ԶԱՆԻ
Ազատ պահուս Լիբանանի եւ հոն ապրող քրոջս մտահոգիչ լուրերը առնելով` սրտցաւ կը մտնեմ դասարան:
– Աշակերտնե՛ր, հոկտեմբեր ամսուն յատկանշական երկու տօն ունինք: Իբրեւ հայ` Թարգմանչաց տօնը, մեր այբուբենի ստեղծման տօնը: Մենք սորվեցանք, որ առանց սեփական լեզուի` հայերը պիտի ձուլուէին այլ ժողովուրդներու մէջ: Արտասանեցինք «Խօսէ հայերէն» կտորը` խոստանալով մնալ հայ ու խօսիլ հայերէն: Երկրորդ տօնը` իբրեւ Քանատա ապրող հայեր, Գոհաբանական տօնն է. թէեւ հայկական չէ, սակայն առիթ է սիրելիներով հաւաքուելու եւ շնորհակալութիւն յայտնելու մեր ունեցածներուն համար: Այսօր բացիկ մը պիտի պատրաստենք, կողքին` Բարի գոհաբանական տօն գրենք, իսկ մէջը ի՞նչ բանի շնորհակալ ենք, սկսի՛նք թուել:
Իւրաքանչիւր աշակերտ կարգով ըսաւ.
– Շնորհակալ եմ Աստուծոյ, ընտանիքիս, ընկերներուս համար:
– Շնորհակալ եմ ճաշիս, ջուրիս, հագուստիս, շնիկիս համար:
– Շնորհակալ եմ դպրոցիս, տունիս, մաքուր օդ շնչելուս համար:
– Շնորհակալ եմ ապահով երկրի մէջ ապրելուս համար:
Այդ վայրկեանին կը նայէի ոգեւորուած, ժպտուն աշակերտներուս. սակայն մտքով, հոգւով ես ինծի հարց կու տայի` «Եթէ այս նոյն հարցումը ուղղէին ռմբակոծման վտանգի տակ ապրող Լիբանանի աշակերտներուն, քրոջս տղոցը, սանուկներուս, սիրելիներուս. ի՞նչ պիտի ըլլար իրենց պատասխանը»:
– Շնորհակալ եմ ապահով երկրի մէջ ապրելո՞ւ, ապահով դպրո՞ց, ապահով ի՞նչ…
Երկվայրկեանի մէջ յիշեցի 2006-ի Լիբանանի պատերազմը, երբ հեռատեսիլէն կը դիտէինք հազարաւոր օտար քաղաքացիութիւն ունեցող քաղաքացիներ, որոնք նաւերով կը փախչէին, եւ խօսնակը կը մեկնաբանէր` «Կ՛երթան ապահով երկիր»: Ինը տարեկան աղջիկս ինծի դառնալով` հարցուց. «Մամա՛, ինչո՞ւ եւ ո՞ւր կ՛երթան այս մարդիկը, ինչո՞ւ` Լիբանանը ապահով երկիր չէ՞…»: Նայեցայ աղջկաս շուարած աչքերուն, սակայն չկրցայ պատասխանել. այլապէս ստած կ՛ըլլայի:
Անհաւատալի, 18 տարի ետք նոյն անապահովութիւնը, վախը, անորոշութիւնը կը կրկնուին եւ աւելիով:
Աշխարհի բոլոր մանուկները հաւասար իրաւունքներ ունին: Լիբանանի աշակերտներուն ալ իրաւունքն է ունենալ եւ շնորհակալ ըլլալ նոյն տարրական բաներուն համար, զորս ապահով երկրի աշակերտները թուեցին:
Յուզուած ժպիտով կը նայէի սիրուն, անմեղ, ուրախ աշակերտներուս. բայց տխուր սրտով կը տեսնէի Լիբանանի այս օրերուն մտահոգ, անքուն, անտուն, անապահով աշակերտները: Վերադարձած էին պատերազմին ապրած օրերս` վախ, անորոշութիւն, սիրելիներէ բաժանում… ցաւալի, անմոռանալի, անբուժելի յիշատակներ…
Քանատա, 2024
