ԺԱՆԻՆ ԴԱՆԻԷԼԵԱՆ-ՄԱՐԳԱՐԵԱՆ
Հարիւրամեայ գործունէութիւն, ամբողջ դար մը` նուիրեալ ծառայութիւն, որ մեկնարկեց ստեղծագործող ներկայով մը` ի պատասխան համազգային աղէտի եւ անձնական ողբերգական կորուստի:
1918 թուականին Նիւ Եորքի մէջ Միհրան եւ Զապէլ Գարակէօզեանները, մեկնելով մարդկային ազնուագոյն զգացումներէ եւ քրիստոնէական ապրումներէ, իրենց 14-ամեայ վաղամեռիկ որդիին` Հաուըրտին յիշատակը յաւերժացնելու նպատակով վճռեցին հաստատել մարդասիրական ծառայութիւն մը` փրկելու համար հարիւրաւոր հայ որբերու կեանքը, որ անողոք դահիճներ փորձած էին խլել, զանոնք յանձնելով անապատի եւ աւերակներու էջերուն:
Ցաւը ծնունդի վերածելով եւ ծառայութիւնը իր գոյութեան նպատակը դարձնելով, հարիւր տարիներ ետք, դիմանալով հայ կեանքը փոթորկող զանազան դժուարութիւններուն, Գարակէօզեան հաստատութիւնը ո՛չ միայն շարունակեց պահել իր գոյութիւնը, այլեւ հետզհետէ ուռճանալով` դարձաւ աւելի առոյգ, կենսունակ եւ ծաւալուն: Իրականացուց օգնութեան լայնածաւալ ծրագիրներ` ո՛չ միայն առօրեայի ժամանակաւոր նպաստաբաշխի բնոյթով պատահական աղէտ մը դարմանելու համար, այլ` ապագայի շէնութեան, բարգաւաճման եւ գոյապահպանմանի խնդիր:
Հարիւր տարիներ ետք, 14-ամեայ Հաուըրտ Գարակէօզեանի մահուան (26 ապրիլ 1918) ճիշդ հարիւրամեակին առիթով, 26 ապրիլ 2018-ին, նախախնամութեան գեղեցիկ դիպուածով, ծաղկազարդուեցաւ Լիբանանի Գարակէօզեան հաստատութիւնը, երբ կեդրոն այցելեցին Ազգային միացեալ վարժարանի նախակրթարանի չորրորդ, հինգերորդ եւ վեցերորդ դասարանի 160 աշակերտները, որոնց տարիքները կը տարուբերէին 12-14-ի միջեւ,եւ ստացան ֆիզիքական, աչքի եւ ակռաներու ընդհանուր բժշկական խնամք: Հաստատութեան տնօրէն Սերոբ Օհանեանը օգտուելով այս պատեհ առիթէն` փոքրիկն Հաուըրտի կեանքին ընդմէջէն ներկայ աշակերտներուն ներկայացուց Գարակէօզեան հաստատութեան պատմականը, եւ խօսեցաւ տալու մաքրամաքուր առաքինութեան մասին:
Լիբանանի Գարակէօզեան հաստատութիւնը, օժտուած` կազմակերպչական եւ համագործակցական բացառիկ տուեալներով, ընդարձակեց իր գործունէութիւնը եւ մտաւ ծառայողական այլազան ոլորտներու մէջ` մատուցելով հետեւեալ ծառայութիւնները` միշտ խորհրդանշական սակերով:
Մանկաբուժական պատուաստներ, ընտանեկան բժշկութիւն, մասնագիտական բժշկութիւններ` կիներու, սրտի, շաքարի, գեղձերու եւ աչքի, ատամնաբուժութիւն, դպրոցական առողջապահութիւն, սննդագիտութիւն, դեղարան, ընկերային ծառայութիւն, գործի հայթայթման գրասենեակ, կանխարգիլման եւ դաստիարակչական արշաւներ, ուսումնական յատուկ կարիքներ ունեցող աշակերտներու մանկավարժական կեդրոն, մտային առողջապահութիւն, սերտարան, ամառնային դպրոց:
Աւելի՛ն. Գարակէօզեան հաստատութիւնը եղաւ ժողովուրդին հետ եւ ժողովուրդին համար լսեց եւ բաժնեկցեցաւ առօրեայի անոնց ցաւերը, տնտեսական ու ընկերային մտահոգութիւնները եւ երկարեց իր ամոքող ձեռքը անխտիր բոլորին` վառ պահելով անոնց մէջ յոյսի ջահը եւ զգացնելով որ իրենք եւս կարեւոր անդամներն են գործօն համայնքին:
Այսօր փոքրիկն Հաուըրտ Գարակէօզեանը Գարակէօզեան հաստատութեան ծաւալուն գործունէութեան ընդմէջէն բոլորեց իր յիշատակի յաւերժացման հարիւրամեակը` Լիբանանի մէջ դառնալով հայութեան բաբախուն մայր երակներէն մին: Հաստատութիւնս գործեց եւ պիտի գործէ միակ նպատակակէտ ունենալով առողջապահական կեանքի բարւոքում եւ ընկերային կեանքի բարեփոխում` միշտ դրական ոգիով ապրելու եւ նայելու ապագային:
Գարակէօզեան Հաստատութիւն
Լիբանան
