ՅԱԿՈԲ ԲԱԳՐԱՏՈՒՆԻ
Պատանեկան միութիւններու հիմնադրութեան փուլին պէտք է նկատի ունենալ Լիբանանի իրավիճակը` գաղթականութիւն, որբեր, թշուառութիւն, առաջին քայլերը առած կրթական դժուարութիւններ… Այդ օրերուն ու պայմաններուն մէջ մարտ 1923-ին խումբ մը երիտասարդներ մտածեցին եւ հիմնեցին Լիբանանի պատանեկան միութիւնները:
100 տարի ետք կրնանք հաստատել, որ եթէ գոյութիւն չունենար պատանեկան միութիւն հիմնելու գաղափարը, այսօր որքան հսկայական բաց մը ստեղծուած պիտի ըլլար ոչ միայն Լիբանանի հայութեան, այլ համայն հայութեան կեանքին մէջ:
Հազարաւոր պատանիներ պատանեկան միութիւններէն անցած են անցնող 100 տարիներու ընթացքին: Տղաք եւ աղջիկներ անցած են այս կառոյցէն եւ զանազան մակարդակներու վրայ ստանձնած են պատասխանատու դիրքեր-պաշտօններ` ուսուցիչ, խմբագիր, գործավար, միութենական, կուսակցական ու քաղաքական պատասխանատուութիւններ… Եւ հիմա լաւապէս կը հասկնանք, թէ որքա՛ն մեծ բարիք եղած են այս պատանեկան միութիւնները մեր ժողովուրդին համար:
Այո՛, պատանեկան միութիւնները, մեր ընտանիքներուն եւ կրթական հիմնարկներուն կողքին, վերածուած են այն միջավայրին, ուր ջամբուած են` հայրենի դաստիարակութիւն, հայրենիքի հանդէպ սէր, եկեղեցւոյ հանդէպ հաւատք, մեր քաղաքակրթական, մշակութային, ընկերային ու ընտանեկան արժէքներուն հանդէպ պաշտամունք:
Պատանեկան միութիւնները եղած են եւ տակաւին կը մնան ա՛յն հիմքը, ուր, հայ դպրոցներու եւ եկեղեցիներու կողքին, կարելի եղաւ հայ մարդը կերտել, զօրացնել, ամրացնել եւ առաջնորդել դէպի մեր ժողովուրդի ծառայութեան աշխատանքին:
Ճիշդ է, որ միութիւնները դաշնակցական պատանիներ կը կազմաւորեն, սակայն բոլորին առաքելութիւնն է Դաշնակցութեան ճամբով ծառայել հայութեան եւ Հայաստանին: Պատանիներ, որոնք վաղը պիտի դառնան դաշնակցական մարդ-ընկեր, եւ տարբեր ձեւերով` ժողովական մասնակցութենէն մինչեւ ազգային կեանքի մասնակցութիւն եւ նոյնիսկ գերագոյն զոհողութիւն, պիտի նուիրուին հայրենիքի եւ Հայ դատի աշխատանքներուն:
Հայ ժողովուրդի տագնապալի այս փուլին հսկայական հարստութիւն են պատանեկան միութիւնները: Մենք պէտք է փառք տանք եւ շնորհակալ ըլլանք հիմնադիր սերունդին ու բոլոր անոնց, որոնք տասնամեակներու ընթացքին շարունակեցին աշխատիլ, ամրացնել ու տարածել միութիւններու ցանցը եւ հասցնել մեր այսօրուան իրականութեան:
