2025 թուականի յունիսի 21-22-ը Պոլիսում գումարուած` Իսլամական համագործակցութեան կազմակերպութեան արտաքին գործերի նախարարական խորհրդի հերթական նիստի արդիւնքում ընդունուել է յայտարարութիւն, որի, ինչպէս նաեւ առանձին բանաձեւերում` Հայաստանին եւ տարածաշրջանին վերաբերող հատուածները ապակողմնորոշող են, անընդունելի եւ խիստ մտահոգիչ:
Մասնաւորապէս, ամբողջութեամբ նենգափոխուած են ներկայացւում ինչպէս տարածաշրջանում տեղի ունեցած պատմաքաղաքական դէպքերն ու իրադարձութիւնները, այնպէս էլ յընթացս գործընթացները: Այսպէս կոչուած «Արեւմտեան Ազրպէյճանի» կամ «ներկայիս Հայաստանի» նման ձեւակերպումների կողքին տեղ են գտել պաշտօնական Պաքուի պետական քարոզչամեքենային բնորոշ այնպիսի կեղծ պահանջներ, որոնք վերաբերում են այսպէս կոչուած «բռնի եւ հետեւողականօրէն տեղահանուած» ազրպէյճանցիների վերադարձի իրաւունքի իրացմանը, իսլամական մշակութային ժառանգութեան ոչնչացմանը եւ այլնին: Հայաստանը քննադատւում է «Արեւմտեան Ազրպէյճանի» համայնքը ներկայացնող կազմակերպութիւնների հետ երկխօսութեան չգնալու համար: Աւելի՛ն, Հայաստանին է ներկայացւում յանուն խաղաղութեան պայմանագրի ստորագրման` ազրպէյճանական անօրինական եւ մտացածին պահանջները բաւարարելու պահանջ:
Հայ դատի կենտրոնական խորհուրդը խստօրէն դատապարտում է Իսլամական համագործակցութեան կազմակերպութեան արտաքին գործերի նախարարական խորհրդի Պոլիսի յայտարարութիւնն ու առանձին բանաձեւերը, որոնք նպատակ են հետապնդում միակողմանի հանգամանքներով ներկայացնելու ղարաբաղա-ազրպէյճանական հակամարտութիւնը եւ նենգափոխելու ղարաբաղեան հիմնախնդրի էութիւնը: Անհրաժեշտ է արձանագրել, որ Ղարաբաղեան հակամարտութեան ծագումը պայմանաւորուած էր ինքնորոշման իրաւունքի իրացմանը հակադրուած ազրպէյճանական նախայարձակումով:
Ցաւօք սրտի, ամբողջ իսլամական աշխարհի անունից արտայայտուող այս կազմակերպութիւնը հերթական անգամ տրւում է ազրպէյճանական մտացածին պահանջներին եւ ստեղծում վտանգաւոր մի իրավիճակ, որը կարող է սպառնալ ինչպէս Հարաւային Կովկասի, այնպէս էլ հարեւան տարածաշրջաններում քրիստոնեայ եւ իսլամ բնակչութեան խաղաղ համակեցութեանը: Ազրպէյճանի կողմից խոշոր այս կազմակերպութեան օգտագործումը միջկրօնական հակասութիւններ բորբոքելու նպատակով պէտք է մերժուի իսլամ երկրների կողմից:
Նաեւ խիստ տարօրինակ է, որ Իսլամական համագործակցութեան կազմակերպութեան արտաքին գործերի նախարարական խորհուրդը, դատապարտելով Մերձաւոր Արեւելքում իսրայէլական յանցագործ քաղաքականութիւնը, միաժամանակ չի անդրադարձել տարածաշրջանում Իսրայէլի առանցքային ռազմավարական դաշնակից Ազրպէյճանի գործողութիւններին, որոնք հակասում են հենց այդ կազմակերպութեան նպատակներին ու առանցքային անդամների քաղաքական դիրքորոշումներին:
Քաղաքական երեսպաշտութեան եւ միակողմանիութեան ցցուն դրսեւորում է` կրկնելով ազրպէյճանական շինծու պահանջները, միաժամանակ մոռանալ Ազրպէյճանի կողմից Հայաստանի Հանրապետութեան տարածքների բռնագրաւման, ցեղասպանական քաղաքականութեամբ` Լեռնային Ղարաբաղի ցեղային զտման փաստի, արցախահայութեան վերադարձի իրաւունքի իրացման ու ռազմագերիների ազատ արձակման անհրաժեշտութեան, Արցախի հայկական պատմամշակութային ժառանգութեան պահպանման եւ տարածաշրջանում Ազրպէյճանի կողմից խաղաղութեան խաթարմանը միտուած այլ գործողութիւնների մասին:
Հայկական սփիւռքի մի ուրոյն հատուած` ապրելով Մերձաւոր Արեւելքի տարբեր երկրներում, իր փորձով գիտի քրիստոնեայ եւ իսլամ ժողովուրդների խաղաղ համակեցութեան հնարաւորութիւնը: Ուստի վճռականօրէն մերժելի է միջկրօնական ատելութիւն հրահրելուն ուղղուած ազրպէյճանական քաղաքականութիւնը եւ դրանց տուրք տալու միջազգային փորձերը:
Համաշխարհային իրադարձութիւնների այնպիսի ժամանակահատուածում, երբ միջազգային իրաւունքը ոտնակոխ է լինում մեծ ու փոքր ուժերի կողմից, ՄԱԿ-ի Կանոնադրութեան եւ միջազգային իրաւունքի սկզբունքներին, եւ «խաղաղութեան, գթասրտութեան, հանդուրժողականութեան, հաւասարութեան, արդարութեան եւ մարդկային արժանապատուութեան բարձր իսլամական արժէքներին» հաւատարմութիւն դաւանող Իսլամական համագործակցութեան կազմակերպութիւնից ակնկալում ենք այդ սկզբունքներին համահունչ դիրքորոշում:
ՀՅԴ ԲԻՒՐՈՅԻ ՀԱՅ ԴԱՏԻ
ԿԵՆՏՐՈՆԱԿԱՆ ԽՈՐՀՈՒՐԴ
23 յունիս 2025
