«Միաստուածեան կրօններու երկխօսութեան հարթակը կրնայ նպաստել Միջին Արեւելքի մէջ խաղաղութեան հաստատման», ըսաւ Արամ Ա. վեհափառ հայրապետը Քսաններու խմբակի (G20) միջազգային ֆորումին:
Այս էր հիմնական կէտը Արամ Ա. վեհափառ հայրապետին` G20-ի պետական ղեկավարներու հանդիպումը կանխող միջազգային ֆորումին ուղղած իր պատգամին: Ընդհանրապէս G20 հանդիպումէն առաջ միջազգային ֆորում կը կազմակերպուի նոյն օրակարգի հարցերուն շուրջ` մասնակցութեամբ քաղաքական, դիւանագիտական, ակադեմական, տնտեսական, կրօնական եւ այլ մարզերու բարձրաստիճան պատասխանատուներուն:
Իտալիոյ մէջ, 10-14 սեպտեմբերին տեղի ունեցած ֆորումին, որուն մասնակցեցան աշխարհի զանազան շրջաններէն աւելի քան 300 ներկայացուցիչներ, վեհափառ հայրապետը հրաւիրուած էր իբրեւ գլխաւոր դասախօս` «Կրօնի դերը արաբական աշխարհի մէջ տագնապներու լուծման գծով» նիւթին շուրջ: Նկատի ունենալով Լիբանանի մէջ տիրող ընկերային-տնտեսական տագնապը եւ Լիբանանի հայ համայնքին օժանդակութեան հրամայականը` վեհափառ հայրապետը չկարողացաւ անձնապէս մասնակցիլ յիշեալ ֆորումին: Սակայն, ընդառաջելով կազմակերպիչ յանձնախումբի փափաքին, վեհափառ հայրապետը իր խօսքը առցանց ուղղեց ֆորումին:
Վեհափառ հայրապետը իր դասախօսութեան սկսաւ յիշեցնելով, որ «ներկայ աշխարհը կը դիմագրաւէ ահաւոր բեւեռացումներ, լարուածութիւններ եւ բազմազան տագնապներ: Հետեւաբար, ան կարիքը ունի փոխադարձ հասկացողութեան, երկխօսութեան ու գործակցութեան` ամրագրուած բարոյական արժէքներու եւ մարդկային իրաւանց վրայ»: Այս ուղղութեամբ, շեշտելով կրօնի դերը, վեհափառ հայրապետը անդրադարձաւ արաբական աշխարհին մէջ միաստուածեան կրօններու հաւաքական պատասխանատուութեան: Ան ըսաւ, թէ «միաստուածեան երեք կրօնները` հրէութիւնը, քրիստոնէութիւնը եւ իսլամութիւնը գործակցաբար առանցքային դեր կրնան կատարել` նկատի ունենալով առաջին` անոնց ունեցած հասարակաց արմատները` աւանդութիւններն ու արժէքները, երկրորդ` անոնց տիրական ներկայութիւնը իրենց համայնքներու կեանքի բոլոր մարզերուն մէջ, եւ երրորդ` անոնց գոյակցութեան երկար պատմութիւնը, որ յաճախ յատկանշուած է լարուածութեամբ եւ տագնապներով»: Ապա, վեհափառ հայրապետը յիշեցուց, որ «Միջին Արեւելքէն գալով եւ քաջածանօթ ըլլալով անոր անցեալի ու ներկայի պատմութեան, ոմանց համար, թերեւս, միաստուածեան կրօններուն միջեւ գործակցութիւնը կրնայ իրապաշտ առաջարկ մը չթուիլ` շրջանին մէջ շարունակուող տագնապներու լոյսին տակ»: Սակայն, վեհափառ հայրապետը շեշտեց, թէ «երեք կրօնները կրնան հարթակ դառնալ շինիչ երկխօսութեան եւ ընդհանրական հարցերու շուրջ հաւաքական մօտեցումներու ձեւաւորման»:
Այս ծիրին մէջ վեհափառ հայրապետը հետեւեալ ընդգծումները կատարեց.
1) «Միաստուածեան երեք կրօններու ներկայացուցիչները տարբեր առիթներով ու տարբեր շրջագիծերու մէջ յաճախ հանդիպած են ու կը հանդիպին միջազգային մակարդակի վրայ: Հետեւաբար, ինչո՞ւ անոնք պիտի չկարենան հանդիպիլ շրջանին մէջ ապաքաղաքական օրակարգի մը շուրջ` դառնալով արդարութիւն սերմանող եւ փոխադարձ վստահութիւն ներշնչող կրօնական հարթակ մը:
2) Նման հանդիպումներ յիշեալ կրօններուն համար կրնան մեծապէս օգտակար դառնալ` վերահաստատելու իրենց հասարակաց արժէքները եւ զանոնք դարձնելու համահունչ ներկայ ժամանակներուն ու իրականութիւններուն: Նման քննարկումներ նաեւ կրնան օգտակար հանդիսանալ ծայրայեղութեան, անհանդուրժողութեան եւ ցեղապաշտութեան դէմ տարուող համաշխարհային պայքարին:
3) Ընկերութիւնները յուզող տագնապներու գծով, միաստուածեան կրօններու մօտեցումը պէտք է ըլլայ ոչ հակազդող, այլ` հասարակաց արժէքներու վրայ խարսխուած նոր մօտեցումներ առաջարկող: Անոնք զգուշ պէտք է ըլլան նոյնանալու քաղաքական ու գաղափարախօսական այնպիսի շարժումներու հետ, որոնք կրնան կրօնի ինքնութիւնը խաթարել ու վնասել անոր իւրայատուկ դերին:
4) Անփոփոխ պահելով հանդերձ իրենց ինքնութիւնը եւ ուսուցումները, միաստուածեան կրօնները անհրաժեշտ է, որ գործակցութեան կամուրջներ հաստատեն քաղաքացիական ընկերութեան մէջ գործող կառոյցներուն հետ` միասնաբար դիմագրաւելու ընկերութիւնը տագնապեցնող խնդիրը:
5) Կառավարութիւններու եւ ընդհանրապէս քաղաքական ղեկավարներու նկատմամբ ո՛րեւէ կրօն, ո՛րեւէ տեղ եւ ո՛րեւէ պայմաններու մէջ պէտք է ըլլայ խստապահանջ, բարոյական արժէքներէ մղուած` պահանջելով հաշուետուութիւն, թափանցիկութիւն եւ կառավարման արդար ձեւ»:
Եզրակացնելով իր խօսքը` վեհափառ հայրապետը շեշտեց, թէ միաստուածեան կրօնները կրնան մեծապէս նպաստել Միջին Արեւելքին մէջ` արդարութեան վրայ հիմնուած խաղաղութեան, ինչպէս նաեւ ազգերու, կրօններու ու մշակոյթներու միջեւ խաղաղ եւ ներդաշնակ գոյակցութեան հաստատման այնքան հրամայական անհրաժեշտութեան:
Վեհափառ հայրապետի խօսքին յաջորդեց վեց հոգիներէ բաղկացած քննարկումի նիստը:
