Լիբանանի մէջ արձանագրուող հացի տագնապը անպայման կապ չունի միջազգային մակարդակով հացահատիկի պարենաւորման ճգնաժամին հետ, որ սերտօրէն կապուած է եւ անմիջական հետեւանքն է Ուքրանիոյ պատերազմին:
Այստեղ տագնապները համընդհանուր են: Սնունդ, դեղորայք, վառելանիւթ, հիւանդանոցային ծառայութիւն, պետական գրասենեակներու անդամալուծում:
Պետական պիւտճէի պարպումը կամ պետական սնանկացումը քայլ առ քայլ կը ջնջէ կենսական նիւթերուն նկատմամբ պետութեան որոշած աջակցող գումարային յատկացումները:
Դեղորայքէն վառելանիւթ եւ կենսանիւթերէն արդէն վերջին եզրագիծին հասած հանապազօրեայ հացին նկատմամբ շուտով կը վերանայ պետութեան տրամադրելիք քաղաքացիին զօրակցական յատկացումը:
Պետութիւնը ուրեմն ոչինչ ունի տալիք իր քաղաքացիին` կենսական առումով նուազագոյն զամբիւղը ապահովելու համար:
Հացին յատկացումի ջնջումը կը բանայ ընկերային, քաղաքական, գաղափարախօսական կամ ընդհանրապէս մարդկային ուղղութիւններով լրջագոյն խնդիրներու մեծ դուռ, ուրկէ մուտքը հանդարտ երեւոյթներով կը դիտարկուի, եւ որմէ ելքը սակայն անկանխատեսելի հետեւանքներ կրնայ նախանշել:
Երբ պետութիւնը իր քաղաքացիին հացը նոյնիսկ չի կրնար ապահովել, կը ստեղծուի, աւելի ճիշդ կը խորանայ պետութիւն-հասարակութիւն խրամատը:
Այս խրամատին խորացումը պատահական գործընթացի արդիւնք չէ: Փուլ առ փուլ կ՛ընթանայ` կազմաքանդելով պետութիւնը իր բոլոր մարզերով:
Այս գործընթացին ճարտարապետները կ՛արգելակեն նաեւ միջազգային օժանդակութիւնները: Այլապէս, աղքատութեան խոր ճգնաժամ ապրող, սնունդի կարիքները չկարենալ բաւարարող երկիրներուն համար միջազգային կառոյցներ ունին համապատասխան ծրագիրներ, սնունդ եւ բժշկական օգնութիւն հասցնելու համակարգեր:
Օժանդակութիւններ ոչ կառավարական տեսքով եւ պայմանով, որոնք կը շրջանցեն կառավարութիւնը եւ ուղղակի կը հասնին քաղաքացիին: Նպատակը այս բոլորին համատարած համոզում ձեւաւորելն է, որ գործող համակարգը մերժուած է միջազգային ընտանիքին կողմէ, վարկազրկուած է, հեղինակազրկուած եւ ուրեմն անատակ` իր քաղաքացիներուն կարիքներուն հասնելու:
Ծրագիրը հեռահար է: Չի բաւարարուիր համակարգափոխութեան ջատագովներու սակաւաթիւ խումբ մը խորհրդարան հասցնելով: Անոնք բնականաբար նման իրավիճակներու մէջ պիտի փորձեն շատ աւելի բարձր ձայնով խօսիլ համակարգի արմատական փոփոխութեան մասին:
Քաղաքացիին հացի ապահովման աշխատանքին նուազագոյն հարուած պէտք է քաղաքացիական բողոքի գործողութիւններու յանգէր. ընդ որում` զանգուածային: Այդպէս չեղաւ սակայն, ինչպէս չեղաւ բժշկական պետական աջակցութեան չէզոքացումի, վառելանիւթի մագլցողական սղաճի, աշխատավարձերու փոշիացման եւ աշխատաւորներու իրաւունքներու կորուստի պարագաներուն:
Լիբանանեան իրականութեան փորձառութիւնը կը յուշէ, որ հացի տագնապի դիմագրաւման իւրայատուկ մեքենականութիւններ պիտի աշխատին: Չի բացառուիր, որ գումարային բաշխումի եղանակով թէ ուղղակի հաց բաժնելով զանգուածային օժանդակութիւնները վերստին թափ հաւաքեն: Պայմանով որ կառավարական համապատասխան գերատեսչութիւններ շրջանցուին: Կարեւորը այն է, որ ժողովուրդը համոզուի, թէ պետութեան չըրածը, այլ կազմակերպութիւններ, միջազգային հիմնադրամներ կը կատարեն: Եւ հաւանաբար այդ կենսափորձը ապրած ըլլալու համոզումն է, որ քաղաքացին չի մղեր զանգուածաբար բողոքելու հացին, ապրուստին, վերապրելուն սպառնացող այս իրավիճակին դիմաց:
Քաղաքական միտքը կը յուշէ, որ ժամանակի ընթացքին քայլ առ քայլ աշխատաւորական համադաշնակցութեան, սենտիքայական շարժումներու անգործութեան մատնուիլը եւ իբրեւ կառոյց հնամաշ ու ժամանակավրէպ նկատուիլը ծրագրուած գործընթացի մը արդիւնքն են:
Այսօր, անոնք եթէ ոչ լուռ են, վստահաբար անազդեցիկ են քաղաքացիին հանապազօրեայ հացի ապահովման վտանգին դիմաց:
Լիբանանին կը սպասէ ճնշամիջոցային նոր փուլ: Հացը վերջին կենսանիւթն էր, որ կը զրկուի պետական օժանդակութենէն: Հացը պիտի ունենայ նոր սակագին, եւ լիբանանցին պիտի շարունակէ իր կեանքը թիւրըմբռնելով, որ միայն իր պետական համակարգին պատճառով է, որ երկիրը կ՛անցնի ճգնաժամէ ճգնաժամ:
