողանի յաղթանակն այդպէս որակել, ապա ինչպէ՞ս նրան յաջողուեց հասնել դրան: ՊԱՏԱՍԽԱՆ.- Ոչ ոք չգիտէր, որ Արդարութիւն եւ բարգաւաճում կուսակցութիւնն այսքան հեշտութեամբ եւ այսքան շատ ձայն է հաւաքելու: Անգամ` երկրի վարչապետ Ահմետ Տաւութօղլուն եւ...

«ԷՐՄԵՆԻ ՀԱՊԵՐ» Թուրքական ընդդիմադիր «Զաման»  պարբերականի թղթակից Ալտա Էնկոյեանն անդրադարձել է ռուս-թուրքական լարուած յարաբերութիւնների հնարաւոր ազդեցութեանը Անդրկովկասի երկրների վրայ: Թերթի կայքում տեղ գտած յօդուածում հեղինակն ընդգծում է. «Ռուսաստանի եւ Թուրքիայի միջեւ բախումների պատմական թատերաբեմ հանդիսացող Հայաստանը, Վրաստանն ու Ազրպէյճանը անսպասելիօրէն յայտնուել են շատ խառը իրավիճակում, երբ ցանկացած տեսակի քաղաքական նախաձեռնութիւն կարող է շատ ծանր հետեւանքներ ունենալ»: Էնկոյեանը յիշեցնում է, որ...

«168.ԱՄ.».-ը զրուցել է 1992-1995թթ. Հայաստանի պաշտպանութեան նախարարութեան գլխաւոր սպայակոյտի պետ, 1993թ. պաշտպանութեան նախարարի պաշտօնակատար, արցախեան պատերազմի հերոս, զօրավար Նորատ Տէր Գրիգորեանցի հետ: «168.ԱՄ.».- Պարո՛ն զօրավար, ազրպէյճանական կողմը ղարաբաղա-ազրպէյճանական հակամարտ զօրքերի շփման գծում հրասայլեր է օգտագործել` իրավիճակի լարուածութիւնը հակամարտ գօտում բարձրացնելով եւս մէկ մակարդակի: Ինչի՞ ցուցիչ է սա, եւ ինչպիսի՞ պատասխան պէտք է տան նման արկածախնդրութեանը հայկական զինուած ուժերը: ՆՈՐԱՏ ՏԷՐ...

ԼԻԱ ԽՈՋՈՅԵԱՆ «Այսօր» կայքէջի հարցազրոյցը ռուս քաղաքագէտ Վատիմ Տուպնովի հետ ՀԱՐՑՈՒՄ.-  Պարոն Տուպնով, Ռուսաստանի եւ Թուրքիայի միջեւ յարաբերութիւնների լարուածութեան հետ կապուած` ներկայիս բարդ իրավիճակն ինչպէ՞ս կ՛անդրադառնայ տարածաշրջանի վրայ: Ինչո՞վ է այն յղի յատկապէս Հայաստանի համար` որպէս Ռուսաստանի դաշնակցի եւ որպէս մի երկրի, որի տարածքում տեղակայուած է ռուսական ռազմական խարիսխը: ՊԱՏԱՍԽԱՆ.- Կայ իրադարձութիւնների զարգացման երկու տարբերակ` պահպանողական, երբ այդ ամէնը կը...

ԳԷՈՐԳ ՄԱՆՈՅԵԱՆ Աննա Աստուածատուրեան-թըրքոթը Նոյեմբեր 3-ին, Միացեալ Նահանգներու տարածքին տեղի ունեցած տեղական ընտրութիւններուն յաղթանակ արձանագրած հայ թեկնածուներէն մէկն էր Մէյն նահանգի Ուեսթպրուք քաղաքի քաղաքապետական խորհուրդի անդամ ընտրուած Աննա Աստուածատուրեան-թըրքոթը, որուն այս իրագործումը անուղղակիօրէն պատճառ դարձաւ, որ ծանօթանամ անոր հեղինակած` «Ոչ մէկ տեղ. աքսորի պատմութիւն մը» («Nowhere, a Story of Exile») հետաքրքրական հատորին: 1988-ին սկսած Պաքուի հակահայ հալածանքներուն եւ անոնց յաջորդած...

  ՈՒՅԿԱՐ ԿԻՒԼԹԵՔԻՆ «Հրանդ Տինք» հիմնադրամի նախաձեռնած «բացայայտել եւ պահպանել Անատոլիայի բազմամշակութային ժառանգութիւնը» նախագծի առաջին կանգառը Կայսերին (Կեսարիա) է: Հիմնադրամը մանրամասն անդրադառնում է Կայսերիի հայկական ու յունական կառոյցներին: Հետազօտողներ Զեյնեփ Օղուզը եւ Վահագն Քեշիշեանը ընդհանուր երեք շաբաթ տեւած աշխատանքներից յետոյ ներկայացրեցին Կեսարիայից ստացած իրենց տպաւորութիւնները: Նախագծի շրջանակներում Անատոլիայում (Արեւմտեան Հայաստանում, «Ակունք»-ի խմբ.) ասորի, հայ, հրեայ եւ յոյն համայնքների կողմից կառուցուած...

Հայաստան փոքր երկիր է, Եւրոպայի համեմատ` ունի աղքատ տնտեսութիւն, սակայն անիկա ողջունած է փախստականներուն մուտքը երկիր` օգնութիւն տրամադրելով բոլոր անոնց, որոնք ունին ատոր կարիքը: Ըստ «Արմէնփրէս»-ի, այս մասին «Հայաստան ցոյց կու տայ Եւրոպայի, թէ ինչպէ՛ս պէտք է ընդունիլ փախստականները» խորագրով իր յօդուածին մէջ, գրած է «Հայաստանի եւրոպական բարեկամներ» կազմակերպութեան նախագահ Էտուարտօ Լորենցօ Օչոան: Ան ներկայացուցած է, որ սուրիական հակամարտութեան ամենասկիզբէն...

«ԱՌԱՒՕՏ» Լոյս է տեսել «Հայ-ազրպէյճանական պատերազմը եւ մերօրեայ հերոսները» գիրքը: Այն հրատարակուել է «Արմսես» գիտակրթական կենտրոն» հասարակական կազմակերպութեան կողմից «Մերօրեայ հերոսը» ծրագրի շրջանակներում: Գրքում ներկայացուած են հայ-ազրպէյճանական պատերազմի 1988-1994 թթ. եւ ներկայիս` 2014-2015թթ. շրջափուլերը: Մատնացոյց են արւում հակամարտութեան ծագման պատճառներն ու հայաստանանպաստ լուծման հնարաւոր ուղիները: Գրքի «Յուշամատեանը» ներառում է 2014-2015թթ. պատերազմական գործողութիւնների ժամանակ զոհուած 10 զինծառայողների (Արմէն Յովհաննիսեան, Ազատ Ասոյեան,...

Հայաստանի սահմանադրական փոփոխութիւնների հանրաքուէի նախօրէին երկրի նախկին նախագահ Ռոպերթ Քոչարեանը հարցազրոյց է տուել «Տէօյչէ Վելլէ» թերթին: Նա ոչ միայն պարզաբանել է իր դիրքորոշումն այդ հարցի վերաբերեալ, այլեւ` պատմել այն մասին, թէ ումից է կախուած հակամարտութեան հանգուցալուծումը Լեռնային Ղարաբաղում, ամփոփել է Հայաստանի համարկումի ընտրութեան առաջին արդիւնքներն ու կանխատեսել է Եւրոպական Միութեան հետ Երեւանի յարաբերութիւնների զարգացման հնարաւորութիւնները: ՀԱՐՑՈՒՄ.- Դեկտեմբերի 6-ին Հայաստանում տեղի...

ԼԷՈՆԻԴ ՄԱՐՏԻՐՈՍԵԱՆ Տարածքներին, Որոնք Յանձնել Չի Կարելի Վերջերս ե՜ւ հայկական, ե՜ւ ազրպէյճանական հասարակութեան մէջ աշխուժացել են, իբր, «Լեռնային Ղարաբաղի շուրջ մի քանի շրջաններն Ազրպէյճանին յանձնելու» մասին զրոյցները: Նման ասեկոսեների քաթալիզաթորը, հաւանաբար, դարձաւ ռուսաստանեան «Քոմերսանթ»-ի յօդուածի հրապարակումը, որտեղ խօսւում էր, թէ Երեւան կատարած իր վերջին այցի ընթացքում Ռուսաստանի արտաքին գործերի նախարար Սերգէյ Լաւրովը բանակցութիւններ է վարել հայկական կողմի հետ Ազրպէյճանին հինգ...

ՍԹԱՆԻՍԼԱՒ ԹԱՐԱՍՈՎ Ազրպէյճանի Գիտութիւնների ազգային ակադեմիայի պատմութեան հիմնարկի փոխտնօրէն Ճապի Պայրամովը հանդէս եկաւ դաւադրութիւն պարունակող յայտարարութեամբ: Պատմաբանի խօսքով,1918թ. մայիսի 29-ին Երեւանը եւ յարակից հողերը հայերին փոխանցելու մասին Ազրպէյճանի ազգային խորհրդի ընդունած որոշումը պէտք է անվաւեր համարուի, քանի որ այն ժամանակ խորհրդարանն առանց ժողովրդի համաձայնութեան է որոշում ընդունել, հանրաքուէ չէր անցկացուել: «Ուստի այդ որոշումն անօրինական է եւ օրինականութիւն չունի», եզրափակում է...

Ինչպէս հաղորդուած էր մամուլի էջերուն, վերջերս «Մերձաւոր Արեւելքի տագնապը, քիւրտերը եւ Իսլամական պետութեան դէմ պայքարը» թեմայով Ֆրանսայի Ազգային ժողովին մէջ կազմակերպուած գիտաժողովին կը մասնակցէր նաեւ թուրքիոյ խորհրդարանի հայ երեսփոխան Կարօ Փայլան, որ կը ներկայացնէր քրտամէտ Ժողովուրդներու ժողովրդվարական կուսակցութեան համանախագահ Սելահետտին Տեմիրթաշը: Այս պատեհ առիթէն օգտուելով` «Նոր Յառաջ» Թուրքիոյ հայ երեսփոխանին հետ կատարած է հետեւեալ հարցազրոյցը.- ՀԱՐՑՈՒՄ.- Ի՞նչ կը մտածէք Թուրքիոյ`...

ԼԵՒՈՆ ՇԱՌՈՅԵԱՆ Շատ զարմացայ, երբ ձեռք առի Բարձր Հայքի հայր. միութեան Լիոնի մասնաճիւղին ծրագիր-կանոնագիրը պարունակող պրակը, որ տպուած է 1931-ին: Չէի գիտէր, թէ այս հնաւանդ անունով մկրտուած հայրենակցական միութիւն մը գոյութիւն ունեցեր է տասնամեակներ առաջ: Փաստն այն է, որ նմանապէս հին պատմական անուանումներ կրող Վասպուրականի կամ Տարօն-Տուրուբերանի հայրենակցական միութիւններուն քովն ի վեր` կայ եղեր Բարձր Հայքի միութիւնն ալ... Բայց այսօր...

«Երկիր մետիա» հեռուստաընկերութեան լրատուական-քաղաքական ծրագիրներու տնօրէն Գեղամ Մանուկեան կը գրէ. Նախօրէին Ֆրանսայի դրօշի գոյներով ծածկուեցաւ նաեւ Մատենադարանը, իսկ քիչ աւելի հեռու` Ֆրանսական անունը կրող հրապարակին մէջ, վառեցան հազարաւոր մոմեր: Շաբաթ երեկոյեան հաւաքուած էին հարիւրաւոր մարդիկ` յարգանքի տուրք մատուցելու ահաբեկչութիւններու զոհերու յիշատակին: Նոյնիսկ հնչեց Ֆրանսայի օրհներգ «Մարսեյեզ»-ը` կենդանի կատարումով: Սգոյ հաւաքին միացած էր նաեւ նախագահ Սերժ Սարգսեան: Ահաբեկչական գործողութիւններէն ժամեր անց,...

Թուրքիոյ նախագահ Ռեճեփ Թայիփ Էրտողանի ոխերիմ թշնամի Ֆեթհուլլահ Կիւլենը Էրտողանը նզովելու ընթացքին նաեւ կ՛անիծէ «Բագրատունի ահաբեկչական» խմբաւորումը: Բագրատունի անունը թրքական մամուլին մէջ մեծ արձագանգ գտած է: Այս հարցի շուրջ «Նիուզ ամ.» կայքէջին մեկնաբանութիւն կատարած է թրքագէտ Անդրանիկ Իսպիրեանը: Ֆեթհուլլահ Կիւլենը նզովքով արձագանգեց օրեր առաջ Էրտողանի հրահանգով Ֆեթհուլլահ Կիւլենի եւ անոր շարժման հետեւորդները ահաբեկիչ յայտարարելուն: Կիւլեն իր նզովքին մէջ ըսաւ. «Թող...

ՅԱՐՈՒԹԻՒՆ ՄՍԸՐԼԵԱՆ Հիմնական պատճառը, թէ ինչո՛ւ մենք հրաժարուեցինք օրէնքի բնագրում ներառել տուգանքների մասին կէտերը, այն է, որ մենք չէինք ցանկանում, որ ինչ-որ մէկը մտածէր որ այդ օրէնքն ընդունւում է լեզուական փոքրամասնութիւնների իրաւունքների խախտման նպատակով: Օրէնքն ընդունելով` մենք առել ենք ամէն ինչ, որպէսզի չստեղծենք մեր քաղաքացիների համար լրացուցիչ անյարմարութիւններ: Այո՛, լեզուն մեր պատմամշակութային ձեռքբերումն է: Բայց միաժամանակ մեր յարաբերութիւնները Վրաստանում ապրող...