ՊԵՏՕ ՏԷՄԻՐՃԵԱՆ
Շատ լաւ կը յիշեմ, թէ ինչո՛ւ այս լուսանկարներուն առջեւ նկարուեցանք Կարոն ու ես: Լիբանանի մէջ Հայաստանի Հանրապետութեան դեսպանատան մէջ, արցախեան շարժման 30-ամեակին առթիւ, Մերձաւոր Արեւելքի մէջ Արցախի մշտական ներկայացուցչութեան կազմակերպած լուսանկարներու ցուցահանդէսի աւարտին էր: Իմ ետեւս, Կարոն, զինուորական տարազով, ապրիլ 2016-ի քառօրեայ պատերազմին մեր զինուոր տղոց հետ, իր ետեւը` ինքը, Ստեփանակերտի Հայ սեւ գօտիներու միութեան ակումբին մէջ իր տղոց հետ: Ըսի իրեն. «Կարոներուն հետ յիշատակի նկար կ՛ուզեմ», խնդացինք, կանգնեցանք, լուսանկարուեցանք… եւ հիմա իրօք այս լուսանկարը «յիշատակի լուսանկար» դարձաւ:
Այսպէս էր Կարոն` բազմատեսակ. մարտական, մարզական, քաղաքական, առեւտրական, նախաձեռնող… Կեանքը, միտքն ու հոգին տուած էր Հայաստանին, Արցախին ու հայութեան: Աշտարակի մէջ, ուր ան հողակտոր մը առած էր տարիներ առաջ, ներկայիս փոքր սփիւռք մը կազմուած է շնորհիւ իր ջանքերուն, խանդավառութեան եւ «Հայաստանը մեր երկիրն է» ըսելուն:
Արցախ քանի մը անգամ եղած ենք միասին` Արցախի մշտական ներկայացուցիչներու ժողովներու, անհատական կամ քաղաքական այցելութիւններու համար: Սահմանապահ զինուորէն սկսեալ մինչեւ Ստեփանակերտի շուկայի վաճառողը, նախագահական պալատի պահակն ու Շուշիի հասարակ քաղաքացին ուրախութեամբ կ՛ընդունէին զինք: Բոլորին անունով գիտէր, երեւի թէ ատենին ինչ-որ ձեւով օգնած է… Չկար մարդ, որ Կարոյին չբարեւէր: Կեանքէն մեծ տիպար մըն էր, է, Արցախի համար:
Ես Կարոն ճանչցած եմ, երբ տակաւին 2-3 տարեկան երեխայ էի: Ան մնայուն ներկայութիւն էր մեր տան մէջ: Հայրս ու Կարոն 1977 թուականէն լուսանկարներ ունին միասին` Պէյրութի Ճեմարանի շրջափակին մէջ, Այնճարի մէջ, ես ու Կարոն միասին լուսանկարներ ունինք նաեւ այդ տարիներէն, Լիբանանի լեռները ձիւներու մէջ, ես` իր ծունկերուն վրայ, ճաշարաններու մէջ տղոց ու աղջիկներու հետ, որոնք մեծ դերակատարութիւն ունեցած են սփիւռքահայ կեանքին մէջ, Հայ դատի հետապնդման աշխատանքներուն մէջ: Ամէն տեղ էր Կարոն…
Կարոն ինծի համար «Կարօ» էր, «Մասթըր», «ամմօ Կարօ» եւ աւելի ուշ` պարոն դեսպան կամ պարոն ներկայացուցիչ: Ուրախ եմ, որ երկու զաւակներս ալ առիթ ունեցան Կարոյին ծանօթանալու, եւ ան տղուս մկրտութեան ներկայ գտնուեցաւ: Ուրախ եմ նաեւ, որ աղջիկս իր ակումբը յաճախեց, Կարոյին ձեռքով սեւ ABBA պլուզ մը ստացաւ եւ քանի մը մարզումներու հետեւեցաւ: Ես ալ մարզուած եմ, հայրս ալ մարզուած է «Գերմանիկ»-ի իր ակումբին մէջ…
Լիբանան վերադարձիս շուրջ երեք տարի Կարոյին Արցախի մշտական ներկայացուցիչի գրասենեակի պատասխանատուն էի: Ահագին բաներ ծրագրած էինք, սակայն անոնք կիսատ մնացին…
Վերջին պատերազմի ընթացքին եւ յետոյ զգալի էր Կարոյի փոփոխութիւնը: Կը պատահէր, որ չէի ուզեր հետը խօսիլ, որպէսզի չկրկնէ Արցախին գլխուն եկածները եւ աւելի չտխրի: Պատերազմի աւարտէն ետք եւ յատկապէս իրեն համար սրբավայր, բնակավայր դարձած Շուշիի յանձնումէն ետք ընկճուած էր շա՜տ: Չեմ թաքցներ, որ շատ մտահոգ էի իր առողջութեամբ, կը թուէր, թէ այլեւս յուսահատ է…
Վերջին անգամ զինք տեսայ իր մահէն երեք շաբաթ առաջ. կնոջ` Սիլվային եւ տղուն` Արթուրին հետ Լոռի, Դեբետ եկած էին մեզ տեսնելու: Երբ կը մեկնէր, ինչպէս վերջերս ամէն անգամ կ’ըսէի իրեն, նորէն ըսի, որ ինքզինքին եւ առողջութեան լաւ նայի: Վրայ եկաւ «Քորոնա»-ն… ու Կարոն բարձրացաւ Եռաբլուր, ուր այլեւս զօրավար Սեպուհի մշտական դրացնութեան կը գտնուի:
… Եւ ութ տարեկան աղջիկս տակաւին կը հարցնէ, թէ Կարոն ու Սիլվան ինչո՞ւ չեկան տարեդարձին…
Յիշատակդ անթառամ, մասթը՛ր:
