Հոկտեմբեր 24-ին ՀՅԴ «Սիմոն Վրացեան» կեդրոնին մէջ տեղի ունեցաւ մամուլի ասուլիս` «Վենետիկի յանձնաժողովը արձանագրած է քրէական շարք մը գործերու ապօրինի ըլլալը» նիւթով, զոր վարեցին ՀՅԴ-ի անդամ, Հայաստանի Ազգային ժողովի «Հայաստան» խմբակցութեան քարտուղար Արծուիկ Մինասեանը, իրաւապաշտպաններ Վահէ Գրիգորեանը եւ Վարազդատ Յարութիւնեանը:
Ա. Մինասեան դիտել տուաւ, որ Վենետիկի յանձնաժողովը արձանագրած է, որ Հայաստանի մէջ կիրարկուող քրէական շարք մը գործեր ապօրինի են, յատկապէս Հայաստանի քրէական օրէնսգիրքի 236-րդ յօդուածին 2-րդ մասին վերաբերողը` «Հաւաքի մասնակցելու նպատակով նիւթապէս շահագրգռելը»: Ան շեշտեց, որ ասիկա ոչ միայն իրաւաչափ չի կրնար ըլլալ, այլ իրաւական առումով ունի անյստակութեան բարձր աստիճան եւ օգտագործուած է քաղաքական իշխանութեան կողմէ պատուէր տալու համար, որ յարուցուին բազմաթիւ քրէական գործեր: «Անոնց թիրախ դարձած են թէ՛ կուսակցութիւնները, ինչպէս` Դաշնակցութիւնը, թէ՛ շարժումներ, եւ թէ անհատներ», նշեց Մինասեան:
Ըստ անոր` այս յօդուածով ոչ միայն դատական գործեր յարուցուած են, այլ նաեւ բազմաթիւ պարագաներու կատարուած է կալանք, եւ արձակուած են դատական որոշումներ: «Այսինքն` ըստ էութեան, հակասահմանադրական եւ հակամիջազգային իրաւունքի մեկնաբանութիւն կատարուած է»:
Մինասեան դիտել տուաւ, որ յատկապէս այս յօդուածը կիրարկուած է Աւետիք Չալաբեանի նկատմամբ, իսկ կալանքներու մասով` նաեւ ՀՅԴ Եղէգնաձորի, Վայքի, Արմաւիրի եւ Արարատի գրասենեակներու նկատմամբ: Այսօր ալ նոր քրէական վարոյթներու նախաձեռնուած է նոյն յօդուածի ծիրին մէջ:
Փաստաբան Վարազդատ Յարութիւնեան դիտել տուաւ, որ 2019-2020-ին քրէական օրէնսգիրքին մէջ եղած է այդ յանցակազմը, իսկ 2021-ին ընդունուածին մէջ անիկա կը բացակայի: Ան յիշեցուց, որ քաղաքական, հասարակական գործիչ Աւետիք Չալաբեանի նկատմամբ քրէական հետապնդման պահէն (2022 մայիս) Հայաստանի Հելսինկեան կոմիտէին կողմէ պատրաստուած է զեկոյց, որուն մէջ կազմակերպութիւնը բացայայտած էր, որ «նիւթապէս շահագրգռելու» յանցակազմը առեղծուածային կերպով ներմուծուած է քրէական օրէնսգիրքին մէջ: Այդ ժամանակ բացայայտուած է նաեւ, որ ղրկուած անգլերէն տարբերակը ուրիշ է, հոն աւելցուած է «հարկադրել» բառը, եւ յանցանքը բացատրուած է այսպէս` «նիւթապէս շահագրգռելը` անձին հարկադրելու հաւաքին մասնակցելու համար»: Այդ ժամանակ Վենետիկի յանձնաժողովը դիտել տուաւ, որ նման յանցակազմ ներմուծելը միջազգային չափանիշերուն կը համապատասխանէ: «Չալաբեանի նկատմամբ քրէական հետապնդումի սկսելէ ու 2 ամիսով կալանք նշանակելէ ընդամէնը 1 ամիս ետք նոր քրէական օրէնսգիրքը պէտք է ուժի մէջ մտնէր, ուր տուեալ յանցակազմը չկար: Մենք ալ դատարանին յայտնեցինք` 1 ամիսէն յօդուածը ապաքրէական պիտի ըլլայ, ուստի կարելի չէ 2 ամիսով կալանք տալ: Ընդամէնը 1 շաբաթ անց Ազգային ժողովի «Քաղաքացիական պայմանագիր» խմբակցութիւնը հրատապ կերպով օրինագիծ բերաւ ու կրկին «նիւթապէս շահագրգռելու» յանցակազմը աւելցուց», ըսաւ Յարութիւնեան:
Ըստ անոր` անկէ ետք սկսան գաղտնալսել թէ՛ Աւետիք Չալաբեանին, թէ՛ ՀՅԴ-ի, թէ՛ այլ շարժումներու անդամներուն, ապա այդ գաղտնալսածը փոփոխել ու իշխանական կայքերուն վրայ տեղադրել:
Փաստաբան Վահէ Գրիգորեան ընդգծեց` Հայաստանի գործող ղեկավարութիւնը, որ իշխանութեան հասած է հաւաքներու միջոցով, ամէնէն աւելի կը սահմանափակէ հաւաքներու սահմանադրական ազատութիւնը: Ան նշեց, որ «նիւթապէս շահագրգռել» ձեւակերպումը որոշակի չէ, իսկ օրէնքին մէջ իրաւական փոփոխութիւններով պէտք է յստակ ըլլայ, թէ ինչպիսի գործողութիւններ իրաւաչափ են:
«Հաւաք կազմակերպողը ողջմտօրէն պարտաւոր է կամ կրնայ հոգալ հաւաքի մասնակիցներուն սնունդի, կեցութեան, գուցէ նաեւ թեքնիք հարցերը: Այժմ այդ ամէնը հաւասարեցուած են յանցագործութեան, սակայն վերը նշուածը որեւէ պարագայի պէտք չէ նոյնիսկ դիտարկուէր որպէս իրաւախախտում, առաւել եւս` յանցագործութիւն: Վենետիկի յանձնաժողովը արդէն իսկ արձանագրած է, որ օրէնքի անորոշութիւնը իշխանութիւնները օգտագործած են քաղաքական ընդդիմախօսները, թէկուզ ժամանակաւոր, չէզոքացնելու միջոց», ըսաւ Գրիգորեանը:
Ան ըսաւ, որ անթոյլատրելի է զանգուածային անկարգութիւններ իրականացնելու նպատակով կամ նախընտրական քարոզարշաւի ժամանակ վճարովի հիմունքներով անձեր հաւաքի մասնակից դարձնելը, բայց անոնց ծախսերու փոխհատուցում իրականացնելը` ոչ:
