Արամ Ա. Կաթողիկոս Իբրեւ Գլխաւոր Դասախօս Մասնակցեցաւ G20 Պետական Ղեկավարներու Հանդիպումը Կանխող Միջազգային Ֆորումին

«Միաստուածեան կրօններու երկխօսութեան հարթակը կրնայ նպաստել Միջին Արեւելքի մէջ խաղաղութեան հաստատման», ըսաւ Արամ Ա. վեհափառ հայրապետը Քսաններու խմբակի (G20) միջազգային ֆորումին:

Այս էր հիմնական կէտը Արամ Ա. վեհափառ հայրապետին` G20-ի պետական ղեկավարներու հանդիպումը կանխող միջազգային ֆորումին ուղղած իր պատգամին: Ընդհանրապէս G20 հանդիպումէն առաջ միջազգային ֆորում կը կազմակերպուի նոյն օրակարգի հարցերուն շուրջ` մասնակցութեամբ քաղաքական, դիւանագիտական, ակադեմական, տնտեսական, կրօնական եւ այլ մարզերու բարձրաստիճան պատասխանատուներուն:

Իտալիոյ մէջ, 10-14 սեպտեմբերին տեղի ունեցած ֆորումին, որուն մասնակցեցան աշխարհի զանազան շրջաններէն աւելի քան 300 ներկայացուցիչներ, վեհափառ հայրապետը հրաւիրուած էր իբրեւ գլխաւոր դասախօս` «Կրօնի դերը արաբական աշխարհի մէջ տագնապներու լուծման գծով» նիւթին շուրջ: Նկատի ունենալով Լիբանանի մէջ տիրող ընկերային-տնտեսական տագնապը եւ Լիբանանի հայ համայնքին օժանդակութեան հրամայականը` վեհափառ հայրապետը չկարողացաւ անձնապէս մասնակցիլ յիշեալ ֆորումին: Սակայն, ընդառաջելով կազմակերպիչ յանձնախումբի փափաքին, վեհափառ հայրապետը իր խօսքը առցանց ուղղեց ֆորումին:

Վեհափառ հայրապետը իր դասախօսութեան սկսաւ յիշեցնելով, որ «ներկայ աշխարհը կը դիմագրաւէ ահաւոր բեւեռացումներ, լարուածութիւններ եւ բազմազան տագնապներ: Հետեւաբար, ան կարիքը ունի փոխադարձ հասկացողութեան, երկխօսութեան ու գործակցութեան` ամրագրուած բարոյական արժէքներու եւ մարդկային իրաւանց վրայ»: Այս ուղղութեամբ, շեշտելով կրօնի դերը, վեհափառ հայրապետը անդրադարձաւ արաբական աշխարհին մէջ միաստուածեան կրօններու հաւաքական պատասխանատուութեան: Ան ըսաւ, թէ «միաստուածեան երեք կրօնները` հրէութիւնը, քրիստոնէութիւնը եւ իսլամութիւնը գործակցաբար առանցքային դեր կրնան կատարել` նկատի ունենալով առաջին` անոնց ունեցած հասարակաց արմատները` աւանդութիւններն ու արժէքները, երկրորդ` անոնց տիրական ներկայութիւնը իրենց համայնքներու կեանքի բոլոր մարզերուն մէջ, եւ երրորդ` անոնց գոյակցութեան երկար պատմութիւնը, որ յաճախ յատկանշուած է լարուածութեամբ եւ տագնապներով»: Ապա, վեհափառ հայրապետը յիշեցուց, որ «Միջին Արեւելքէն գալով եւ քաջածանօթ ըլլալով անոր անցեալի ու ներկայի պատմութեան, ոմանց համար, թերեւս, միաստուածեան կրօններուն միջեւ գործակցութիւնը կրնայ իրապաշտ առաջարկ մը չթուիլ` շրջանին մէջ շարունակուող տագնապներու լոյսին տակ»: Սակայն, վեհափառ հայրապետը շեշտեց, թէ «երեք կրօնները կրնան հարթակ դառնալ շինիչ երկխօսութեան եւ ընդհանրական հարցերու շուրջ հաւաքական մօտեցումներու ձեւաւորման»:

Այս ծիրին մէջ վեհափառ հայրապետը հետեւեալ ընդգծումները կատարեց.

1) «Միաստուածեան երեք կրօններու ներկայացուցիչները տարբեր առիթներով ու տարբեր շրջագիծերու մէջ յաճախ հանդիպած են ու կը հանդիպին միջազգային մակարդակի վրայ: Հետեւաբար, ինչո՞ւ անոնք պիտի չկարենան հանդիպիլ շրջանին մէջ ապաքաղաքական օրակարգի մը շուրջ` դառնալով արդարութիւն սերմանող եւ փոխադարձ վստահութիւն ներշնչող կրօնական հարթակ մը:

2) Նման հանդիպումներ յիշեալ կրօններուն համար կրնան մեծապէս օգտակար դառնալ` վերահաստատելու իրենց հասարակաց արժէքները եւ զանոնք դարձնելու համահունչ ներկայ ժամանակներուն ու իրականութիւններուն: Նման քննարկումներ նաեւ կրնան օգտակար հանդիսանալ ծայրայեղութեան, անհանդուրժողութեան եւ ցեղապաշտութեան դէմ տարուող համաշխարհային պայքարին:

3) Ընկերութիւնները յուզող տագնապներու գծով, միաստուածեան կրօններու մօտեցումը պէտք է ըլլայ ոչ հակազդող, այլ` հասարակաց արժէքներու վրայ խարսխուած նոր մօտեցումներ առաջարկող: Անոնք զգուշ պէտք է ըլլան նոյնանալու քաղաքական ու գաղափարախօսական այնպիսի շարժումներու հետ, որոնք կրնան կրօնի ինքնութիւնը խաթարել ու վնասել անոր իւրայատուկ դերին:

4) Անփոփոխ պահելով հանդերձ իրենց ինքնութիւնը եւ ուսուցումները, միաստուածեան կրօնները անհրաժեշտ է, որ գործակցութեան կամուրջներ հաստատեն քաղաքացիական ընկերութեան մէջ գործող կառոյցներուն հետ` միասնաբար դիմագրաւելու ընկերութիւնը տագնապեցնող խնդիրը:

5) Կառավարութիւններու եւ ընդհանրապէս քաղաքական ղեկավարներու նկատմամբ ո՛րեւէ կրօն, ո՛րեւէ տեղ եւ ո՛րեւէ պայմաններու մէջ պէտք է ըլլայ խստապահանջ, բարոյական արժէքներէ մղուած` պահանջելով հաշուետուութիւն, թափանցիկութիւն եւ կառավարման արդար ձեւ»:

Եզրակացնելով իր խօսքը` վեհափառ հայրապետը շեշտեց, թէ միաստուածեան կրօնները կրնան մեծապէս նպաստել Միջին Արեւելքին մէջ` արդարութեան վրայ հիմնուած խաղաղութեան, ինչպէս նաեւ ազգերու, կրօններու ու մշակոյթներու միջեւ խաղաղ եւ ներդաշնակ գոյակցութեան հաստատման այնքան հրամայական անհրաժեշտութեան:

Վեհափառ հայրապետի խօսքին յաջորդեց վեց հոգիներէ բաղկացած քննարկումի նիստը: