Հայոց ցեղասպանութեան 100-ամեակէն ետք, Քանատայի «Հորիզոն» շաբաթաթերթի առցանց ամէնօրեայ բաժանմունքի խմբագրակազմը իր հետազօտութիւններուն ընթացքին ի յայտ բերաւ, որ 2017-ի յունուար 23-ի դրութեամբ Քանատայի մէջ կան երկու վերապրողներ` 102-ամեայ Էօժէնի Գոգորեան եւ 104-ամեայ Սիրվարդ Քիւրտեան: «Հորիզոն»-ի խմբագրութիւնը կապ հաստատեց անոնց զաւակներուն` Ժիրայր Գոգորեանի եւ Յասմիկ Քիւրտեանի հետ, որոնք հաստատեցին, որ 23 յունուար 2017-ի դրութեամբ իրենց մայրերը ողջ են: Ստորեւ կը ներկայացնենք երկու վերապրողներուն հակիրճ կենսագրութիւնն ու Մեծ եղեռնի ոդիսականը:
Տարագրութեան ճանապարհին ծնած հայուհին` Էօժէնի Գոգորեան
Էօժէնի Գոգորեան ծնած է Սեւ Ծովի Սամսոն քաղաքին մօտ, 1915-ի մայիսին:
Սամսոնի տեղահանութեան ժամանակ, խումբ մը հայուհիներ կ՛ապաստանին Սամսոնի մօտակայ քարայրի մը մէջ: Էօժէնիի մայրը յղի էր իրմով: Թաքստոցէ-թաքստոց ապաստանելու ընթացքին կը ծնի Էօժէնին:
Կարգ մը կիներ Էօժէնիի մօր կը յայտնեն, որ երեխայով բեռնաւորուած պիտի չկարենայ արագօրէն հետեւիլ փախստական խումբին եւ կը թելադրեն, որ նորածինը թողու անտառին մէջ եւ ինք իր կեանքը ազատէ: Էօժէնիի մայրը կը մերժէ եւ երեխան գրկած կը շարունակեն ճամբան: Մայրը փախուստի ճամբուն վրայ կը մահանայ: Էօժէնիի մեծ մայրը, գրկելով որբացած նորածինը, կը շարունակէ տարագրութեան ճամբան:
Էօժէնի Գոգորեան կը մեծնայ մեծ մօր խնամքին տակ: Շրջան մը կ՛ապրի Սամսոնի որբանոցին մէջ, ապա կը փոխադրուի Յունաստանի մէջ որբանոց մը: Մեծ մօրը հետքը կը կորսուի: Քանի մը տարի Յունաստան մնալէ ետք կը փոխադրուի Եգիպտոս, ուր կ՛ամուսնանայ Կարապետ Գոգորեանի հետ: 70-ականներուն կը հաստատուի Քանատա:
Գոգորեան Մեծ եղեռնի օրերու իր ոդիսականին մասին տեղեկացած է իր զարմիկէն:
Էօժէնի Գոգորեան ունի 5 զաւակ, 9 թոռ եւ 11 ծոռ:
Որբանոցներու մէջ հասակ առած հայուհին` Սիրվարդ Քիւրտեան
Սիրվարդ Քիւրտեան ծնած է Էրզրում, 1912-ին: Ջարդերու ատեն անոր հայրն ու հօրեղբայրը կը սպաննուին:
Տարագրութեան ընթացքին վեց ամիս քալելէ ետք, Սիրվարդի կարաւանը կը հասնի Մուսուլ, ուր առժամաբար կը հաստատուին: Պատերազմի աւարտէն ետք Սիրվարդի մայրը իր ընտանիքը կը փոխադրէ Հալէպ:
Սիրվարդ տարբեր որբանոցներու մէջ կը դրուի: Որբանոցներուն մէկուն մէջ ան կը վարակուի բորոտութենէ, որուն պատճառով տեսողութիւնը կորսնցնելու եզրին կը հասնի, սակայն կ՛ապաքինի:
15 տարեկան հասակին կ՛ամուսնանայ էրզրումցի այլ որբի մը` Խաչիկ Քիւրտեանի հետ:
Սիրվարդ այժմ կ՛ապրի Թորոնթօ: Ունի 4 զաւակ, 7 թոռնիկ եւ 4 ծոռ: