Մահուան Քառասունքին Առիթով. Համեստութեան Իշխան, Իշխան Մուրատեան
Յ. ԲԱԳՐԱՏՈՒՆԻ
Իր մահէն 15 օր առաջ առաւօտեան սուրճի հիւրս էր Իշխան Մուրատեանը: Աւելի քան մէկ ժամ զրուցեցինք Լիբանանի հայութիւնը յուզող հարցերուն մասին: Խօսեցանք անցեալէն, իր հօր մասին, մանկութեան յիշատակներուն մասին: Ու երբ պիտի մեկնէր, գրասեղանիս վրայ պահարան մը սահեցնելով` ըսաւ. «Մինչեւ հոս հասնիմ, քանի մը ընտանիքի այցելեցի, այս ալ` ձեր գրասենեակին ճամբով, նայէ` ի՛նչ կ՛ընես: Կարիքները մեծ են: Գալ ամիս դարձեալ կը հանդիպիմ: Չեմ ուզեր յայտարարուի»:
Եւ գնաց Իշխանը, ու երկու շաբաթ ետք ան մեկնեցաւ այս աշխարհէն անակնկալ կերպով, անաղմուկ:
Մեկնեցաւ անաղմուկ, լռութեամբ, ինքզինքին եւ աշխարհին հետ հաշտ: Մեկնեցաւ անաղմուկ, այնպէս, ինչպէս իր ամբողջ կեանքը ապրեցաւ անաղմուկ:
Իշխան մարդ էր Իշխան Մուրատեանը:
80-ական թուականներուն մուտք գործեց մեր ազգային կեանքին մէջ: Զինք յաճախ կը տեսնէինք այդ օրերուն ՀՅԴ Լիբանանի Կեդրոնական կոմիտէի ներկայացուցիչ հանգուցեալ ընկ. Երուանդ Մոնոֆարեանին գրասենեակը, համակիր այլ բարեկամներու հետ: Խօսակցութեան նիւթը ընդհանրապէս պատերազմի օրերու տագնապն էր եւ մեր ժողովուրդին տառապանքը: Մտածումներ կ՛արտայայտուէին, իսկ Իշխանը, իր լռութեամբ ծանօթ, ինք մտածումները կ՛ամբարէր եւ ժամանակ մը ետք, արդէն ծրագիրը մտքին մէջ, գործնականացումի կը սկսէր:
Մեծ է Իշխան Մուրատեանի ներուժը Պուրճ Համուտի վերականգնման եւ շինարարական ճիգին մէջ, յատկապէս` զայն հայկական եւ հայաբնակ պահելու իմաստով: Իբրեւ կապալառու եւ մասնագէտ` ան բազում նախաձեռնութեանց դիմած է Պուրճ Համուտի եւ այլ հայաբնակ շրջաններու մէջ, միշտ նախապատուութիւնը տալով հայ ընտանիքին, հայ երիտասարդին կամ առեւտրականին:
Իսկ ազգային թէ կուսակցական մեր կեդրոնները չեն կրնար մոռնալ Իշխանին ներդրումը: Չկայ կառոյց, «Շաղզոյեան» կեդրոնէն սկսեալ, ուր Իշխան Մուրատեան իր քրտինքը չէ թափած, քար մը չէ աւելցուցած կամ բծախնդիր կերպով չէ հետեւած անոր կառուցման` նուազագոյնի իջեցնելով նախատեսուած ծախսերը: Աւելորդ է ըսել, որ Իշխանին չէիր կրնար հարց տալ` «Պարտքս ինչ է»: Գրեթէ ամօթխած, իր հայու եւ հաւատացեալ քրիստոնեայի համոզումով կը պատասխանէր. «Ես առնելիք չունիմ, ես պարտական եմ հայութեան եւ Աստուծոյ»:
Նոյն վերաբերումը ունէր ան Ազգային առաջնորդարանի աշխատանքներուն մէջ: Իբրեւ անդամ Ազգային իշխանութեանց մարմիններուն եւ յանձնախումբերուն` Իշխան Մուրատեան ոչ միայն գործօն մասնակցութիւն բերաւ, այլ նաեւ թէ՛ նիւթական եւ թէ՛ բարոյական զոհողութիւններով առաւելագոյնը տուաւ:
Բարերար էր Իշխան Մուրատեան, բառին վաւերական եւ արժէքային իմաստով: Թերթերու մէջ շատ քիչ կը հանդիպինք իր անունով կատարած նուիրատուութիւններու: Բայց, երբ տեսնենք «Ազգային մը», «Մի ոմն» կամ «Բարեկամ մը», եւ` յարաբերաբար մեծագումար նուիրատուութիւնը, վստահ եղէք, որ ան Իշխանին նուէրն է:
Փառք, պատիւ, առաջին կարգի աթոռ կամ գովաբանութիւն խորշելի երեւոյթներ էին իրեն համար: Եւ Իշխան այս բաներուն մարդը չէր: Իրեն համար գործն էր կարեւորը, եւ գործը արդէն կը խօսէր:
«Քորոնա»-ի ամէնէն վատ օրերուն հետեւեալ մէսէյճը յղած էր ինծի 25 մարտ 2020-ին.
«… Առաքելութեան ես ալ կ՛ուզեմ մասնակցիլ, վաղը հաճիս մէկը ղրկէ, ես տունն եմ: Վարձքդ կատա՛ր, սիրելի ընկ. Յակոբ: Յ. Գ. հաճիս անունս թող չյիշուի»: Ես անձամբ գացի եւ շէնքի մուտքին ստացայ նուիրատուութիւնը, որուն գումարը այդ օրերուն մեծապէս նպաստեց, որ կուսակցութիւնը կարենայ օժանդակել մեր հայրենակիցներուն` դիմադրելու համավարակին:
Իսկ 22 հոկտեմբեր 2020-ին կը գրէր. «Սիրելի՛ ընկերս, եթէ մարդիկ չուզեն տեսնել կատարուած աշխատանքը, Աստուած այնքան մեծ է, որ ամէն բան կը տեսնէ եւ կ՛օրհնէ»:
Այո՛, սիրելի՛ Իշխան, Աստուած քեզ այսօր վստահաբար շահեցաւ, ուր կ՛օրհնէ քեզ նմանները:
Վա՛րձքդ կատար:
Յիշատակդ միշտ վառ պիտի մնայ, եւ մենք քեզ ու քու օրինակդ երբեք չենք կրնար մոռնալ:
Յ. Գ. Կը ներես, սիրելի՛ Իշխան, քու կամքիդ հակառակ, համեստութիւնդ վիրաւորեցի` անձնական օրինակներ տալով: Բայց գիտեմ միաժամանակ, որ կը հասկնաս: