Վերջերս Հայաստանի ազգային արխիւներու (ՀԱԱ) տնօրէն Ամատունի Վիրաբեան հեռացուած է` Արդարադատութեան նախարարի հրամանով: Հակառակ անոր որ հարցին վերաբերող ամբողջական տեղեկութիւնները չունինք, սակայն կը զարմանանք տրուած պատճառին ի լուր: Կը նկատենք, որ Ամատունի Վիրաբեանին չի վերագրուիր անձնական չարաշահում, եւ եթէ սխալ մը կատարուած է` դատարանին կողմէ հաստատուած չէ: Կը նկատենք նաեւ, որ քանի մը տարի առաջ որոշ անձերու կողմէ ճիգ ի գործ դրուեցաւ զայն պաշտօնէն հեռացնելու, եւ երկար քննութիւններէ ետք ամբաստանութիւնները անհիմն նկատուեցան: Ա. Վիրաբեանը գող-աւազակի նման արագօրէն գործէն դուրս դրուիլը` նախարարութեան որոշումով, զարմանալի կը գտնենք, մանաւանդ որ անոր` թոշակի անցնելուն մնացած էր քանի մը ամիս:
Մենք` Հայաստանի Հայոց ցեղասպանութեան նախագահական մրցանակի յանձնաժողովի անդամներս, տասը տարիէ ի վեր կ՛աշխատինք Ամատունի Վիրաբեանին հետ. առիթ ունեցած ենք չափելու եւ վայելելու մարդկային իր յատկութիւնները` ազնուութիւնը եւ պարկեշտութիւնը: Իբրեւ պատմաբան կամ արեւելագէտ առիթ ունեցած ենք նկատելու նաեւ, թէ ինչպէ՛ս Ամատունի Վիրաբեան սրտանց եւ անձա՛մբ սատարած է իր հաստատութեան զարգացման, հակառակ բազմապիսի եւ բաւական դժուար պայմաններու. անդրադարձած ենք, թէ որքա՛ն դիւրացուցած է հետազօտողներուն գործը, օգնած է ուսանողներու` ըլլան անոնք Հայաստանէն թէ արտասահմանէն: Մէկ անգամուան համար իսկ նոյնիսկ դժգոհութեան շշուկ չենք լսած անոր մասին:
Մեզի համար անընդունելի է տեսնել այսպիսի կոշտ եւ անյարգալից վերաբերում տասնեակ տարիներ ծառայած անձի մը նկատմամբ: Կ՛ուզենք հաւատալ, որ անցեալի շրջանակներու աշխատելակերպի փոփոխութեան ձգտող նոր իշխանութիւնները ի վիճակի են զանազանելու ցորենը որոմէն եւ ատակ են պէտք եղած յարգանքը մատուցանելու Ամատունի Վիրաբեանի նման արժանաւոր մարդոց:
ԴՈԿՏ. ՍՏԵՓԱՆ ԱՍՏՈՒՐԵԱՆ
(Քալիֆորնիոյ Պըրքլի համալսարանի հայկական ծրագիրի տնօրէն )
ԴՈԿՏ. ՌԷՅՄՈՆ ԳԷՈՐԳԵԱՆ
(Հետազօտութեան պատուաւոր տնօրէն` աշխարհաքաղաքականութեան
ֆրանսական կաճառին մէջ)
ՏՈՔԹ. ՓԻԵԹՐՕ ՔԻՒՉԻՒՔԵԱՆ
(Գրող եւ հրապարակախօս, Միլանօ)
