Քրտամէտ ընդդիմադիր Ժողովուրդներու ժողովրդավարական կուսակցութեան հայ երեսփոխան Կարօ Փայլան Թուրքիոյ արտաքին գործոց նախարար Մեւլութ Չաւուշօղլուին ուղղուած գրաւոր հարցումով հետաքրքրուած է արտաքին գործոց նախարարութեան արխիւներու ճակատագիրով:
Ինչպէս կը փոխանցէ Ermenihaber-ը` յղում կատարելով Թուրքիոյ մէջ լոյս տեսնող հայկական «Ակօս» թերթի կայքին, Փայլան մասնաւորապէս ցանկացած է իմանալ, թէ ի՛նչ փուլի մէջ են արտաքին գործոց նախարարութեան արխիւներու թուայնացման աշխատանքները եւ արդեօք անոնց մէկ մասը վնասուած կամ ոչնչացուա՞ծ են:
Հայ երեսփոխանը նաեւ փորձած է պարզել, թէ արդեօք այդ արխիւներուն մէջ կա՞ն Հայոց ցեղասպանութեան ժամանակաշրջանը ընդգրկող (մինչեւ 1919-ը) փաստաթուղթեր, որոնք տեղ չեն գտած կառավարութեան օսմանեան արխիւին մէջ:
Անոր համաձայն, թէեւ կը նշուի, որ այդ արխիւը կը սկսի 1919-էն, որոշ պաշտօնեաներ կը յայտնեն, որ արխիւին մէջ կան նաեւ փաստաթուղթեր, որոնք կը վերաբերին մինչեւ 1919 հասնող ժամանակաշրջանին:
Փայլան յիշեցուցած է, որ արտաքին գործոց նախարարութեան կողմէ նախապէս կատարուած յայտարարութեան համաձայն, մինչեւ 2015 թուականը պէտք է թուայնացուէր նախարարութեան պատկանող շուրջ 25 միլիոն փաստաթուղթ: Սակայն մինչեւ այսօր այդ աշխատանքները չեն աւարտած:
«Եթէ նոյնիսկ մէկ կողմ ձգենք այն, որ արխիւը նշանակուած ժամկէտին մէջ չէ բացուած, նաեւ տեղեկութիւններ կան, որ այդ արխիւի աշխատակիցներուն մէկ մասը հեռացուած է աշխատանքէ` կիւլենական ըլլալու մեղադրանքով: Իսկ այդ ընթացքին արխիւային փաստաթուղթերուն մէկ մասը ոչնչացուած է: Բացի ատկէ, լուրեր կան, որ արխիւին հետ կապուած աշխատանքները արդէն բաւական ժամանակէ ի վեր դադրեցուած են, իսկ շէնքը, ուր կը գտնուին փաստաթուղթերը, լեցուած է ջուրով, որուն պատճառով արխիւը մեծ վնասներ կրած է», ըսած է Փայլան:
