29 սեպտեմբերին Աւստրիոյ դաշնակցային խորհրդարանի արտաքին հարցերու յանձնախումբին մէջ տեղի ունեցած են քննարկումներ` Լեռնային Ղարաբաղի տագնապի գօտիին մէջ տիրող իրավիճակի մասին:
Յանձնախումբի անդամներուն իրավիճակին վերաբերեալ զեկուցած է Աւստրիոյ արտաքին գործոց նախարար Ալեքսանտր Շալլենպերկ:
Նախարարը շեշտած է լարուածութեան մեղմացման «հրատապ անհրաժեշտութիւն»-ը: Ան տեղեկացուցած է, որ իր հայ գործընկեր Զոհրապ Մնացականեանի հետ հեռաձայնային հաղորդակցութեան ընթացքին ան եւս կոչ ուղղած է շփման գիծի երկայնքին բոլոր մարտերը դադրեցնելու եւ վերադառնալու բանակցութիւններու սեղանին շուրջ:
Նախարար Շալլենպերկ ըսած է, որ Լեռնային Ղարաբաղի ճգնաժամը կ՛ապացուցէ, թէ որքա՛ն արագ կրնայ լարուածութիւնը վերածուիլ թէժ տագնապի: «Լարուածութիւնը պէտք է նուազեցուի խօսքով եւ գործով», նշած է արտաքին գործոց նախարարը` նկատի ունենալով շրջանի բոլոր դերակատարները:
Նախարարի զեկուցումին հետեւած քննարկումներու ժամանակ խօսքեր արտասանած են յանձնախումբի անդամները: Մասնաւորաբար, յանձնախումբի փոխնախագահ, Աւստրիոյ ժողովրդական կուսակցութեան երեսփոխան Ռայնհոլտ Լոփաթքան ուշադրութեան հրաւիրած է Թուրքիոյ դերին վրայ եւ նախագահ Ռեճեփ Թայիփ Էրտողանը մեղադրած է Լեռնային Ղարաբաղի մէջ տագնապը դիտաւորեալ կերպով սրելու մէջ:
Աւստրիոյ ազատական կուսակցութեան անունով խօսած է երեսփոխան Աքսել Քասեկկեր, որ Թուրքիան բնութագրած է իբրեւ շրջանին մէջ անկարգութիւններ հրահրող գործօն, եւ մէկ անգամ եւս կրկնած է իր խմբակցութեան Եւրոպական Միութեան ուղղած կոչը` վերջնականապէս խզելու Անգարայի հետ անդամակցութեան բանակցութիւնները:
Աւստրիոյ արտաքին քաղաքականութեան հարցերով բանբեր, երեսփոխան Լէօ Քոհլպաուըր ըսած է, որ կ՛ակնկալէ, որ Եւրոպական Միութիւնը պիտի միջամտէ Ազրպէյճանի կողմէ Հայաստանի վրայ զինեալ յարձակումի հարցին մէջ: Ըստ Քոհլպաուըրի, թուրք բռնակալ Էրտողան պէտք է Եւրոպական Միութեան կողմէ կարգի հրաւիրուի եւ պատժուի, եթէ անմիջապէս չդադրեցնէ Ազրպէյճանին իր աջակցութիւնը: «Թուրքիան, ըստ երեւոյթին, այստեղ նոր կարելիութիւն կը տեսնէ իր կողմէ ատելի հայերը ոչնչացնելու համար», նշած է Քոհլպաուըր` յիշեցնելով 1915-1916 թուականներուն հայերուն դէմ Օսմանեան կայսրութեան կողմէ իրագործուած ցեղասպանութեան ճանաչման շուրջ քննարկումը:
Քոհլպաուըր իսլամական Ազրպէյճանի յարձակումը կը նկատէ շրջանը իսլամականացնելու նոր փորձ, որուն զոհ կրնայ դառնալ քրիստոնեայ Հայաստանը, իսկ Էրտողանի աջակցութիւնը Ազրպէյճանին անակնկալ չէ: Քոհլպաուըր Եւրոպական Միութեան կոչ ուղղած է անյապաղ քայլեր ձեռնարկելու` մարդկային կեանքերը փրկելու եւ տառապանքներէն խուսափելու համար:
Կանաչներու խմբակցութեան ղեկավարի տեղակալ, կուսակցութեան արտաքին քաղաքականութեան հարցերու բանբեր Էւա Էռնսթ-Ձիձիչի կարծիքով` ուժի կիրարկումը չի կրնար յանգեցնել խնդիրի վերջնական լուծման: «Ուժի կիրարկումը վստահ սխալ միջոց է այս տագնապի համար վերջնական լուծում գտնելու համար, որ տասնամեակներ շարունակ կը մարի եւ դարձեալ կը բռնկի», նշած է ան: Էւա Էռնսթ-Ձիձիչ նաեւ քննադատած է Թուրքիան` ռազմատենչ հռետորաբանութեան եւ, ըստ շրջանառուող լուրերու, Սուրիայէն ժիհատական վարձկաններ Ազրպէյճան ուղարկելու համար:
Էռնսթ-Ձիձիչ անյապաղ զինադադարի եւ տարիներու շարունակ լարուած տագնապի հարցին մէջ միջազգային միջնորդութեան կոչ ուղղած է: «Երկու կողմերն ալ պէտք է անյապաղ դադրեցնեն կրակոցը եւ փոխարէնը օգտուին միջազգային միջնորդական առաջարկներէն», նշած է Էռնսթ-Ձիձիչ` յղում կատարելով ՄԱԿ-ի ընդհանուր քարտուղար Անթոնիօ Կութիերեսին (որ նոյն օրը նոյնպէս կոչ ուղղած է հակամարտող կողմերուն դադրեցնելու մարտերը) եւ ԵԱՀԿ-ի միջնորդական ձեւաչափին: «Մենք կ՛աջակցինք ՄԱԿ-ի եւ ԵԱՀԿ-ի որեւէ նախաձեռնութեան` լուծելու այս երկարատեւ տագնապը: Սակայն երկարաժամկէտ հեռանկարին մէջ յաջողութեան կարելի է հասնիլ միայն, եթէ երկու կողմերն ալ նստին բանակցութիւններու սեղանի շուրջ եւ պատրաստ ըլլան նաեւ տարածքային զիջումներու: Առանց միջազգային միջնորդութեան, ես ներկայիս չեմ պատկերացներ, թէ ինչպէ՛ս կրնան երկու պատերազմող կողմերը դուրս գալ խառնաշփոթ իրավիճակէն: Հետեւաբար, մենք պէտք է միջազգային մակարդակով արագ յառաջ շարժինք եւ սկսինք խաղաղութեան լուրջ հոլովոյթի, հակառակ պարագային արիւնահեղութիւնը յաւերժ պիտի շարունակուի», ըսած է երեսփոխանը:
Էւա Էռնսթ-Ձիձիչ նաեւ նշած է. «Այս իրավիճակին մէջ Թուրքիոյ նախագահ Էրտողանը պէտք չէ «կրակին վրայ իւղ լեցնէ» եւ ատով ալ աւելի թէժացնէ տագնապը: Խօսքը մարդկային կեանքի մասին է, որ աւելի՛ն է, քան ներգրաւուած մեծ ուժերու խաղերը»: Ըստ երեսփոխանին, Ռուսիան այստեղ եւս կրնայ պատասխանատու դերակատարութիւն ունենալ:
