Յ. ԼԱՏՈՅԵԱՆ
Ընդհանրապէս կուսակցութիւնները ժողովուրդին կամ հաւաքականութեան մը երեք առ հարիւրը կը ներկայացնեն: Այլ խօսքով, կուսակցականները, շարքայինները ընդհանուր առմամբ բաւական քիչ կ՛ըլլան, եւ կուսակցութիւնները առհասարակ իրենց գործով ու գաղափարախօսութեամբ լայն զանգուածով ժողովուրդ կը ղեկավարեն:
Այդպէս եղած է միշտ եւ այդպէս է՛ այսօր: Դաշնակցութիւնն ալ իր մանիֆեստով եւ ամբողջ պատմութեան ընթացքին միշտ ալ իբրեւ միակ եւ զօրաւոր յենարան ունեցած է ժողովուրդը: Բոլոր ժամանակներուն ալ դժուար ուղին ընտրած է: Բոլոր ժամանակներուն ալ ազգին ու հայրենիքին անկախ ըլլալու, ինքնուրոյն ըլլալու եւ այդպէս մնալու գինը վճարած է: Այդ ճամբուն վրայ իր լաւագոյնները զոհած է: Այդ ճամբուն վրայ իր ամբողջ ղեկավարութիւնը աքսորուած է: Այդ ճամբուն վրայ եռագոյնը պահած է ու անով` սերունդներ դաստիարակած: Համակիրները եղած են ու ե՛ն իր յենարանը: Ժողովուրդը մեծ հաւատքով եւ ակնածանքով հետեւած է Դաշնակցութեան ցուցմունքներուն: Սփիւռքը կազմակերպած է, իսկ երբ անհրաժեշտ եղած է, սփիւռքի գաղութները հայրենիքի պէս զէնքով ալ պաշտպանած է. վկա՛յ Պէյրութի եւ Հալէպի մեր տղոց աշխատանքները: Ուղեկից կազմակերպութիւններով բոլոր մարզերուն մէջ իր ըսելիքը եւ ընելիքը ունեցած է: Հայ դատի աշխատանքներուն մէջ հետեւողական եւ անզիջող եղած է:
Երիտասարդական եւ ուսանողական մակարդակով իր պատրաստութիւնը եւ դաստիարակութիւնը ջամբած է: Հայաստանի եւ Արցախի համար առաջին գիծի վրայ եղած է, եւ եթէ պէտք եղած է, իր գումարտակը կազմած է: Ժողովուրդին իրաւունքներու եւ փտածութեան դէմ իր արշաւը նոյն ոճով պահած է: Ընդդիմութեան ժամանակ իր դրական եւ շինիչ մասնակցութիւնը բերած է: Իշխանութեան հետ կառավարութեան մասնակցելու պարագային, իր նախապայմանները ճշդած է: Արցախի հողային զիջումներու հարցով սկզբունքային մնացած է: Սահմանադրութեան փոփոխութեան համար սկիզբէն իր կեցուածքը յստակացուցած է:
Այս բոլորէն ետք մէկ բան պէտք է գիտնանք բոլորս` ամէնէն պատասխանատու կուսակցականէն մինչեւ ամէնէն պարզ շարքայինը: Մենք զօրաւոր ենք մեր համակիրներով: Մեր համակիրները մեր ուժն են: Մեր համակիրներուն մէջ կան` մտաւորականը, արուեստագէտը, գործատէրը, ուսուցիչը, քահանան, բժիշկը, փաստաբանը, բանուորը, աշակերտը, ուսանողը, մեր պապիկներն ու մամիկները: Այս պատասխանատուութեամբ պէտք է գործենք: Այս պատասխանատուութեամբ պէտք է համախմբենք: Բացթողումները արտօնելի չեն: Սխալները սրբագրելը յետաձգելի չեն: Սկզբունքային մնալը անհրաժեշտ է:
Ձեռք ձեռքի աշխատիլը եւ բոլորին հանդուրժելը մեր աւանդութիւնն է: Մեր մեծերը յարգելը եւ անոնց յիշատակը պահելը սրբութիւն է: Այս ուղղութեամբ եւ այս ոգիով պէտք է 126-ամեակը դիմաւորենք, որպէսզի տեղ մը մեր աւանդոյթներուն հաւատարիմ մնանք:
Վերջապէս պէտք է ըսել, որ Դաշնակցութեան օրը դաշնակցականներէ աւելի դաշնակցական համակիրի օրն է, եւ մենք պէտք է լաւ գուրգուրանք ասոր: