– Պա՛պ, լսեցի՞ր: Պայթո՞ւմ էր, թէ ժիտար:
Առաջին օրերուն կ՛ըսէինք, որ հրավառութեան ձայն էր, երբեմն ալ` ինքնաշարժի անիւի պայթիւնի ձայն… Բայց արդէն 5 տարեկան տղաս այլեւս գիտէ, թէ «զարկաւ»-ը ի՛նչ կը նշանակէ: Դժբախտաբար հազարաւոր անմեղ երեխաներ ամէն օր այս մթնոլորտին մէջ կը մեծնան` բնականոն ապրելակերպէ ու պայմաններէ հեռու, միջավայրէն մասամբ անջատուած եւ մանուկներու շարք մը իրաւունքներէ զրկուած:
– Չէ՜, չեմ երթար առանձին: Կը վախնամ:
Այսօր որո՞ւ զաւակը սարսափի մէջ չէ եւ պատերազմին յառաջացուցած ճնշուածութիւնը չ՛ապրիր: Ո՞ր երեխան սենեակէ սենեակ երթալու համար չ՛ուզեր ընկերակցող: Տակաւին, այս տագնապալի օրերուն ո՞ր երեխան մութէն չի վախնար:
– Ե՞րբ այս ձայները պիտի կենան, որպէսզի քնանանք:
Ուշ գիշեր է, ժամը 1:30 է, եւ տասը տարեկան աղջիկս առջեւս քարացած` կանգնած է, չի կրնար քնանալ եւ կ՛ուզէ գիտնալ, թէ անկոչ անօդաչու սարքերը ե՞րբ պիտի հեռանան, կորսուին, անհետանան, հրթիռներուն ձայները ե՞րբ պիտի դադրին:
– Աս պզտիկները ինչո՞ւ փողոցներն են, տուն չունի՞ն, վաղը ձմրան ինչպէ՞ս պիտի դիմանան, չե՞ն մսիր…
Այս բոլորէն անդին` ի՞նչ կարելի է գրել ա՛յն երեխաներուն մասին, որոնք տնազուրկ են, վերմակ չունին, ծնողք կորսնցուցած են, խաղալիքները փճացած են, հրթիռներու տակ են, մինչ շատեր ալ դժբախտաբար անշնչացած են` զոհ երթալով անմարդկային ոճիրներու:
Ո՞ւր են` մանուկներու իրաւունքներու պահապանները, Միացեալ ազգերու կազմակերպութիւնը, միջազգային ընտանիքը, արդարութեան ու խաղաղութեան ջատագովները: Երեխաներուն փոխարէն` բոլոր «փրկարար»-ները քնացած են, խո՜ր քունի մէջ են, աչքերնին փակած են:
Դժբախտաբար պատերազմներուն մեծերը կը խաղան ու փոքրերը զոհ կ՛երթան, եւ այդ փոքրերուն մէջ երեխաները հոգեպէս ամէնէն շատ կ՛ազդուին, կը ցաւին եւ կը զրկուին իրենց նուազագոյն իրաւունքներէն ու մանկութեան ամենապարզ վայելքներէն:
11 Հոկտեմբեր 2024