Aztag Daily - Ազդակ Օրաթերթ (Armenian Daily Newspaper based in Lebanon)
No Result
View All Result
  • Խմբագրական
  • Հայկական
  • Լիբանանեան
  • Միջազգային
  • Յօդուածներ
    • Անդրադարձ
    • Գաղութային
    • Հարցազրոյց
    • Հայրենի Կեանք
    • Գաղութէ Գաղութ
    • Զաւարեանական
    • Գիտութիւն
    • Ազդակ Գաղափարաբանական
    • Պատմական
    • Առողջապահական – Բժշկագիտական
    • Արուեստ – Մշակոյթ
    • Գրական
    • ԼԵՄ-ի ԷՋ
    • Մշակութային եւ Այլազան
  • Գաղութային
  • Մարզական
  • Այլազան
    • «Ազդակ»ի ֆոնտ
    • 50 Տարի Առաջ
    • Ի՞նչ Կ՛ըսեն Աստղերը
    • Յայտարարութիւններ
    • Կնոջական
    • Մանկապատանեկան
  • Խմբագրական
  • Հայկական
  • Լիբանանեան
  • Միջազգային
  • Յօդուածներ
    • Անդրադարձ
    • Գաղութային
    • Հարցազրոյց
    • Հայրենի Կեանք
    • Գաղութէ Գաղութ
    • Զաւարեանական
    • Գիտութիւն
    • Ազդակ Գաղափարաբանական
    • Պատմական
    • Առողջապահական – Բժշկագիտական
    • Արուեստ – Մշակոյթ
    • Գրական
    • ԼԵՄ-ի ԷՋ
    • Մշակութային եւ Այլազան
  • Գաղութային
  • Մարզական
  • Այլազան
    • «Ազդակ»ի ֆոնտ
    • 50 Տարի Առաջ
    • Ի՞նչ Կ՛ըսեն Աստղերը
    • Յայտարարութիւններ
    • Կնոջական
    • Մանկապատանեկան
No Result
View All Result
Aztag Daily - Ազդակ Օրաթերթ
No Result
View All Result

Մեծարենցեան Երեկոներ – Այնճար. Բարսեղ Կանաչեան

Օգոստոս 3, 2022
| Անդրադարձ
0
Share on FacebookShare on Twitter

Զ.Գ.Ղ.

Այնճար հայաւանին մէջ կիրակի, 26 յունիս 2022-ի երեկոյեան տեղի ունեցաւ «Մեծարենցեան երեկոներ»-ու մշակութային ձեռնարկը` նուիրուած մեծ երգահան եւ երգչախումբի ղեկավար Բարսեղ Կանաչեանին:

Նախքան ձեռնարկը` օրուան հանդիսավար Զաւէն Ղարիպեան ներկաներէն խնդրեց մէկ վայրկեան յոտնկայս յարգել յիշատակը Մովսէս Այնթապլեանի, որ քառասուն օրեր առաջ մահացած էր: «Ան Այնճարի Գալուստ Կիւլպէնկեան-Յառաջ վարժարանի նախկին տնօրէն եւ Մեծարենցեան երեկոներու ձեռնարկներու հիմնադիր եւ քաջալերողը եղած էր», նշեց ան:

Ապա հանդիսավարը ներկայացուց Բարսեղ Կանաչեանի կենսագրութեան հիմնական գիծերը` նշելով, որ ան ծնած է 1885-ին, Պալգանեան թերակղզի Ռոտոսթօ քաղաքը, այժմ թրքական հողամաս` Թէքիրտաղ անունով:

Բարսեղ Կանաչեանի ընտանիքը կը փոխադրուի Պոլիս` Կէտիկ Փաշա, երբ ան երեք տարեկան էր: Ան կը յաճախէ դպրոց, անոր հայրը կօշկակար էր: 1890 թուականին հայերուն դէմ հալածանք կը սկսի թուրք պետութեան կողմէ: Կանաչեանին ընտանիքը անապահով զգալով` կը գաղթէ Պուլկարիա, սկիզբը Սիլվի քաղաք, ապա` այդ օրերու մայրաքաղաք Վառնա: Բարսեղ Կանաչեան կանուխէն հակում եւ հետաքրքրութիւն ցուցաբերած է երաժշտութեան նկատմամբ, տակաւին եօթը տարեկան` տախտակի կտորի մը վրայ թելեր կը գամէ ու եղանակ կը յօրինէ: Ան ուսումը աւարտելէ ետք վանեցի վաճառականի մը մօտ կ՛աշխատի որպէս գրագիր :

Հակառակ նիւթական նեղ պայմաններուն, հայրը տեսնելով իր զաւակին հակումը երաժշտութեան նկատմամբ` ջութակ մը կը նուիրէ անոր: Կանաչեանի երաժշտութեան առաջին ուսուցիչը կ՛ըլլայ Նաթան Պէյ Ամիրխանեան, որ աւարտած էր Պերլինի արքայական երաժշտանոցը: Կանաչեան մաս կը կազմէ Ամիրխանեանի երգչախումբին:

Շրջան մը վերջ Բարսեղ Կանաչեանի ընտանիքը կը գաղթէ Ռումանիա: Հոն Կանաչեան կը հետեւի երաժշտութական ուսումի, նոյն ատեն դաս կու տայ աշակերտներու:

1905- թուականին շրջանին մէջ քաղաքական տակնուվրայութիւն կը տիրէ, Կանաչեանի ընտանիքը կը տեղափոխուի տեղէ տեղ: Անոնք կը վերադառնան Պուլկարիա. իսկ 1908-ին` Պոլիս, ուր տեղի կ՛ունենար օսմանեան պետութեան նոր սահմանադրութեան հռչակումը: Հոն կը հանդիպի Կոմիտաս վարդապետին ու կը դառնայ անոր աշակերտը: 1915` Համաշխարհային Ա. պատերազմ, հայկական ջարդ, ցեղասպանութիւն: Բարսեղ Կանաչեան` թրքական բանակի զինուոր եւ հիւանդանոցի մէջ հիւանդապահ: 1918 դաշնակից յաղթական բանակները կը մտնեն Պաղեստին, Սուրիա, Հալէպ: Կանաչեան Հալէպ է եւ կը կազմակերպէ համերգներ` ի զարմանս Դաշնակից բանակի սպաներուն: Հայ ժողովուրդը մոխիրներէն յարութիւն կ՛առնէ:

1914. Կոմիտասեան սաները, վերի շարք` Վաղարշակ Սրուանձտեանց եւ Բարսեղ Կանաչեան, Բ. շարք` Վարդան Սարգիսեան, Կոմիտաս Վրդ. Ա. Ապաճեան, նստած` Հայկ Սեմէրճեան եւ Միհրան Թումաճեան:

Յաջորդ տարիներուն Կանաչեան կը շրջի զանազան երկիրներ` Եգիպտոս, Կիպրոս, Պոլիս, Եւրոպա:

1926-ին Կիպրոսի մէջ ան ՀԲԸՄ-ի Մելգոնեան կրթական հաստատութեան երաժշտութեան ուսուցիչ է եօթը տարիներ, նոյն ատեն կը կազմակերպէ համերգներ:

Բարսեղ Կանաչեան կ՛ամուսնանայ երկու անգամ, առաջինը 1924-ին` Քնարիկ Տէր Սարգիսեանին հետ, որմէ կ՛ունենայ երկու դուստրեր` Սեդան եւ Այտան: Քնարիկը հիւանդութեան պատճառով կը մահանայ: Կանաչեան երկրորդ անգամ կ՛ամուսնանայ այս անգամ Քրիսթինէ Գալֆայեանին հետ 1931-ին, կ՛ունենայ մէկ դուստր` Ռիթան:

1933-ին Բարսեղ Կանաչեան կը հաստատուի իր վերջնական կայանը` Լիբանան, Պէյրութ: Կը հիմնուի Համազգայինի «Գուսան» երգչախումբը` ղեկավարութեամբ Բարսեղ Կանաչեանի: Համերգներ կը կազմակերպուին Պէյրութ, Թրիփոլի, Զահլէ, Դամասկոս, Հալէպ: Կը կազմուի «Գուսան» երգչախումբի միութիւն` Համազգայինի նախաձեռնութեամբ, թեթեւցնելու համար Կանաչեանի նիւթական եւ բարոյական ծանրաբեռնութիւնը: Ան կը մահանայ 1967-ին եւ կը թաղուի Պէյրութ Ֆըրն Շըպէք ազգային գերեզմանատունը:

Ապա հանդիսավարը խօսքը կը փոխանցէ օրուան բանախօս երաժիշտ Զաքար Քէշիշեանին, որուն չորրորդ դասախօսութիւնն էր «Մեծարենցեան երեկոներ»-ու` Կոմիտասէն, Ջիւանիէն ու Արամ Խաչատուրեանէն ետք:

Զաքար Քէշիշեան իր խօսքին սկիզբը ըսաւ, որ Բ. Կանաչեան մեծ երգահան եւ խմբավար մըն էր, ունէր 70-է աւելի յօրինումներ եւ դաշնաւորումներ: Բարսեղ Կանաչեանի ստեղծագործական դերը մեծ եղաւ երաժշտութեան ճիւղին մէջ. նշանաւոր էին անոր 7 ռոմանսները եւ 19 մանկապատանեկան երգերը` խմբերգի վերածուած: Ան Լեւոն Շանթի «Հին աստուածներ» թատրերգութիւնը օփերայի վերածեց, ինչպէս նաեւ ս. պատարագի երաժշտութեան հիման վրայ հոգեպարար օրաթորիա յօրինեց: Զ. Քէշիշեան դիտել տուաւ, որ «Նանօր» երկարաշունչ խմբերգը սքանչելի ստեղծագործութիւն մըն էր, որով ան կը վերականգնէր հայոց պատմութիւնը: Ուխտագնացութիւն Մշոյ Սուլթան Սուրբ Կարապետ վանք, սկիզբը աղօթքներ, ապա` գինէխնդութիւն: Ներկաները ձայներիզի վրայ ունկնդրեցին «Նանօր» խմբերգի կատարումը` Փարիզի «Կոմիտաս» երգչախումբի եւ նուագախումբի մեկնաբանութեամբ, ղեկավարութեամբ խմբավար  Կարպիս Աբրիկեանի: Ներկաները նաեւ ունկնդրեցին «Տալիլօ» երգը` նոյն խումբին կատարմամբ:

Կանաչեանի ստեղծագործական եւ համերգներու ժամանակաշրջանը կը բաժնուի երկուքի` նախակոմիտասեան եւ յետկոմիտասեան: Անոր յօրինած երգերը` «Օրօր», «Պիճնկօ», «Ասում են  ուռին» մանկապատանեկան երգերը եւ միւսները, երկար ժամանակ պիտի գոյատեւեն արեւմտահայութեան երկնակամարին վրայ` որպէս հայ երգի ստեղծագործական անգնահատելի ժառանգ:

Ատանայի մէջ բանաստեղծ Գէորգ Կառավարենցի բառերով եւ Բ. Կանաչեանի երաժշտութեամբ յօրինուեցաւ «Յառա՛ջ, նահատակ ցեղի անմահներ» երգը:

Զաքար Քէշիշեան իր խօսքի աւարտին ներկաներուն ծանօթացուց Հայկազեան համալսարանի Սփիւռքագիտական հետազօտական կեդրոնի տնօրէն դոկտ. Անդրանիկ Տագէսեանի 670 էջնոց գնահատելի գիրքը` նուիրուած Բարսեղ Կանաչեանին, որ կը կրէ հետեւեալ խորագիրը` «ԲԱՐՍԵՂ ԿԱՆԱՉԵԱՆ 1885-1967- ԿԵԱՆՔԻ ՄԸ ԵՐԱԺՇՏԱՑՈՒՄԸ»:

 

 

Նախորդը

Մեր Ընթերցողները Կը Գրեն. Ծրար Մը Հաց` Օրուան Մեղքս

Յաջորդը

Լիբանանահայ Երիտասարդական Եւ Ուսանողական Միութեանց Երիտասարդները Զրոյց Ունեցան Վեհափառ Հայրապետին Հետ

RelatedPosts

Սթափելու Ժամանակը
Անդրադարձ

Աւարտական Վտանգաւոր Ջղաձգումներ

Յուլիս 9, 2025
Կազմակերպութեամբ ՀՅԴ Լիբանանի Կեդրոնական Կոմիտէի.  Ընդունելութիւն` Քաղաքապետական Եւ Թաղապետական Ընտրութիւններուն Ապահովուած Արդիւնքներուն Առիթով
Անդրադարձ

Մեր Համայնքի Քաղաքական Գործօնի Հանգամանքը Առաջին Հերթին Հիմնուած Է Մեր Հաւաքական Քուէի Ուժին Վրայ*

Յուլիս 9, 2025
Կազմակերպութեամբ ՀՅԴ Լիբանանի Կեդրոնական Կոմիտէի.  Ընդունելութիւն` Քաղաքապետական Եւ Թաղապետական Ընտրութիւններուն Ապահովուած Արդիւնքներուն Առիթով
Անդրադարձ

Պաշտօնները Կու Գան ու Կ՛երթան, Մեր Ժողովուրդին Բարօրութիւնը, Բարգաւաճումը Եւ Հզօրացումը Էականն Են ու Մնայուն*

Յուլիս 9, 2025
  • Home
  • About Us
  • Donate
  • Links
  • Contact Us
Powered by Alienative.net

© 2022 Aztag Daily - Ազդակ Օրաթերթ (Armenian Daily Newspaper based in Lebanon). All rights reserved.

Welcome Back!

Login to your account below

Forgotten Password?

Retrieve your password

Please enter your username or email address to reset your password.

Log In
No Result
View All Result
  • Խմբագրական
  • Հայկական
  • Լիբանանեան
  • Միջազգային
  • Յօդուածներ
    • Անդրադարձ
    • Գաղութային
    • Հարցազրոյց
    • Հայրենի Կեանք
    • Գաղութէ Գաղութ
    • Զաւարեանական
    • Գիտութիւն
    • Ազդակ Գաղափարաբանական
    • Պատմական
    • Առողջապահական – Բժշկագիտական
    • Արուեստ – Մշակոյթ
    • Գրական
    • ԼԵՄ-ի ԷՋ
    • Մշակութային եւ Այլազան
  • Գաղութային
  • Մարզական
  • Այլազան
    • «Ազդակ»ի ֆոնտ
    • 50 Տարի Առաջ
    • Ի՞նչ Կ՛ըսեն Աստղերը
    • Յայտարարութիւններ
    • Կնոջական
    • Մանկապատանեկան

© 2022 Aztag Daily - Ազդակ Օրաթերթ (Armenian Daily Newspaper based in Lebanon). All rights reserved.

Are you sure want to unlock this post?
Unlock left : 0
Are you sure want to cancel subscription?