Արցախի Արտաքին Գործոց Նախարարութիւն. «Սեւրի Պայմանագիրը Մինչեւ Այսօր Կը Մնայ Արդիական»

Սեւրի պայմանագիրի 100-ամեակին առիթով Արցախի արտաքին գործոց նախարարութիւնը տարածած է յայտարարութիւն մը, որուն մէջ կը նշուի.

«100 տարի առաջ` 10 օգոստոս 1920-ին, Փարիզի Սեւր արուարձանին մէջ ստորագրուեցաւ խաղաղութեան պայմանագիրը` մէկ կողմէ, իբրեւ գլխաւոր դաշնակից պետութիւններ, Բրիտանական կայսրութեան,  Ֆրանսայի, Իտալիոյ եւ Ճափոնի, ինչպէս նաեւ անոնց դաշնակիցներ Հայաստանի, Պելճիքայի, Յունաստանի, Հիճազի (այժմու` Սէուտական Արաբիան), Լեհաստանի, Փորթուգալի, Ռումանիոյ, Սերպիա-Խրուաթիա-Սլովենական պետութեան եւ Չեխոսլովաքիոյ, իսկ միւս կողմէ` Համաշխարհային Ա. պատերազմին պարտութիւն կրած Թուրքիոյ կողմէ:

Սեւրի պայմանագիրը խարսխուած էր ժողովուրդներու ինքնորոշման եւ իրաւահաւասարութեան գաղափարներուն վրայ` նպատակ ունենալով վերջ դնել բռնատիրութիւններուն եւ ազատութիւն ու անկախութիւն շնորհել շրջանի ժողովուրդներուն` իրենց պատմական տարածքներուն մէջ:

Պայմանագիրը կը փաստէր հայերու իրաւատիրութիւնը Հայկական լեռնաշխարհի պատմական հայկական տարածքներուն նկատմամբ:

Յատկապէս` 89-րդ յօդուածով կը նախատեսուէր, որ Թուրքիան ու Հայաստանը կը համաձայնէին Էրզրումի, Տրապիզոնի, Վանի ու Պիթլիսի նահանգներուն մէջ երկու պետութիւններուն միջեւ սահմանազատումը ձգել Միացեալ Նահանգներու որոշումին, որուն համաձայն, Հայաստանի Հանրապետութեան տարածքը պէտք է կազմէր շուրջ 160 հազար քիլոմեթր` դէպի Սեւ ծով ելքով:

Սեւրի պայմանագիրի Հայաստանին վերաբերող դրոյթները չեն իրականացած միջազգային եւ շրջանային շարք մը քաղաքական հոլովոյթներու պատճառով: Սակայն պայմանագիրը երբեւէ ուժը կորսնցուցած չէ յայտարարուած եւ մինչեւ օրս կը մնայ արդիական»: