Մարգարայի անցակէտին ժամանակաւոր բացումի համաձայնութեան մասին մանրամասնութիւններ չկան: Պարզապէս կ՛ըսուի, որ դիւանագիտական հարթութեան վրայ կայացած է որոշում, 10 օրով աշխատցնելու սահմանակէտը Հայաստանէն Սուրիա մարդասիրական օժանդակութիւն փոխադրելու համար:
Երեւանը կը շեշտէ Սուրիոյ հետ կատարուած աշխատանքը, առանց նշելու Անգարայի հետ կայացած պայմանաւորուածութեան մասին մանրամասնութիւններ: Փաստօրէն եռակողմ համաձայնութիւն կայացած է:
Յիշենք, որ երկրորդ անգամն է, որ Մարգարայի սահմանակէտը կ՛աշխատի. ժամանակաւորապէս: Առաջինը Թուրքիոյ երկրաշարժին առիթով դարձեալ մարդասիրական օժանդակութեան փոխադրութեան կը վերաբերէր:
Տեսքով մարդասիրական, ըստ էութեան քաղաքական շարժառիթներով բացուող-փակուող սահմանակէտի երեւոյթը ընդհանուր սահմանի բացման նախապատրաստական մթնոլորտ կը ստեղծէ: Աւելի ճիշդ խաբկանք` սահմանի բացման կարելիութիւններուն ուղղութեամբ:
Անգարան եւ Պաքուն համաձայնած են, որ երկու ուղղութիւններով տարուող երկխօսութիւններն ու բանակցութիւնները փոխկապակցուած են: Առանց Ազրպէյճանի հետ խաղաղութեան պայմանագիրի կնքումին պէտք չէ պատկերացնել Անգարայի հետ դիւանագիտական յարաբերութիւններու հաստատում եւ սահմանի բացում:
Ժամանակաւորն ալ անհանգստացուցած է Պաքուն: Արդարեւ, Ազրպէյճանի արտաքին գործոց նախարարութիւնը անմիջապէս յայտարարեց, որ եթէ Հայաստանը շահագրգռուած է մարդասիրական խնդիրներու լուծումով, ապա պէտք է ապահովէ ազրպէյճանցիներու ապահով եւ արժանապատիւ վերադարձի իրաւունքը, բացայայտէ 4.000 ազրպէյճանցի անհետ կորսուածներու ճակատագիրը եւ համագործակցի ականապատ դաշտերու քարտէսներ տրամադրելով:
Մարդասիրական բնոյթի քանի մը փոխադրակառք Թուրքիոյ վրայով Սուրիա ուղարկելու այս գործողութիւնը անհանգստացուցած է Պաքուն, որ ոչ միայն սահմանի ընդհանուր բացումը առանց Ազրպէյճանի չի պատկերացներ, այլ նոյնիսկ ժամանակաւոր բացումին դէմ է:
Մարդասիրական բնոյթի գործողութիւն իրականացնելու համար Ազրպէյճանը մարդասիրական բնոյթի նախապայմաններ կ՛արծարծէ: Չորս հազար անհետ կորսուած ազրպէյճանցիներու բացայայտում եւ ականապատ դաշտերու քարտէսներու տրամադրում:
Ազրպէյճանի այս վարքագիծը կը յուշէ, որ ամէն առիթ պիտի օգտագործուի նախապայմանները նորացնելու: Նախապայմաններ, որոնք փուլ առ փուլ կը յայտարարուին եւ որոնց առընթեր Երեւանէն կը պահանջուին քայլեր:
Ուշագրաւը այս պարագային այն է, որ Անգարան յայտարարելով, որ յարաբերութիւններու հաստատումը Երեւանին հետ սերտօրէն կապակցուած է Ազրպէյճանի հետ խաղաղութեան յանգումին, ժամանակաւոր տեսքով ճեղքումներ կը կատարէ, ինչ որ արագ եւ խիստ հակազդեցութեան կ՛արժանանայ Պաքուի կողմէ:
Պաքուի յայտարարութիւնը առ այն, որ Երեւանը մարդասիրական քայլերու պէտք չէ ձեռնարկէ, մինչեւ որ իր պարտաւորութիւնները չկատարէ ` այս պարագային իբրեւ թէ անհետ կորսուած պարագաներու ճակատագիրները բացայայտելով, խորքին մէջ ուղղուած է նաեւ Անգարային: Այլ խօսքով` Անգարան պէտք չէ բանար Մարգարայի սահմանակէտը եւ ճամբայ տրամադրէր Երեւանին մարդասիրական գործողութիւններ իրականացնելու համար:
Մարգարայի մասով, եթէ կայ նախադէպը, հիմա ալ երկրորդը, կը տարուինք մտածելու, որ այս երեւոյթը կրնայ շարունակութիւն ունենալ: Այսինքն, ժամանակաւոր սահմանային բացումներ: Առ այժմ մարդասիրական նպատակներով, վաղը գուցէ այլ բնոյթով:
Կարեւոր քաղաքական կէտ մը: Սուրիոյ այսօրուան իշխանութիւններուն հետ պայմանաւորուածութիւնները, մանաւանդ Երեւանի կողմէ, անպայման կը ստանան Անգարայի համաձայնութիւնը, նկատի ունենալով սուրիական նորահաստատ իշխանութիւններուն վրայ Անգարայի ազդեցութիւնն ու հովանաւորութիւնը:
«Ա.»
