Միացեալ Նահանգներու արտաքին գործոց նոր նշանակուած նախարարին յայտարարութիւնը միջինարեւելեան տարածաշրջանի պատկերացումներուն ուղղութեամբ որոշ լուսարձակներ կրնայ բանալ հետագայ գործընթացներուն վրայ:
Մինչ այդ նկատենք, որ ամերիկեան նոր վարչակազմին համար Սէուտական Արաբիան կարեւորագոյն գործընկեր է թէ՛ տնտեսական ներդրումներու եւ թէ՛ տարածաշրջանին մէջ հիմնական ազդեցութիւն վերահաստատելու առումներով: Առաջին յայտարարութիւններէն էր այն, որ Ռիատը վեց հարիւր միլիառ տոլարի, չորս տարուան կտրուածքով ներդրումներ պիտի կատարէ Միացեալ Նահանգներու մէջ: Մինչ Միացեալ Նահանգներու արտաքին գործոց նոր նշանակուած նախարարին հեռաձայնային առաջին հաղորդակցութիւններուն ներառուած է իր սէուտցի պաշտօնակիցը:
Ուրեմն. այս ընդհանուր դերակատարութեան վերարժեւորման քաղաքականութեան մէջ պէտք է դիտարկել Ռուպիոյի ակնկալութիւնը, թէ` Սուրիոյ, Լիբանանի եւ Կազայի մէջ հասարակաց շահերը ամրապնդելուն անհամբերութեամբ կը սպասեն:
Անհամբերութիւնը արագ ակնկալութիւն է: Ըստ էութեան սակայն քանի մը կէտ պէտք է նկատել այս բոլորին մէջ: Նշուած երեք միջավայրերուն մէջ արմատական փոփոխութիւններ տեղի կ՛ունենան: Կը փոխուին ազդեցութեան գօտիներ, կը նորացուին հովանաւորներ, միջնորդներ եւ երաշխաւորներ:
Փորձենք աելի խորանալ այս յայտարարութեան ետին գծուած քաղաքականութեան ծալքերուն մէջ: Տարածաշրջանին եւ յատկապէս նշուած երեք երկիրներուն մէջ իրանեան եւ ռուսական գործօնները նախկին առկայութիւնը չունին: Փոխարէնը նպաստաւորուած են Իսրայէլը, Թուրքիան եւ Սէուտական Արաբիան: Աւելի ընդհանուր հայեացքով` Միացեալ Նահանգները իր արբանեակներուն միջոցով:
Արբանեակ պետութիւններուն միջեւ սակայն կան երեւութական եւ խորքային հակասութիւններ: Իսրայէլն ու Թուրքիան կը շարունակեն հռետորաբանական պատերազմը որոշ հրադադարային կանգառներով, իսկ Սէուտական Արաբիան, որ Կազայի պատերազմէն առաջ փուլ առ փուլ կ՛առաջնորդուէր Իսրայէլի հետ յարաբերութիւններու հաստատման, կ՛առկախէր գործընթացը պատերազմին պատճառով:
Բայց կայ իրողական մրցապայքար Սէուտական Արաբիոյ եւ Թուրքիոյ միջեւ արաբական աշխարհին, աւելի մասնակի սիւննի զանգուածներուն վրայ ազդեցութեան տարածման ուղղութիւններով:
Թուրքիան աւելի ներկայութիւն է հիմա Սուրիոյ մէջ, քան Սէուտական Արաբիան: Լիբանանի պարագային Ուաշինկթընը Սէուտական Արաբիոյ յանձնած է ներկայացուցիչի պաշտօն. այդ մէկը չի նշանակեր անշուշտ, որ Անգարան պիտի հրաժարի իր լիբանանեան ծրագիրներէն:
Սէուտական Արաբիան միայն լիբանանեան կտրուածքով չէ, որ աշխուժ է: Պաշտօնամուտին, Միացեալ Նահանգներու նորընտիր նախագահը առաջին հեռախօսազրոյցը կ՛ունենար Սէուտական Արաբիոյ թագաժառանգին հետ: Նախքան հանդիպումը արդէն կը յայտարարուի մեծածաւալ ներդրումներու մասին. ներդրումային տարազին տակ աստղաբաշխական թիւեր կը հրապարակուին:
Նոյնքան ուշագրաւ է , որ Միացեալ Նահանգներու արտաքին գործոց նախարարը թագաժառանգը կը ներառէ իր առաջին հեռաձանային հաղորդակցութիւններու շարքին: Արագ ակնկալութիւնը փոխանցելով, որ Կազայի, Լիբանանի եւ Սուրիոյ մէջ շահերու համընկնումներ արձանագրուին եւ ըստ այնմ ծրագիրները իրականանան: Ընդհանուր կամ հասարակաց շահերը կը վերաբերին ներգրաւուած վերը նշուած պետութիւններուն` Թուրքիոյ, Սէուտական Արաբիոյ եւ Իսրայէլին: Կը նշուի նաեւ առաջին քննարկումներու վայրը` Սէուտական Արաբիա: Եթէ Իսրայէլի եւ Թուրքիոյ միջեւ արդէն գոյութիւն ունին ռազմավարական դաշինքներ, ապա Սուրիոյ նորահաստատ իշխանութիւններուն ամերիկեան նախորդ վարչակարգը կը թելադրէր յարաբերութիւններ հաստատել Թել Աւիւի հետ: Նշուեցաւ, որ նախքան պատերազմը Ռիատը կը պատրաստուէր Թէլ Աւիւի հետ յարաբերութիւններ հաստատելու: Լիբանան-Իսրայէլ կնքուած հրադադարի յայտարարութեան մէջ կար կէտ` երկու երկիրներուն միջեւ սահմանազատման գործընթաց սկսելու:
Ընդհանուր շահերու համապատկերը կրնայ ուրուագծուիլ այս հանգամանքներուն նշումով: Տարածաշրջանին մէջ արբանեակ պետութիւններու ազդեցութիւններու նոր դաշտեր են, պատերազմներէ ետք ստեղծուած իրավիճակներու լոյսին տակ:
Ամերիկեան նոր վարչակազմի ներկայացուցիչը առաջնային կարգով կ՛արծարծէ մեր տարածաշրջանին մէջ արբանեակներու ներդաշնակ գործունէութեան հրամայականը: Շեշտելով իր պետութեան անհամբերութիւնը:
«Ա.»