Հայաստանի Հանրապետութեան արտաքին գործոց նախարար Զոհրապ Մնացականեան խօսք առաւ ՄԱԿ-ի Ցեղասպանութեան զոհերու յիշատակի օրուան նուիրուած նախաձեռնութեան ընթացքին` շեշտելով, որ նման հաւաքներ կարեւոր են կրթութեան եւ գիտութեան միջոցով ցեղասպանութեան յանցագործութեան կանխարգիլման հիմնահարցերը ուսումնասիրելու, ցեղասպանութեան մասին կրթութեան վերաբերող մարտահրաւէրները բարձրաձայնելու եւ այդ մարտահրաւէրներուն դիմակայման քայլերն ու արդիւնաւէտ մեթոտները քննարկելու:
Անդրադառնալով 9 դեկտեմբեր 1948-ին ՄԱԿ-ի կողմէ ընդունուած «Ցեղասպանութեան յանցագործութիւնը կանխարգիլելու եւ պատժելու մասին» ուխտին` Մնացականեան հաստատեց, որ Հայաստան վճռական է` իր ներդրումը ունենալու միջազգային հանրութեան` ապագայ ցեղասպանութիւններու կանխարգիլման վերաբերող միջոցներու մշակման միացեալ ջանքերուն:
«Հայաստանը միջազգային ասպարէզում հանդէս է գալիս որպէս ցեղասպանութեան յանցագործութեան դէմ պայքարի առաջամարտիկ եւ հետեւողականօրէն աշխատել եւ աշխատում է ՄԱԿ-ի շրջանակներում եւ իր բազմաթիւ գործընկերների հետ` Ցեղասպանութեան յանցագործութիւնը կանխարգելելու եւ պատժելու մասին ուխտի, ատելութեան հողի վրայ յանցագործութիւններին առնչուող շարունակական վտանգների եւ մարտահրաւէրների վերաբերեալ իրազեկուածութեան բարձրացման, ինչպէս նաեւ կանխարգելման իրաւական եւ կառուցային կարողութիւնների ձեւաւորման ուղղութեամբ: Ցեղասպանութեան կանխարգելման օրակարգի վերաբերեալ Հայաստանի կողմից նախաձեռնուած բազմաթիւ բանաձեւերն իրենց ներդրումն են ունեցել այդ օրակարգի շուրջ միջազգային ջանքերի համադրման առումով», դիտել տուաւ Մնացականեան:
Ըստ անոր, այսօր ծայրայեղականութեան աճի, մարդու իրաւունքներու հանդէպ յարգանքի միջազգային յանձնառութեան անկման ժամանակաշրջանին, այս եւ մարդկութեան առջեւ ծառացած այլ լուրջ մարտահրաւէրներու դէմ արդիւնաւէտ առերեսման առումով, կրթութիւնը եւ ցեղասպանութիւններու կանխարգիլումը առանցքային նշանակութիւն ունին: «Այս պարունակում Հայաստանը հետեւողականօրէն բարձրաձայնել է վաղ կանխարգելման կարեւորութեան եւ առաջնայնութեան մասին, ինչը պահանջում է բաւարար կարողութիւններ` իրավիճակների վաղ նախազգուշացման նշանների յայտնաբերման, ուսումնասիրման եւ դրանց արձագանգելու համար, որոնք չլուծուելու դէպքում, կարող են յանգեցնել անվերահսկելի վատթարացումների, ընդհուպ` մինչեւ զանգուածային ոճրագործութիւնների իրականացումը: Վաղ կանխարգելումը նշանակում է վաղ գործողութիւններ, որոնց առանցքը իրազեկուածութիւնն է: Կանխարգելումը սկսւում է հէնց ազգային մակարդակով», յայտնեց ան` անդրադառնալով այս առնչութեամբ կազմակերպուած զանազան նախաձեռնութիւններու, յատկապէս` դպրոցականներուն եւ երիտասարդներուն վերաբերող, որպէսզի անոնք յիշեն եւ յաջորդող սերունդներուն փոխանցեն:
Մնացականեան շեշտեց, որ ժխտողականութիւնը եւ անպատժելիութիւնը կանխարգիլման հիմնական խոչընդոտներն են: «Ժխտուած արդարութիւնը հետապնդում է ցեղասպանութեան վերապրածների սերունդներին եւ խոչընդոտում է իրական հաշտեցումը: Ժխտողականութեան դէմ պայքարը եղել եւ մնում է մեզ համար ամենամեծ գերակայութիւններից մէկը: Որպէս ցեղասպանութիւն վերապրած ժողովուրդ` մենք գիտակցում ենք նաեւ մեր պարտաւորութիւնը «Այլեւս երբեք»-ի օրակարգի առաջմղման հարցում: Այս պարունակում Հայոց ցեղասպանութեան ճանաչման գործընթացը ոչ միայն ուղղակի քայլ է մեր արդարութիւնը ճանաչելու, այլ նաեւ քայլ է ցեղասպանութիւնները կանխարգելելու ուղղութեամբ, որովհետեւ դա պատգամ է, որ անպատժելիութիւնը չի աշխատելու: Այն անհրաժեշտ է ոչ այնքան պատմութեանը կամ պատմաբաններին, որքան` այսօր համայն մարդկութեանը եւ յատկապէս ինքնութեան հողի վրայ կատարուող յանցագործութիւնների հաւանական զոհերին: Այն անհրաժեշտ է ցեղասպան ընկալումների յաղթահարման եւ մարդու իրաւունքների համընդհանուր պաշտպանութեան համար: Միջազգային համակարգում ցեղասպանութեան կանխարգելմանը միտուած գործիքների ամրապնդումը, իրաւական եւ գործնական հնարաւորութիւնները զարգացնելը մշտական մարտահրաւէր եւ գործառոյթ է: Դա շարունակական գործընթաց է, եւ մենք շարունակաբար աշխատելու ենք այդ ուղղութեամբ», շեշտեց Հայաստանի արտաքին գործոց նախարարը:
Իր խօսքին վերջին բաժինով Մնացականեան խօսեցաւ նման նախաձեռնութիւններու կարեւորութեան մասին. «Այսպիսի ֆորումների անցկացման կարեւորագոյն նպատակներից է նաեւ կրթութեան եւ գիտութեան միջոցով ցեղասպանութեան յանցագործութեան կանխարգելման հիմնահարցերի ուսումնասիրութիւնը, ցեղասպանութեան վերաբերեալ կրթութեանն առնչուող առկայ մարտահրաւէրների բարձրաձայնումը եւ այդ մարտահրաւէրներին դիմակայելուն միտուած կիրարկուելիք քայլերի, արդիւնաւէտ մեթոտների քննարկումը:
«Մենք բոլորս ունենք կարեւոր մի պարտաւորութիւն` դա յիշելու պարտաւորութիւնն է: Եւ, հետեւաբար, էական է, թէ ինչպէ՛ս է այդ յիշելու պարտաւորութիւնն արտացոլւում պատմութեանը վերաբերուող տարբեր նիւթերում` դասագրքերում, յօդուածներում, գիտական աշխատութիւններում: Ցեղասպանութիւնների զոհերի` Մեծ եղեռնի, Ողջակիզման, ինչպէս նաեւ Քամպոտիայում, Ռուանտայում, Տարֆուրում յիշատակի օրերը պէտք է լինեն սգոյ օրեր ոչ միայն զոհերի սերունդների, այլեւ յանցագործների սերունդների համար, քանզի այս օրերը պէտք է մարդկութեանը տանեն դէպի ճանաչում եւ հաշտեցում», եզրափակեց Զոհրապ Մնացականեան:
